Nghi vấn ĐCSTQ có liên quan đến việc Phạm Băng Băng mất tích

Hãy tưởng tượng một ngày nữ diễn viên nổi tiếng Jennifer Lawrence đang bước đi trên thảm đỏ Hollywood và ngay hôm sau bặt vô âm tín. Nghe có vẻ buồn cười và đáng sợ, nhưng điều đó lại xảy ra ở Trung Quốc với ngôi sao nổi tiếng Phạm Băng Băng.

Nữ diễn viên nổi tiếng hàng đầu Trung Quốc Phạm Băng Băng đã mất tích không dấu vết trong cơn bão thị phi về việc trốn thuế. Phạm Băng Băng là một trong những diễn viên được trả thù lao cao nhất và là ngôi sao phòng vé của Trung Quốc, góp mặt trong các bộ phim Trung Quốc lẫn phương Tây, bao gồm cả loạt phim X-Men trị giá hàng triệu đô-la.

Trên khắp Trung Quốc, gương mặt của cô đã xuất hiện trên hàng nghìn quảng cáo, tầm ảnh hưởng của cô đã từng giúp bán được hàng cho vô số thương hiệu cao cấp, từ Cartier đến Louis Vuitton. Cô hay góp mặt trong các chương trình trao giải và các buổi lễ thời trang tầm cỡ. Năm 2015, tạp chí Time gọi cô là “nữ diễn viên nổi tiếng nhất” của Trung Quốc.

Song, ngôi sao điện ảnh này vẫn không thấy xuất hiện trước công chúng kể từ đầu tháng 6, trong khi đó, theo một bài viết trên trang mạng xã hội chính thức của mình, cô đã đến thăm một bệnh viện nhi ở Tây Tạng.

>>> Chuyện gì đang xảy ra với Phạm Băng Băng, nữ minh tinh hàng đầu Trung Quốc?

Ngày 6/9, bài báo đã bị xóa của hãng truyền thông nhà nước Nhật báo An ninh (Securities Daily) cho biết, Phạm Băng Băng đã bị “kiểm soát và sắp nhận bản án pháp lý”.

Không có tuyên bố chính thức nào được đưa ra về tung tích của Phạm Băng Băng, hay về bất kỳ cáo buộc phạm tội khả dĩ nào chống lại nữ diễn viên. Tuy nhiên, đối với một quốc gia nơi mà người nổi tiếng phải giữ một lý lịch công khai trong sạch để chính phủ chiếu cố như ở Trung Quốc, mọi người đều đã tự rút ra kết luận riêng về hành tung của cô.

Nhà phân tích mạng Fergus Ryan cùng Viện Chính sách Chiến lược Úc phát biểu với CNN: “Nếu bạn là tỷ phú, bạn hoàn toàn có thể tận hưởng tối đa điều đó, nhưng bạn phải hết sức cảnh giác để không vượt quá giới hạn và đối đầu với Đảng Cộng sản Trung Quốc”.

Năm 2011, Ngải Vị Vị, nghệ sĩ nổi tiếng nhất Trung Quốc, đã bị giam giữ gần 3 tháng mà  không ai biết ông đang ở đâu. Ông được trả tự do sau khi ký văn bản thú tội liên quan đến trốn thuế.

Hợp đồng âm dương của nữ diễn viên

Các vấn đề tiềm tàng của Phạm Băng Băng bắt đầu hé lộ khi cuối tháng 5, các bản sao của một hợp đồng phim cô ký kết bị rò rỉ trên phương tiện truyền thông xã hội Trung Quốc. Theo tờ báo nhà nước Thời báo Hoàn cầu (Global Times), cô có 2 hợp đồng khác nhau, một để đóng thuế ghi rằng cô được trả 1,5 triệu đô-la (10 triệu nhân dân tệ) và một hợp đồng cá nhân khác với số tiền 7,5 triệu đô-la (50 triệu nhân dân tệ).

Điều đó quá đỗi bình thường ở Trung Quốc và thường được gọi là “hợp đồng âm dương”, một hình thức trốn thuế. Hợp đồng đầu tiên với số tiền nhỏ dùng để báo cáo với chính quyền, còn hợp đồng thứ hai nhiều tiền hơn được coi là thu nhập miễn thuế.

Tháng 6/2018, người đứng đằng sau vụ rò rỉ là người dẫn chương trình truyền hình Thôi Vĩnh Nguyên, đã lên tiếng xin lỗi Phạm Băng Băng về hành động của mình. Nhưng cũng trong tháng 6, Cục Quản lý Nhà nước Trung Quốc đã kêu gọi các nhà điều tra xem xét chứng cứ các hợp đồng âm dương trong nền công nghiệp điện ảnh Trung Quốc. Đội ngũ làm việc của Phạm Băng Băng đã đưa ra ý kiến phủ nhận quyết liệt vào thời điểm đó nhưng diễn viên họ Phạm lại không thấy lộ diện kể từ khi xảy ra tranh chấp.

Tháng 9/2018, Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc, đã công bố một bản báo cáo, được ca ngợi là bản báo cáo đầu tiên “trên thế giới” và được quảng bá mạnh mẽ trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc, xếp hạng các ngôi sao Trung Quốc theo mức độ “trách nhiệm xã hội”. Phạm Băng Băng bị xếp cuối cùng, điểm số là 0/100.

