Chế độ nô lệ vẫn còn tồn tại và núp dưới các hình thức khác nhau

Chế độ nô lệ chưa chấm dứt, vẫn có hơn 40 triệu nô lệ đang tồn tại trong thời hiện đại. Hơn 71% trong số họ là nữ. Tuy đã bị cấm ở các nước trên thế giới, nhưng tệ nạn xã hội này không may lại vẫn tiếp tục tồn tại, ngay cả ở Mỹ.

Nô lệ thời hiện đại

Theo báo cáo của Chỉ số Nô lệ Toàn cầu, trong số 40 triệu nô lệ hiện đại, gần 10 triệu người được ước tính là trẻ em. Chỉ riêng khu vực châu Á – Thái Bình Dương đã có khoảng 30 triệu nô lệ. Châu Phi có hơn 9 triệu nô lệ. Ở các nền kinh tế phát triển, số nô lệ được chốt ở mức 1,5 triệu người.

Sự thật gây sốc là trong tổng số nô lệ trên toàn thế giới, gần 4,1 triệu người là do chính phủ khai thác. Hầu hết nô lệ thường được khai thác cho các mục đích kinh tế, chẳng hạn như lao động cưỡng bức. Tuy nhiên, khía cạnh khai thác tình dục cũng rất cao, với 99% số người bị buôn bán dưới hình thức nô lệ tình dục đều là nữ giới.

Một người thường được xem là nô lệ khi họ bị ép buộc làm việc bằng hình thức đe dọa, bị coi như một món hàng mua bán hoặc bị đàn áp mạnh mẽ trong các hoạt động của mình. Ở thời hiện đại, chế độ nô lệ còn có thêm nhiều hình thức nữa. Trong số này, lao động cưỡng bức và nô lệ do nợ nần là 2 trong số những hình thức phổ biến nhất.

Nô lệ do nợ nần xảy ra khi những người vay tiền không có khả năng chi trả hết nợ cho chủ nợ. Kết quả là, họ buộc phải làm việc theo sự chỉ dẫn của chủ nợ để kiếm đủ tiền xóa nợ. Việc này dần đặt họ vào tình trạng nô lệ vĩnh viễn vì hầu hết những chủ nợ luôn khéo léo thao túng lãi suất để những người bị nợ nần ràng buộc không bao giờ có thể trả hết tiền vay.

Một hình thức nô lệ khác vẫn tiếp tục diễn ra trong thời hiện đại là chế độ nô lệ “cha truyền con nối”, người ta phải tiếp tục làm việc dưới thân phận nô lệ chỉ vì trước đây tổ tiên của họ từng là nô lệ. Hình thức này thường thấy ở các nước đang phát triển và kém phát triển. Nạn buôn người và hôn nhân cưỡng ép là điều gần như chỉ ảnh hưởng đến phái nữ.

Chế độ nô lệ ở Hoa Kỳ

Chế độ nô lệ vẫn còn tồn tại rộng rãi đến mức ngay cả Hoa Kỳ cũng không tránh khỏi vấn nạn này. Theo Chỉ số Nô lệ Toàn cầu của tổ chức nhân quyền Walk Free Foundation, ước tính Mỹ có khoảng 400.000 nô lệ. Cứ 800 công dân Mỹ thì sẽ có 1 người bị mắc kẹt trong chế độ nô lệ.

Fiona David, giám đốc điều hành nghiên cứu toàn cầu của Walk Free, phát biểu với U.S. News and World Report: “Mọi người có lẽ đều đoán được hoặc không lấy làm ngạc nhiên khi biết chế độ nô lệ thời hiện đại đang diễn ra ở một số quốc gia như Triều Tiên hay Afghanistan, tại những nước có tình trạng xung đột và vi phạm nhân quyền, nhưng sẽ thật sốc khi nhận ra rằng chế độ nô lệ thời hiện đại cũng diễn ra ngay tại các nước cực kỳ phát triển như Hoa Kỳ”.

Về mặt tích cực, Mỹ được xếp thứ 2 trong danh sách các quốc gia thể hiện động thái phản ứng nhanh với chế độ nô lệ. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ coi nước họ là một quốc gia hàng đầu khi luôn thực thi luật pháp tối thiểu cần thiết để loại bỏ nạn buôn người. Walk Free Foundation tin rằng nhà nước này có thể chống lại chế độ nô lệ hiệu quả hơn bằng cách cải thiện sự phối hợp dữ liệu giữa các cơ quan khác nhau.

Lao dịch ở Triều Tiên và Trung Quốc

Trên cơ sở bình quân đầu người, Triều Tiên đứng đầu trong những nước có nhiều người đang lao dịch dưới chế độ nô lệ nhất. Walk Free ước tính một tỷ lệ gây sốc là, cứ 10 người ở nước này thì có 1 người phải chịu một số hình thức nô lệ. Những nỗ lực của chính phủ nước này nhằm chống lại chế độ nô lệ rất ảm đạm, đến mức Triều Tiên được xếp chót trong danh sách các nước có động thái phản ứng với chế độ nô lệ hiện đại.

Trong khi đó, lao động cưỡng bức là một hình thức nô lệ thời hiện đại ở Trung Quốc. Mặc dù tuyên bố bãi bỏ hệ thống trại lao động cưỡng bức từ năm 2013, song hệ thống đã tồn tại trong 6 thập kỷ này vẫn đang hoạt động. Theo Minghui.net, Trại Lao động cưỡng bức Mã Tam Gia khét tiếng đã đổi tên thành khu Mã Tam Gia thuộc Nhà tù nữ Liêu Ninh, nhưng đến nay vẫn có các học viên Pháp Luân Công bị giam cầm phi pháp và cưỡng bức lao động tại đây. Hệ thống trại cưỡng bức lao động của Trung Quốc ở Tân Cương có diện tích khoảng hơn 440 héc-ta, có khả năng giam giữ 130.000 người đã bị truyền thông quốc tế phơi bày, tuy nhiên, đài truyền hình nước này giới thiệu đây là “một trung tâm giáo dục và đào tạo nghề tại địa phương”.

Xuân Nhạn (t/h)

Xem thêm: 

• Nhiều học giả trên thế giới kêu gọi đóng cửa trại tập trung tại Tân Cương
• Sự thật về trại cưỡng bức lao động Trung Quốc qua lời kể nạn nhân
• Bị nhốt vào phòng giam nam và cơn ác mộng không bao giờ quên của một người phụ nữ