Hoàng hôn của Thần – “Ngày Tận Thế” theo quan niệm tín ngưỡng Bắc Âu cổ xưa

Phần cuối cùng của Thần Thoại Bắc Âu là Ragnarok – Hoàng hôn của các vị Thần, kể về các sự kiện khủng khiếp sẽ diễn ra vào giai đoạn cuối cùng của vũ trụ. Đây chính là “Ngày Tận Thế” theo quan niệm của các tín ngưỡng Bắc Âu cổ xưa.

Vũ trụ miêu tả trong Thần Thoại Bắc Âu gồm 4 giai đoạn chính. Mở đầu là giai đoạn sáng tạo ra thế giới từ vực thẳm vô hạn (hỗn độn), sự xuất hiện của các vị Thần, quá trình mà Thần tạo ra nhân loại. Tiếp đó là thời kỳ huy hoàng của các vị Thần bất tử, không biết đến đau khổ và tai nạn. 

Tuy nhiên khi giai đoạn này đi qua, giữa chư Thần Aesir và tộc người khổng lồ dần phát sinh mâu thuẫn, càng ngày càng lớn, và cuối cùng là những trận chiến diễn ra liên miên không dứt. Đây là giai đoạn suy tàn. 

Và rồi đến thời khắc cuối cùng, Ragnarok, vũ trụ đi vào diệt vong và tất cả sẽ kết thúc. Bốn giai đoạn này, nếu đứng từ góc nhìn của người Á Đông thì chính là bốn giai đoạn “Thành, Trụ, Hoại, Diệt”.

Theo một số tài liệu giải nghĩa thì “Ragna” là “các vị Thần” hoặc “những người thống trị”, còn “Rok” là “sự giải thể” hoặc “bóng tối”. Ragnarok không chỉ là thảm họa của con người mà còn là “hoàng hôn của Thần” hay “sự kết thúc của Thần”. 

Thần Thoại Bắc Âu kể rằng, các vị Thần (tộc Aesir), đứng đầu là Thần tối cao Odin, biết rất rõ Ragnarok là gì và sẽ xảy ra như thế nào. Nhìn thấy được sự khủng khiếp của Ragnarok, các vị cũng đã làm rất nhiều cách để trì hoãn thời gian xảy ra nó, nhưng cuối cùng vẫn là không thể ngăn lại được.

Hai sự kiện được cho là điềm báo của Ragnarok là “sự ra đời của ba đứa con của Loki” và “cái chết của Balder”.

Loki là một vị Thần hung ác và xảo trá bậc nhất, các hành vi phá hoại của ông ta thường khiến cho tộc Aesir phải điêu đứng. Ông ta sinh ra được ba đứa con là con sói Fenrir khát máu, con mãng xà Jormungand hung ác và mụ phù thủy Hel xấu xí kinh tởm.

Ba con quái vật này là kẻ thù lớn nhất của các vị Thần khi Ragnarok bắt đầu. Các vị Thần tiên liệu được điều đó, song không thể giết chúng vì định mệnh không được phép thay đổi. 

Thần Odin đã ra lệnh trói con sói Fenrir lại bằng sợi dây xích Gleipnir, ném con mãng xà Jormungand xuống đáy biển Midgard, và đày Hel đi cai quản thế giới lòng đất Niflheim u ám. Các vị Thần hy vọng những biện pháp đó sẽ trì hoãn Ragnarok được lâu hơn.

Về phần Balder, chàng chính là vị Thần của sự Lương Thiện và Thuần Khiết. Chư Thần Aesir biết rằng nguyên nhân căn bản xảy ra Ragnarok là cái Ác chiếm ưu thế tuyệt đối so với các Thiện, sự chân thật phải nhường chỗ cho sự dối trá lọc lừa, điều này làm các thế lực đen tối quỷ dữ càng ngày càng lớn mạnh, và sẽ bộc phát thông qua ba con quái vật mà Loki sinh ra. Nhưng chừng nào còn Balder, điều tốt đẹp sẽ không bao giờ biến mất, cái ác không thể bành trướng được. 

Điều bất hạnh cho cả thế giới, cả cõi Thần và cõi người, là Balder đã bị Hod vô tình sát hại bằng một nhánh cây tầm gửi nhỏ bé, chủ mưu của chuyện này không ai khác chính là Loki, vị Thần của sự gian trá và độc ác. 

Sau khi Balder chết, ngay cả Thần cũng trở nên không tốt nữa, các vị Thần bắt đầu lừa gạt và sử dụng sự lươn lẹo trong các cuộc chiến tranh với người khổng lồ. Điều này thúc đẩy thế giới tiến gần hơn đến Ragnarok. Dù biết là vậy, nhưng do chính bản thân đã không còn giữ được “thuần khiết và lương thiện”, các vị Thần không còn cách gì thay đổi vận mệnh được, còn xã hội nhân loại dưới chân Thần càng trở nên xấu xa bại hoại hơn nữa. 

Cuối cùng, ác quỷ và bạo lực đã trỗi dậy, tội ác được đẩy lên đến đỉnh điểm. Con gà trống màu vàng của chư Thần Aesir, con gà trống màu nâu dưới Địa Ngục, con gà trống màu đỏ của người khổng lồ cùng lần lượt cất tiếng gáy inh ỏi, báo hiệu với toàn vũ trụ: Ragnarok đã bắt đầu!