Một nhà sản xuất sở hữu phòng thu tầm cỡ của Trung Quốc đã nói với CNN về vấn nạn tồn tại hai hợp đồng, trong đó một cái có giá trị thấp hơn để tránh phải đóng nhiều thuế, là chuyện “phổ biến” trong ngành công nghiệp điện ảnh.

Ông nói mọi người đều lo lắng về việc Phạm Băng Băng mất tích, đặc biệt vì “hầu như mọi hợp đồng đều có một số điểm bất thường” và sẽ không phải chịu sự kiểm tra nghiêm ngặt. Giống như những người trong giới khác mà CNN đã tiếp cận, ông cũng từ chối công khai danh tính do vấn đề chính trị nhạy cảm của câu chuyện.

>>>Ông Tập Cận Bình ra lệnh điều tra trốn thuế trong giới showbiz, Phạm Băng Băng bị bắt?

Răn đe để kiểm soát người nổi tiếng

Jonathan Landreth là cựu biên tập viên của tạp chí Hollywood Reporter làm việc tại Bắc Kinh, đã theo dõi nền công nghiệp giải trí Trung Quốc trong thời gian dài. Ông nói với CNN rằng, Đảng Cộng sản Trung Quốc đang đi một nước cờ khôn khéo khi muốn sử dụng những nhân vật nổi tiếng để bán “giấc mơ Trung Quốc”, song lại không muốn tiết lộ sự phân chia thu nhập khắc nghiệt bên trong. Landreth nói: “Có lẽ việc này chỉ để răn đe người dân… phải đóng thuế. Nếu ai đó nổi tiếng bị phát hiện trốn thuế, tôi nghĩ nó sẽ gây ra biến động cho ngành sản xuất phim ảnh trong thời gian tới”.

Giám đốc điều hành văn phòng đại diện tại Trung Quốc của một hãng phim nước ngoài chia sẻ với CNN rằng, sự thiếu vắng những ngôi sao hạng A ở Trung Quốc đã tăng sức mạnh và thu nhập của số ít người may mắn – những diễn viên nổi tiếng như Phạm Băng Băng.

Việc gây sức ép cho diễn viên có thể giải quyết được những vấn đề khác nữa. Tuy nhiên cô nói điều này không giúp giải quyết sự thiếu hụt cơ bản về nhân tài trong ngành công nghiệp phim ảnh và truyền hình Trung Quốc. Cô nói, kết hợp với kiểm soát hệ tư tưởng nghiêm ngặt, những cách làm như vậy chỉ để tạo ra một “tình huống buồn” trong ngành công nghiệp sáng tạo của Trung Quốc.

Mặc dù vậy, Landreth nói, sự điều khiển chỉ có thể đi đến mức này. Chính phủ Trung Quốc vẫn cần những người nổi tiếng để thúc đẩy thương mại, cả trong nước và quốc tế, nhằm thúc đẩy Trung Quốc phát triển. Việc đàn áp có thể là để giải quyết một vấn đề khác mà chính quyền đang phải đối mặt. Landreth cho biết: “Mọi người từ lâu đã biết đến một bí mật, rằng ngân sách phim là nơi tuyệt vời để giấu tiền”.

Landreth nói với CNN, lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc có lẽ hy vọng rằng với việc làm sáng tỏ vấn nạn trốn thuế của người nổi tiếng, có thể làm chệch hướng chú ý và tránh sự giám sát chặt chẽ hơn các vấn đề tham nhũng của các quan chức chính phủ hàng đầu và gia đình họ.

Lan truyền “năng lượng tích cực”

Đảng Cộng sản Trung Quốc từ lâu đã có mối quan hệ không mấy dễ chịu với người nổi tiếng. Những năm gần đây, truyền thông nhà nước kêu gọi người nổi tiếng truyền bá “năng lượng tích cực” trên Internet. Lời đe dọa sẽ khiến họ phải kết thúc sự nghiệp bằng những lùm xùm liên quan đến chính quyền đã khiến các ngôi sao phải chú ý đến mong muốn của Đảng.

Kết quả là ra đời nền văn hóa ngôi sao không mấy tương đồng với một Hollywood phóng túng, thường gây xôn xao dư luận ở trời Tây. Ở Trung Quốc, người nổi tiếng thường cố giữ danh tiếng “tích cực” và không gây mất lòng.

Nhà phân tích người Úc Ryan cho biết, khi sống ở Trung Quốc, ông từng làm việc với đội ngũ quảng bá của nữ diễn viên – ca sĩ Lý Băng Băng. Ông khuyến khích cô nên tham gia các hoạt động môi trường nhiều hơn như Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc.

Nhưng Ryan cho biết, đội ngũ quảng bá sẽ không bao giờ chọn chương trình như thế, hoặc tham gia cuộc chiến mà Đảng Cộng sản Trung Quốc không ưng ý, đặc biệt nếu nó phản đối chính sách hiện hành của chính phủ. Ông nói: “Sẽ thật ngu ngốc nếu bạn dám làm điều trái với mong muốn của Đảng Cộng sản hay chính quyền Trung Quốc, và đi trước họ một bước”.

Bảo San, theo CNN