Những bức ảnh màu hiếm hoi của xứ An Nam đầu thế kỉ 20

Đầu thế kỉ 20, khi công nghệ chụp ảnh màu còn thô sơ và phải qua nhiều công đoạn phức tạp, thì tại Việt Nam đã có những bức ảnh màu chân thực, sống động được tạo ra.

Năm 1909, Albert Kahn, một chủ nhà băng triệu phú – cũng là một nhà hoạt động từ thiện nổi tiếng người Pháp, bắt đầu tiến hành một dự án đầy tham vọng: xây dựng kho tư liệu ảnh màu cho tất cả các dân tộc trên thế giới. Tại Việt Nam, người được giao nhiệm vụ cầm máy là Leon Busy, một trung úy hậu cần của quân đội lê dương.

Ông Busy đã đi khắp vùng Bắc Kỳ, chụp khoảng 1700 bức ảnh về Việt Nam trong khoảng thời gian từ năm 1915 đến 1920.

“Cái đáng phục nhất ở Albert Kahn là sự say mê và… chịu chơi. Bởi, kĩ thuật rửa ảnh màu hồi đó rất phức tạp, đòi hỏi cần được xử lý ngay bằng công nghệ tiên tiến nhất trước khi gửi về Pháp”, KTS Đoàn Bắc, vốn được dư luận biết tới như một trong những nhà sưu tập ảnh Hà Nội cổ, nhận xét. “Và, chúng ta càng xúc động hơn khi biết Albert phải chịu cảnh phá sản vào năm 1932 và mất trong đói nghèo, còn bộ sưu tập ảnh thì bị sung công và trở thành cơ sở dữ liệu của Bảo tàng Albert Kahn tại Pháp bây giờ”.

Ngoài ảnh màu của trung úy Leon Busy, còn có ảnh màu về đất nước, con người Việt Nam của ông W. Robert More những năm 1915 được lưu giữ tại Bảo tàng Albert Kahn thuộc ngoại ô Hauts-de-Seine, Paris. 

 Dương Xuân Nhạn (s/t)