Trong ba năm đầu tiên, khắp nơi ở thế gian con người tràn đầy tội ác, sự thù hận, dối trá: con cái dám bán rẻ cha mẹ của mình, anh em vì lợi ích mà tàn sát lẫn nhau, khắp nơi đều bao phủ trong sự lừa dối và xung đột. Trong ba năm tiếp theo, mặt trăng và mặt trời bị ác thú nuốt chửng, các vì sao rơi xuống đất, thế giới chỉ còn lại mùa đông lạnh lẽo, các thảm họa tự nhiên như núi lửa phun, sóng thần, động đất,… diễn ra khắp nơi.

Con sói Fenrir cắn đứt dây xích, há chiếc miệng to lớn đến mức hàm trên chạm trời, hàm dưới chạm đất, ngấu nghiến tất cả mọi vật mà nó thấy trên đường đi. Con mãng xà Jormungand từ dưới biển bò lên, nó đã to lớn đến mức có thể quấn trọn lấy cả Trái Đất, rải nọc độc ra khắp cùng trời cuối đất. Hel chế tạo ra con thuyền tà ác bằng móng tay và móng chân của người chết, chở theo cả đội quân ma quái của mình từ địa ngục. Và Loki chính là người dẫn đầu cho tất cả các loại ma quỷ đó, chúng tuyên chiến với các vị Thần.

Một trận chiến khủng khiếp đã xảy ra, toàn thế giới chìm trong “máu và lửa”, cây thế giới Yggdrasil quằn quại trong lửa đỏ. Rất nhiều chiến binh và Thần linh đã cùng chết với quái vật trong các trận chiến, mọi thứ đều bị thiêu rụi. Đến hồi kết của trận chiến, cả vũ trụ có lẽ sẽ không còn gì. Các vị Thần cũng không còn cách nào ngoài chấp nhận số phận mà các Ngài đã dự liệu được từ trước, và đã làm đủ mọi cách nhưng cũng không thể thay đổi.

Tuy nhiên, ở thời khắc tối hậu ấy, sẽ có sự xuất hiện của “Đấng Quyền Năng Tối Cao”, Ngài vượt qua các vị Thần, thậm chí còn cao hơn cả Thần tối cao Odin. Ngài sẽ không để thế giới và vũ trụ biến mất.

Chỉ có ma quỷ và các thế lực hắc ám tiếp tay cho ma quỷ, chúng sẽ bị thiêu đốt và bị tiêu diệt hoàn toàn trong trận chiến “máu và lửa” mà chúng đã tạo ra, nhưng điều chúng muốn – kéo cả vũ trụ bị hủy diệt theo chúng – sẽ không thể thực hiện được, bởi Đấng Quyền Năng Tối Cao không cho phép.

Với Thần lực của Ngài, vũ trụ đã được thanh lọc và tái sinh, thứ thật sự biến mất là cái ác không thể sửa đổi. Mặt đất lại trồi lên từ biển cả xanh thẳm, các hạt mầm trên đất sinh sôi nảy nở nhanh chóng, mặt trời, mặt trăng, và các vì sao được trả về với vị trí vốn có của mình.

Không phải tất cả nhân loại đều diệt vong, những người chính trực được che chở và thoát khỏi tai nạn, giờ đây họ sống trong một thế giới đã được thanh tẩy, chỉ còn lại hạnh phúc và yêu thương. Mọi điều xấu xa đều biến mất, vũ trụ trở lại xinh đẹp và tràn đầy bình yên như thuở đầu mới được tạo ra. Balder, vị Thần của sự lương thiện và thuần khiết, được hồi sinh. Các vị Thần công chính cũng được hồi sinh. Vạn vật sống trong niềm vui vô tận. 

Như vậy, nhờ có sự xuất hiện của Đấng Quyền Năng Tối Cao, Ragnarok không phải là sự hủy diệt thật sự, mà chỉ là sự thanh lọc, sự tiêu bỏ đi cái xấu và ác. Chỉ có ma quỷ, các thế lực hắc ám, và những ai đang tiếp tay cho chúng mới thật sự đương đầu với diệt vong, những người thẳng thắn và công chính, có thể vượt qua được và nhìn thấy ánh sáng của hạnh phúc.

Đó là câu chuyện kể về Ragnarok – phần kết của Thần thoại Bắc Âu. Điều này so với rất nhiều lời tiên tri khác là có chỗ tương đồng. Có lẽ nào, Thần thoại Bắc Âu cũng là một lời tiên tri bất thành văn của các tín ngưỡng cổ xưa?

Nếu một ngày nào đó Ragnarok thật sự diễn ra, những chuyện như mặt trời mặt trăng bị nuốt chửng và các vì sao rơi xuống đất, hay các loài quái thú khổng lồ xuất hiện với chiếc miệng to lớn che kín trời đất, rải nọc độc khắp thế gian, liệu có thật tồn tại không?

Rất có thể điều này là ẩn dụ. Cũng giống như “con rồng đỏ” trong Khải Huyền của Thánh Kinh vậy, các loại quái vật và nọc độc của chúng là hình ảnh ẩn dụ cho một thế lực tà ác nào đó hiện hữu ngay tại thế gian con người này, với sự tà ác lớn đến mức “rợp trời dậy đất”, với sự dối trá che đậy cả thế gian, khiến toàn thế giới mất đi phương hướng như mất đi mặt trời, mặt trăng và các vì sao vậy.

Đương nhiên nếu là như vậy, thì cần cố gắng nhận thức cái ác và sự sự giả dối của thế lực tà ác đó, không để bị nó lừa, không bước lên “con thuyền tà ác của Hel”, hãy giữ lấy sự thuần khiết và lương thiện cho mình, hãy là một người công chính. Có lẽ đó là cách vượt qua Ragnarok.

Thế Di