6 kiểu người mẹ dù cố hết sức cũng không cách nào nuôi dạy con thành tài

Người mẹ nào cũng thương con, mong con lớn lên sẽ thành đạt, nhưng nếu yêu thương, nuôi dạy con không đúng cách, thì thậm chí còn hại con, ảnh hưởng rất lớn đến tương lai của trẻ sau này.

Khổng Tử từng giảng: “Tính tương cận dã, tập tương viễn dã”. Có nghĩa là bản tính thiên phú của con người khi sinh ra sai biệt không nhiều, nhưng do cách giáo dục, môi trường sống khác nhau mà càng lớn khác biệt giữa con trẻ càng nhiều.

Thật vậy, mỗi một đứa trẻ ban đầu đều giống như trang giấy trắng, then chốt là ở chỗ cha mẹ chúng vẽ lên những màu sắc gì. Vậy nên phương thức giáo dục trong gia đình ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành nhân cách của trẻ. Dưới đây là 6 kiểu người mẹ sai lầm trong việc nuôi dạy con cái mà chúng ta nên tránh:

1. Kiểu người mẹ hay so sánh con với người khác

Nhiều người mẹ thường hay thích lấy con mình ra so sánh với người khác từ thành tích học tập, thông mình hay không, được đi học thêm những lớp nào,.. mà không quan tâm đến cảm nhận của con. Chẳng hạn khi cho con đi học thêm tiếng Anh, không cần biết con có thích hay không, năng lực của con đến đâu, gặp khó khăn ở chỗ nào, mẹ đều không cam tâm để con mình thua kém người khác. Nếu con đứng thứ 3 trong lớp thì phải hỏi cho được ai đứng nhất, đứng nhì để rồi thúc giục con vượt qua. 

Dần dà, đứa trẻ sẽ cảm thấy tự ti vì chúng không bằng người khác. Lúc này trong lòng trẻ sẽ tự hoài nghi chính mình, đánh mất sự tin vào bản thân. Nếu cha mẹ cứ đặt ra tiêu chuẩn quá cao thiếu thực tế cho trẻ thì khi lớn lên trẻ sẽ trở nên căng thẳng, lo lắng, suy tính thiệt hơn, hoặc trở nên khoe khoang, khoác lác, thay vì hiểu rõ ý nghĩa của việc học.

2. Người mẹ hay áy náy quá mức và luôn nhận lỗi về mình

Hầu hết cha mẹ ở Đức rất tinh tế trong việc nuôi dạy con. Họ thường để con tự trải nghiệm cảm giác thành công, thất bại, để con tự rút ra bài học cho mình. Và quan trọng hơn hết là qua đó trẻ sẽ học được cách tự chịu trách nhiệm cho hành động của mình.

Ngược lại, nhiều bậc phụ huynh Á đông thường cảm thấy lo lắng, thậm chí luôn áy náy trong tâm khi để con tự làm các việc, sợ con có thể sẽ vấp ngã hoặc mắc sai lầm.

Ví dụ có trẻ đi học quên mang theo đồ nhưng lại không tự chịu trách nhiệm mà còn oán trách mẹ: “Đều tại mẹ cả đó, quên dặn con mang theo, hại con bị cô giáo mắng!”.

Người mẹ lại tự nhận lỗi về mình: “Mẹ xin lỗi, mẹ cuống quá nên quên mất, xin lỗi con”.

Vì để con khỏi cảm thấy day dứt, không quấy khóc, nên các bà mẹ thường hay ôm hết trách nhiệm lên mình. Nhưng nếu người mẹ cứ thế mãi, sau này khi con trẻ gặp phải những vấn đề không thể giải quyết, trẻ sẽ chỉ biết trách móc người khác, tìm lý do bao biện cho bản thân mà không biết nhìn lại lỗi của mình, khiến trẻ ngày càng không cách nào tiến bộ lên được.

3. Mẫu người mẹ lo lắng quá mức

Trong việc nuôi dạy con trẻ, các bà mẹ phương Đông thường lo lắng hơn nhiều so với các bà mẹ phương Tây. Ví như khi dẫn con cái ra ngoài, họ thường không ngừng nhắc đi nhắc lại: “Qua đường phải cẩn thận xe cộ nghe con”, “Mặc nhiều áo ấm vào không cảm lạnh”, “Đừng có tùy tiện đụng vào những thứ bên đường”…

Nỗi lo dành cho con cái mãi là điều không bao giờ có thể xua tan trong tâm trí người mẹ, nó cũng giống như một sợi dây bị kéo căng, khiến cả tâm lẫn thân đều mệt mỏi.

Đương nhiên, các nhân tố không an toàn ngoài xã hội cũng tăng thêm gánh nặng tâm lý cho các bà mẹ. Nhưng nếu lúc nào bạn cũng lo lắng thái quá và chỉ nhìn mọi thứ ở góc độ tiêu cực thì đó cũng chẳng khác chi “một lời nguyền”.

Nếu người mẹ chia sẻ với con những suy nghĩ tích cực sẽ khiến trẻ phát triển khỏe mạnh, tích cực. Còn nếu bạn luôn lo lắng, gợi ý cho trẻ những điều tiêu cực, thì con bạn chỉ có thể phát triển theo chiều hướng không tốt, đầu óc lúc nào cũng căng thẳng, lo âu, và trở nên rất nhạy cảm.

