Lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc tiến vào Điếu Ngư

4 tàu Trung Quốc đã lưu lại trong vùng biển thuộc quần đảo do Tokyo kiểm soát trong 3 giờ và tại đây các tàu này đã “khẩu chiến” cảnh báo với các tàu của phía Nhật.

Theo các học giả, động thái của các tàu chắc chắn được trang bị vũ khí này cho thấy bước leo thang mới trong cuộc tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Nhật gọi là Senkaku trong khi Trung Quốc gọi là Điếu Ngư trên Hoa Đông. Sự kiện cũng diễn ra vào ngày Bộ Quốc phòng Nhật đề xuất thành lập các đơn vị lưỡng cư và yêu cầu máy bay do thám không người lái vào cuộc để bảo vệ quần đảo.

“Để triển khai nhanh các đơn vị nhằm phản ứng với một tình huống, điều quan trọng…là phải có một phộ phận lưỡng cư tương tự như lính thủy đánh bộ Mỹ”, có khả năng tiến hành các hoạt động trên bộ ở các đảo xa, Bộ này cho hay.

Đề xuất trên là một phần trong báo cáo lâm thời được phê chuẩn tại một cuộc họp quân sự cấp cao của Nhật vào ngày hôm nay. Báo cao cũng cho biết cần phải có thêm “phần cứng” để giám sát các đảo xa.

“Đất nước chúng ta có khoảng 6.800 đảo và Nhật đứng thứ 6 thế giới xét về lợi ích trên biển”, Bộ trưởng Itsunori Onodera cho hay. “Vì vậy bảo vệ các đảo là sứ mệnh to lớn, đặc biệt nếu chỉ dựa trên máy bay có người lái như hiện nay”.

Tuy nhiên, theo một quan chức quân sự, báo cáo không có từ nào ám chỉ đến khả năng “tấn công phủ đầu”.

Tranh chấp trên Senkaku/Điếu Ngư giữa Nhật và Trung đã âm ỉ từ nhiều thập niên qua và tăng nhiệt trở lại vào tháng 9 năm ngoái, khi Nhật quốc hữu hóa 3 đảo trong Senkaku/Điếu Ngư. Kể từ đó, Trung Quốc liên tục tăng cường hoạt động trong các vùng biển quanh quần đảo. Tuy nhiên, sự hiện diện của 4 tàu có khả năng được trang bị vũ khí của lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc vào ngày hôm nay 26/7 đẩy căng thẳng lên mức cao hơn. Bởi mặc dù tàu chính phủ Trung Quốc liên tục ra vào vùng biển Senkaku/Điếu Ngư nhiều tháng qua, nhưng đây là lần đầu tiên các tàu này xâm nhập quần đảo kể từ khi Bắc Kinh hợp nhất nhiều cơ quan gồm hải giám, lực lượng bảo vệ bờ biển, ngư chính và cảnh sát chống buôn lậu trên biển của cơ quan hải quan dưới “lá cờ” của lực lượng bảo vệ bờ biển vào tuần này.

Tân Hoa xã cho hay tàu của họ đã “tuần tra vùng biển thuộc lãnh thổ của đất nước”.

Theo các học giả Trung Quốc, động thái trên chứng tỏ sẽ có nhiều tàu được trang bị vũ khí xuất hiện ở Senkaku/Điếu Ngư trong thời gian tới. Arthur Ding, nhà nghiên cứu tại Đại học quốc gia Chengchi, Đài Bắc, cho biết Trung Quốc chắc chắn sẽ tiến hành các cuộc tuần tra “thường xuyên hơn và mạnh mẽ hơn”.

“Khi được đặt tên là lực lượng bảo vệ bờ biển, các tàu của nó chắc chắn sẽ được phép mang vũ khí hạng nhẹ để có thể thực thi pháp luật”, ông cho hay.

Giới quan sát cảnh báo Senkaku/Điếu Ngư là điểm nóng rất có thể dẫn đến xung đột vũ trang. Họ cho rằng sự hiện diện của một lượng lớn tàu chính thức, một số được trang bị vũ khí, sẽ gia tăng khả năng đối đầu. Theo họ, một sai sót nhỏ cũng có thể nhanh chóng leo thang thành xung đột.

Một trong những vụ việc nghiêm trọng nhất trong cuộc đối đầu Trung-Nhật trên Senkaku/Điếu Ngư từ trước tới nay là phía Nhật tố tàu chiến Trung Quốc “khóa” radar nhắm bắn một tàu của họ. Bắc Kinh phủ nhận cáo buộc và tố lại Tokyo thêu dệt “mối đe dọa Trung Quốc”.

Mặc dù lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật là cơ quan dân sự, song lại được trang bị “tận răng” và được hỗ trợ tốt về tài chính. Một số nhân viên trên các tàu được cho là được mang vũ khí.

Vũ Quý Theo AFP