Đừng đổ lỗi cho Đát Kỷ nữa, đây mới là nguyên nhân khiến Trụ Vương mất cả giang sơn

Từ trước đến nay Đát Kỷ được cho là nguyên nhân gây nên sự sụp đổ của nhà Thương vì đã mê hoặc Trụ Vương, khiến ông trở thành hôn quân bạo chúa. Tuy nhiên, nếu truy tra căn nguyên thì thật ra Trụ Vương mất cả giang sơn chỉ vì một đôi đũa.

Chuyện kể rằng khi Trụ Vương vừa lên ngôi không hề hoang dâm, tất cả mọi người đều cho rằng là một minh quân. Nhưng có một ngày, sau khi kết thúc nghị sự trên triều, ông bỗng nhiên đưa ra một đôi đũa ngà voi được chế tạo rất khác người, mời các đại thần cùng chiêm ngưỡng. Sau khi xem xong, tất cả đều cảm thấy nó được làm tinh xảo trang nhã, chạm hoa khắc mây có phần duyên dáng, vì thế Trụ Vương rất cao hứng.

Nhưng có một vị đại thần sau khi nhìn thấy đôi đũa lại giống như gặp quỷ, sợ tới mức cả buổi nói không ra lời. Mọi người hỏi ông nhớ đến chuyện gì, nhưng răng miệng của ông cứ run bần bật, nói không ra lời. Vị đại thần này hóa ra là chú Ky Tử của Trụ Vương. Sau khi bãi triều Ky Tử mới nói với các đại thần hướng cầu kiến mình rằng: “Ta nhìn thấy đôi đũa ngà voi này, liền lo lắng Trụ Vương sẽ đồi bại!”

Chúng thần khó hiểu nói một nhà vua đường đường chính chính như thế làm sao có thể đồi bại chỉ vì một đôi đũa? Lúc này Ky Tử mới nói quan điểm của mình cho chúng thần nghe. Ông nói, chư vị ngẫm lại xem, đôi đũa tốt như vậy, Trụ Vương chắc chắn sẽ không đặt trên cái chén được làm bằng đất, như vậy có vẻ khó coi mà cũng quá ủy khuất đôi đũa ngà này. Nó phải được đặt trên chén đĩa ngọc mới hiện ra vẻ đẹp của mình. Mà đã có chén ngọc, đũa ngà thì nên ăn cái gì đây? Sử dụng những dụng cụ tinh mỹ thế này tất nhiên muốn đựng thịt trâu già, thịt voi, thai báo gấm thì ăn mới cảm thấy có ý nghĩa. Mà sau khi đã có những cái này, Trụ Vương chắc chắn sẽ không chịu mặc quần áo vải thô, ở trong nhà tranh lều cỏ ăn những món này, ông sẽ yêu cầu người dưới mất thời gian dệt y phục, xây phòng.

Nếu nhà vua cẩm y ngọc thực lâu dài sẽ khiến mọi người bất mãn, quở trách. Một khi ông trấn áp những người bất mãn, thì tất nhiên sẽ trở nên tàn bạo. Khi đó, chúng ta còn có thể đứng trên triều đình này sao? Thế nhưng những đại thần này nghe xong đều không cho là đúng, mà chỉ cười to. Thấy thế, Ky Tử không nói gì nữa, chỉ lắc đầu, thở dài.

Quả nhiên, không qua vài năm Trụ Vương đã xây nên Nhục Lâm, treo thịt trong đó, bên cạnh còn bố trí bào lạc. Ngoài ra, ông còn cho đào một cái ao rất lớn, chứa đầy rượu ngon được gọi là Tửu Trì, khi nào muốn uống, đến ao là có thể uống thỏa thích. Thấy vậy quần thần khuyên can, dần dần nhà vua phiền chán, sau đó phát động trận đại sát phạt, khiến chúng thần quy Chu. Bởi vì Trụ Vương hoang dâm vô đạo nên cuối cùng bị Chu Vũ Vương ép lên Lộc Đài, mất vương vị.

Một đôi đũa ngà lại có thể làm mất cả giang sơn, giáo huấn như thế tất nhiên gây đau xót khắc sâu, có thể làm bài học rất tốt cho người đời sau. Như vậy, mọi người đặt câu hỏi: Một đời đế vương tại sao có thể bị hủy chỉ vì một đôi đũa ngà đây? Mấu chốt không nằm tại bản thân đôi đũa, mà nằm ở suy nghĩ của người thống trị muốn cái gì, tôn trọng cái gì, cá nhân ông ta đối xử với các đồ vật tương tự đôi đũa ngà như thế nào, hơn nữa chính mình lại dùng tác phong sinh hoạt dạng nào ảnh hưởng đến chúng thuộc hạ.

Thời đại của Trụ Vương có điều kiện sinh hoạt cực kém, nên bậc đế vương có thể sử dụng đũa ngà chính là một loại biểu hiện tôn quý, là một chuyện vinh quang sự tình, cũng là chuyện đương nhiên. Thế nhưng ông không nhận thức được rằng dùng đũa ngà là một hành vi phóng túng sự xa xỉ, phóng túng sự truy đuổi dục vọng – tựa như rất nhiều người thời nay, đã có đũa ngà còn muốn dùng chén ngọc, cứ như vậy tiếp tục phối hợp thì bữa ăn nhất định phải toàn món ngon vật lạ, mỗi ngày mặc hàng hiệu, đeo trang sức quý báu, đi xe Lamborghini, ở nhà mấy chục triệu một mét vuông… Như thế chắc chắn sẽ khiến chính mình đi vào ngõ cụt, mệt mỏi theo đuổi dục vọng.

Thật ra tài vật của mỗi người, bất kể là nhà ở, xe, tiền… dù là hữu hình hay vô hình, không có cái nào thuộc về chính bạn. Những vật kia bất quá chỉ tạm thời ký thác với bạn, để bạn tạm thời sử dụng, tạm thời bảo quản mà thôi, đến cuối cùng vật quy về người chủ nào còn chưa biết. Cho nên các bậc trí giả đều xem hết thảy tài phú này chỉ là vật ngoài thân, khi sinh không mang đến được khi chết chẳng thể mang theo.

Rất nhiều người thân ở nghịch cảnh, gập ghềnh, nhưng dựa vào cố gắng của mình cuối cùng có thể đi tới thành công. Tuy nhiên, nếu đổi thành một số người thường bị hấp dẫn bởi lợi ích trước mắt mà đánh mất phương hướng tiến lên, thì cả đời vô duyên với thành công.

Dù cho có được cả thế giới, chúng ta một ngày cũng chỉ có thể ăn 3 bữa cơm, mỗi lần ngủ cũng chỉ có thể nằm trên một chiếc giường. Ban đầu là người tốt, nhưng nếu không thể khắc chế dục vọng của chính mình mà để cho lòng tham lớn lên thì người tốt cũng có thể biến thành người xấu.

Trên thế giới thật sự có rất nhiều thứ tốt đẹp tính không hết nổi. Chúng ta luôn hy vọng đạt được thật nhiều thứ tốt, nhưng dục vọng quá nhiều ngược lại sẽ thành vướng bận, có cái gì có thể khiến bản thân thỏa mãn ngoài tấm lòng không màng danh lợi?

Iris, theo Sound of Hope