Liên Hợp Quốc tố Triều Tiên giúp Syria chế vũ khí hóa học

Trong một báo cáo mật, một ủy ban của Liên Hợp Quốc cáo buộc Triều Tiên đang cố che đậy hoạt động giúp đỡ cơ quan trực thuộc chính phủ Syria chịu trách nhiệm sản xuất vũ khí hóa học và tên lửa tiên tiến.

Các hoạt động hỗ trợ về công nghệ của Bình Nhưỡng đối với Damascus đã bắt đầu cách đây hơn 1 thập niên.

Theo bản thảo của báo cáo do Washington Post tiếp cận được, Triều Tiên cũng đã gửi ít nhất 40 chuyến hàng đến Syria trong khoảng thời gian từ năm 2012 – 2017. Trong đó chủ yếu gồm gạch chống a xít, van chống ăn mòn và nhiệt kế “thường được sử dụng trong các chương trình vũ khí hóa học”. Báo cáo cho hay, các nhà điều tra LHQ đã chặn được một số tàu chở hàng vào cuối năm 2016 và đầu năm 2017, phát hiện nhiều container chứa những mặt hàng nói trên.

Cũng theo báo cáo, phần lớn những chuyến hàng bí mật từ Triều Tiên dường như có đích đến là Trung tâm nghiên cứu khoa học Syria – một cơ quan nhà nước đã tuyển dụng hàng ngàn nhà khoa học và chuyên viên từ khắp các viện nghiên cứu, trường đại học tại miền Bắc và miền Trung nước này.

Giới chức LHQ xác định, trung tâm này là cơ sở chủ đạo trong nghiên cứu chế tạo các loại vũ khí hóa học và tên lửa tân tiến của Syria. Dù chính quyền Damascus đã đồng ý phá hủy kho vũ khí hóa học vào năm 2013, song quân đội chính phủ bị nghi ngờ vẫn tiếp tục sử dụng sarin, một chất độc bị cấm, cùng nhiều chất hóa học khác trong cuộc chiến ở nước này.

Báo cáo dài hơn 200 trang còn bao gồm các bản sao hợp đồng giữa các công ty Triều Tiên và Syria cùng nhiều tờ vận đơn. Trong số này có hóa đơn vận chuyển liên quan đến lô hàng bị chặn lại cho thấy người gửi là một công ty Trung Quốc còn phía nhận là một công ty Syria. Lâu nay, giới tình báo phương Tây cáo buộc công ty này là bình phong của Trung tâm nghiên cứu khoa học Syria.

Phía Trung Quốc tuyên bố không nắm thông tin về lô hàng và tiếp tục khẳng định tuân thủ nghiêm túc những nghị quyết của LHQ liên quan đến Triều Tiên lẫn Syria, theo tờ New York Times.

Báo cáo cũng tiết lộ, Triều Tiên từng gửi 3 đoàn chuyên gia đến Syria để hỗ trợ kỹ thuật vào năm 2016. Một số nguồn tin cho giới điều tra LHQ hay, họ đã nhìn thấy các nhà khoa học tên lửa Triều Tiên làm việc tại những cơ sở sản xuất vũ khí hóa học và tên lửa tại Syria. Đáp lại, chính quyền Damascus tuyên bố “không có đại diện kỹ thuật nào của CHDCND Triều Tiên ở Syria”, và nói thêm rằng những công dân Triều Tiên hiện diện tại Syria là “huấn luyện viên và vận động viên thể thao”.

Báo cáo này làm rõ thêm quan ngại xưa nay về việc Triều Tiên sẵn lòng cung cấp công nghệ vũ khí tiên tiến nhất của họ đến các khách hàng nước ngoài tại Trung Đông, Bắc Phi và châu Mỹ Latin, bao gồm cả chính quyền Syria, vốn bị cho là có tiền sử sử dụng vũ khí hóa học để chống lại các nhóm nổi dậy ở khu vực có dân cư sinh sống.

“Triều Tiên từng cung cấp cho các quốc gia nguy hiểm như Syria công nghệ vũ khí hủy diệt hàng loạt“, Washington Post dẫn lời Andrew C. Weber, người từng là quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc phụ trách việc ngăn chặn phổ biến vũ khí hạt nhân, hóa học và sinh học.

“Trong bối cảnh kho vũ khí của họ đã và đang được mở rộng, bao gồm vũ khí hóa học, sinh học và hệ thống vận chuyển tên lửa, việc này cực kỳ nguy hiểm“.

Đến nay, Bình Nhưỡng chưa đưa ra phản ứng về những cáo buộc mới.

Dự thảo báo cáo của LHQ được tiết lộ giữa lúc Mỹ cùng nhiều nước khác cáo buộc quân chính phủ Syria sử dụng vũ khí hóa học nhằm vào thường dân. Theo AFP, một vụ tấn công bị nghi là sử dụng vũ khí hóa học đã xảy ra ở làng al-Shifuniyah thuộc khu vực Đông Ghouta, ngoại ô Damascus hôm 25/2, khiến 1 trẻ em thiệt mạng và 13 người gặp vấn đề về đường hô hấp.

Các bác sĩ cho hay, nạn nhân thiệt mạng do ngạt thở trong khi hầu hết những người còn lại đều có mùi khí clo trên da và quần áo. Chính quyền Syria đã cực lực bác bỏ dính líu đến vụ tấn công.

Tú Văn (t/h)