Bào thai khỉ lai người được tạo ra ở Trung Quốc gây tranh cãi về mặt đạo đức

Một nhà khoa học gốc Tây Ban Nha đã kết hợp với các đồng nghiệp Trung Quốc để tạo ra bào thai lai giữa khỉ và người. Thử nghiệm phải diễn ra ở Trung Quốc để tránh những vấn đề pháp lý nhưng vẫn gây nhiều tranh cãi cả ở góc độ pháp lý lẫn đạo đức.

Theo nhật báo El País của Tây Ban Nha, nhà sinh học Juan Carlos Izpisúa Belmonte đã hợp tác với các nhà nghiên cứu khỉ của Trung Quốc để tiến hành nghiên cứu “kinh dị” nói trên.

Belmonte hiện đang điều hành một phòng thí nghiệm tại Viện Salk, California, Hoa Kỳ. Nhưng vì những quy định hết sức khắt khe của Mỹ trong nghiên cứu khoa học, ông đã phải đến Trung Quốc để thực hiện lai tạo các phôi thai nửa người nửa khỉ.

Mục đích của họ là tạo ra các động vật lai người, trong trường hợp này là bào thai khỉ được bổ sung thêm tế bào người. Ý tưởng đằng sau nghiên cứu là tạo ra các động vật có cơ quan nội tạng (thận, gan…) hình thành từ 100% tế bào người. Chúng sẽ trở thành nguồn cung cấp tạng cho các ca phẫu thuật cấy ghép.

Trong thí nghiệm, nhóm nghiên cứu tạo ra sinh vật lai bằng cách tiêm tế bào gốc của phôi người vào bào thai vài ngày tuổi của khỉ. Họ hi vọng tế bào người sẽ lớn lên cùng bào thai và trở thành một phần của nó.

Để tăng cơ hội, nhóm nghiên cứu đã dùng kỹ thuật chỉnh sửa gen để vô hiệu hóa sự hình thành của một số loại tế bào trong phôi khỉ, từ đó tạo điều kiện cho tế bào người phát triển nhiều hơn.

Trước đây, Izpisúa Belmonte từng thử bổ sung tế bào người vào bào thai lợn, nhưng quá trình thể kết hợp không thể diễn ra. Khỉ là một loài gần với người, do đó thí nghiệm lần này mới thành công. Kế hoạch tiếp theo của nhóm nghiên cứu là đưa thêm nhiều tế bào gốc của người vào bào thai khỉ để xem chuyện gì xảy ra.

Tuy nhiên dù có thành công hay không, đây cũng là một thí nghiệm gây nhiều tranh cãi ở góc độ đạo đức và pháp lý. Tại Mỹ, Viện Y tế Quốc gia cho biết họ không bao giờ tài trợ cho những thí nghiệm dạng này, nhưng Trung Quốc thì không có quy định nào. 

Một trong những mối lo ngại lớn nhất của loại hình thí nghiệm này là khi các tế bào người phát triển và chiếm lĩnh bộ não khỉ. Khi đó, chúng ta không chắc những con vật này có mang trí thông minh của con người hay không. 

Nếu câu trả lời là “có“, đó sẽ là một khủng hoảng kinh hoàng về mặt đạo đức. Chúng ta có thể đã tạo ra một “con người” bị nhốt trong thể xác một con khỉ.

Từ lâu, Trung Quốc đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho các nghiên cứu sinh học gây tranh cãi. Nhờ những quy định được nới lỏng, họ đã luôn dẫn đầu thế giới trong việc tạo ra những thí nghiệm và sinh vật kỳ quái. 

Chẳng hạn như lợn mang gen chuột, nấm men nhân tạo, khỉ nhân bản, ghép đầu người, thậm chí hai bé gái chỉnh sửa gen đã được sinh ra ở Trung Quốc vào năm 2018.

May mắn thay cho đến nay, chưa có sinh vật khỉ lai người nào chào đời. Nhóm nghiên cứu chỉ cho nó phát triển trong 1 tuần để quan sát, rồi tiêu hủy, nhà sinh học Estrella Núñez (Đại học Công giáo Murcia, Tây Ban Nha), cộng sự của ông Izpisúa Belmonte cho biết.

Thùy Linh (t/h)