Liên minh Mỹ – Nhật cùng lên án Trung Quốc gây bất ổn ở biển Đông

Ngày 16/3, tại buổi họp báo chung sau cuộc đối thoại 2+2, liên minh Mỹ – Nhật đã cảnh báo ‘hành động gây bất ổn’ của Trung Quốc tại khu vực chung. Đồng thời, Mỹ cam kết bảo vệ Nhật Bản theo hiệp ước an ninh chung, bao gồm vấn đề quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Tokyo và Bắc Kinh đang tranh chấp. 

Theo thông báo từ Bộ Ngoại giao Mỹ, trong chuyến công du Nhật Bản ngày 16/3, Ngoại trưởng Mỹ Antony J.Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd J.Austin đã có cuộc gặp với Thủ tướng chủ nhà Yoshihide Suga.

Cùng ngày, ông Blinken và ông Austin đã có cuộc hội nghị 2+2 với hai bộ trưởng đồng cấp chủ nhà. Kết thúc hội nghị, hai bên đưa ra thông cáo chung nhấn mạnh liên minh Mỹ – Nhật vẫn dựa trên nền tảng vì hòa bình, an ninh và thịnh vượng của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương (Indo-Pacific), cùng tăng cường năng lực quốc phòng và quan hệ liên minh.

Đặc biệt, thông cáo nêu: “Mỹ và Nhật cho rằng Trung Quốc có hành vi không phù hợp với trật tự quốc tế hiện có, dẫn đến những thách thức về chính trị, kinh tế, quân sự và công nghệ đối với liên minh Mỹ – Nhật và cộng đồng quốc tế. Các bộ trưởng của Mỹ và Nhật cam kết phản đối hành vi ép buộc và gây hấn đối với các nước trong khu vực, làm suy yếu hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ. 

Các bộ trưởng Mỹ và Nhật tái khẳng định sự ủng hộ đối với tự do thương mại và tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm quyền tự do hàng hải và hàng không, cũng như các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác. Mỹ – Nhật quan ngại nghiêm trọng về những diễn biến gây rối gần đây trong khu vực, chẳng hạn như luật hải cảnh mới của Trung Quốc”.

Qua đó, Washington cũng nhấn mạnh cam kết bảo vệ Tokyo bằng toàn bộ sức mạnh quân sự, bao gồm cả sức mạnh hạt nhân. Không những vậy, hai bên thảo luận về việc Mỹ cam kết bảo vệ Nhật Bản theo hiệp ước an ninh chung và hiệp ước này có giá trị cả trong vấn đề quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Tokyo và Bắc Kinh đang tranh chấp. 

Thông cáo nêu: “Mỹ – Nhật phản đối bất cứ hành động đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng hoặc phá hoại quyền quản lý của Nhật Bản đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư”. Hai bên cũng nhấn mạnh tầm quan trọng đối với việc giữ vững hòa bình quanh eo biển Đài Loan.

“Các bộ trưởng của Mỹ và Nhật cũng phản đối các tuyên bố chủ quyền lẫn hoạt động hàng hải phi pháp mà Trung Quốc theo đuổi ở Biển Đông. Washington và Tokyo nhắc lại rằng phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế (PCA) năm 2016 về Biển Đông là phán quyết cuối cùng”. 

Sau khi Mỹ – Nhật cùng lên tiếng về hành động “gây rối loạn” của Trung Quốc tại khu vực, Bắc Kinh lên tiếng cáo buộc hai quốc gia đồng minh đã tìm cách “cấu kết” nhằm can thiệp tình hình nội bộ nước này.

“Tuyên bố chung Mỹ – Nhật có nội dung tấn công một cách ác ý chính sách ngoại giao của Trung Quốc, và nhằm phục vụ cho mưu đồ phá hoại lợi ích của quốc gia chúng tôi”, AFP hôm 17/3 dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên.

Ngược lại, lâu nay Mỹ cũng như đồng minh và đối tác đều lên án các hành vi “gây hấn và bắt nạt” của Trung Quốc nhằm đơn phương thay đổi hiện trạng tại khu vực, trong đó có Biển Đông. Đồng thời, Bắc Kinh bị cáo buộc không tôn trọng trật tự quốc tế.

Khánh Nghi (t/h)