4. Người mẹ mong muốn kiểm soát tâm lý con

Người mẹ thuộc kiểu này luôn coi sự ngoan ngoãn, nghe lời làm tiêu chuẩn đánh giá phẩm cách của con cái. Trong mắt rất nhiều người mẹ, nếu con cái không làm theo định hướng của mình mà tùy ý biểu đạt suy nghĩ riêng, làm theo quyết định của bản thân, thì chính là “chống đối, nổi loạn”.

Những ví dụ như thế hiện nay có rất nhiều, thậm chí con cái trưởng thành rồi mà cha mẹ vẫn muốn quản, dẫn đến con trở thành người không có tư duy độc lập.

Không ít người mẹ còn có suy nghĩ ích kỷ, đem những ước mơ mà mình chưa thực hiện được áp đặt lên con cái. Thậm chí một số phụ huynh có sự nghiệp không thuận lợi cũng dồn hết tâm trí, kỳ vọng vào con. Vì muốn con phát triển theo suy nghĩ của mình, nên những tâm tư mong muốn của trẻ đều để ngoài tai.

Có câu nói rằng, trọng tâm của giáo dục chính là “thưa thì thông, đầy thì nghẹn”. Con cái nếu không được sống theo ý mình, dần dần chúng sẽ cảm thấy bế tắc, mù mịt, mất phương hướng, và trở nên ý lại vào cha mẹ. Về lâu về dài, đây là một cái vòng luẩn quẩn, sai lầm trong việc dạy dỗ con.

5. Mẫu người mẹ là “nô lệ của con cái”

Những người mẹ này hầu như cả đời dốc sức cho con cái, luôn bận rộn vì con, kiếm tiền vì con để rồi không còn thời gian cho bản thân, đánh mất đi cuộc sống của chính mình.

Rất nhiều bà mẹ thường hay ngậm ngùi trước sự khác biệt lớn giữa trước và sau khi sinh. Họ trở thành vệ tinh chỉ biết quay quanh đứa con của mình. Thời gian ở bên chồng ít hẳn đi, cũng không còn liên lạc mấy với bạn bè, xã hội, thậm chí còn từ bỏ luôn cả sự nghiệp tươi sáng của mình.

6. Mẫu người mẹ vất vả quá mức

Nếu quan sát bạn có thể thấy xung quanh chúng ta thường có nhiều trường hợp như vầy: những người mẹ thức khuya dậy sớm vì con, canh khuya nửa đêm vẫn còn giặt giũ quần áo, sáng sớm tinh mơ đã vội ra chợ mua đồ nấu ăn; đưa con đi học, suốt chặng đường đều đeo cặp cho con, trong khi đứa con bên cạnh ung dung tự đắc, lên xe bus, con ngồi ghế, mẹ đứng một bên, mua đồ ăn ngon, trẻ vô tư lấy ăn, không hề nghĩ gì đến bố mẹ bên cạnh…

Cuối cùng nhiều người không khỏi than thở rằng: Mình hy sinh cho con nhiều đến vậy, nhưng sao chúng càng lúc càng ích kỷ?

Hơn nữa, những đứa trẻ ích kỷ thường có ham muốn chiếm hữu rất mạnh mẽ, muốn có được thứ gì, chúng sẽ nghĩ mọi cách để có được thứ đó. Đến khi lớn lên, tham vọng ích kỷ sẽ không ngừng phình to, có khi sẽ vì để có được thứ mình muốn mà bất chấp thủ đoạn.

Những người mẹ chỉ biết ôm hết mọi việc, hy sinh mọi thứ vì con sẽ tạo ra những đứa trẻ ích kỷ, lười biếng, ỷ lại, trong khi những ông bố bà mẹ xuất sắc sẽ giúp trẻ hình thành tính cách tự lập, có trách nhiệm với bản thân và người khác.  

Vì vậy khi con trẻ dần lớn lên, bạn cần học cách buông tay, hướng dẫn trẻ và để trẻ tự làm các việc.

Khi trẻ 3 tuổi, đi ra ngoài hãy để trẻ xách đồ dùm bạn.

Khi trẻ 5 tuổi, hãy dạy trẻ giúp bạn quét nhà, lau bàn ghế, tiết kiệm điện, tự dọn dẹp phòng mình,…

Khi con đến tuổi đi học, bạn có thể để trẻ tự đi bộ đến trường, dạy trẻ đi quán xá, siêu thị mua đồ, cho trẻ học thói quen tự chăm lo cho cuộc sống. Vào những ngày nghỉ, có thể dạy trẻ cọ rửa bồn cầu, dọn dẹp nhà cửa, để chúng biết cách giữ vệ sinh, đồng thời góp phần đỡ đần cha mẹ.

Khi trẻ lên trung học, hãy dạy trẻ quản lý tiền tiêu vặt; mỗi tháng chỉ có một khoản đó thôi, tiêu quá tay là sẽ thiếu thốn. Nhờ vậy, trẻ sẽ dần trở nên tự lập, trưởng thành. 

Để con trẻ chịu cực một chút cũng là cách giúp trẻ tăng thêm dũng khí, bồi dưỡng nhân cách, chuẩn bị hành trang vững bước trên con đường nhân sinh sau này; để khi chúng bước vào xã hội, trong cuộc đời đầy sóng gió, có thể thể hiện được đầy đủ giá trị của mình.

Thùy Linh (t/h)