Làm thế nào gỡ ngòi nổ ở Triều Tiên?

20/02/13, 09:14 Thế giới

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã triệu tập nhiều lần để thảo luận về việc
trừng phạt Triều Tiên như thế nào sau các động thái mà họ gọi là Bình Nhưỡng
‘gây hấn’.

TIN BÀI LIÊN QUAN:

Diễu hành tại Bình Nhưỡng.

Tròn hai tháng sau vụ phóng tên lửa là một vụ thử hạt nhân. Đây dần trở thành
một chuỗi các sự kiện mà mọi người dần quen thuộc với kết thúc là vụ nổ dưới
lòng đất ở bãi thử hạt nhân Punggye-ri.

Cộng đồng quốc tế lên án vụ phóng tên lửa và sau đó là Liên Hợp Quốc áp đặt
lệnh trừng phạt, để rồi sau đó Bình Nhưỡng lấy lý do phản ứng trừng phạt để tiến
hành thử hạt nhân.

Một lộ trình y chang như những gì đã xảy ra trong các vụ thử hạt nhân trước
đó năm 2006 và 2009.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc chắc chắn sẽ áp đặt hoặc thắt chặt thêm các
lệnh trừng phạt với Bình Nhưỡng sau vụ thử mới đây nhất, nhưng hầu hết các
chuyên gia đều cho rằng tuyến trừng phạt này – cho tới bây giờ — hầu như là vô
dụng.

“Việc Hội đồng Bảo an đồng thuận trước một nghị quyết mới thậm chí còn chẳng
có tác dụng gì nữa nếu như chúng ta đang nhắm vào các thực thể hoặc cá nhân của
Triều Tiên vốn không thể bị trừng phạt một cách hiệu quả” – nhà nghiên cứu và là
học giả của Mỹ Stephan Haggard nói.

“Thực tế, mọi việc đang xấu đi: nghi thức hóa hành động của Liên Hợp Quốc
đang làm xói mòn sự tín nhiệm của chúng ta vì họ vẫn tiếp tục vẽ nên các ranh
giới màu đỏ mà chúng ta buộc phải vẽ lại” – ông Haggard nói.

Phương án tăng cường mạnh hơn các lệnh trừng phạt với các biện pháp nặng nề –
đặc biệt là đối với các thể chế tài chính của Triều Tiên – lại bị Trung Quốc hạn
chế.

Trung Quốc luôn che chắn cho Bình Nhưỡng trong mọi trường hợp phải đối mặt
với các lệnh trừng phạt khắt khe của Liên Hợp Quốc.

Trong khi sự kiên nhẫn của Bắc Kinh đối với người láng giềng bốc đồng có vẻ
không còn sức bền thì họ vẫn không có vẻ sẽ ủng hộ bất kỳ hành động nào có thể
đẩy Triều Tiên tới nguy cơ sụp đổ.

Do đó, các nhà phân tích đang nói về việc xem xét lại về mặt chiến lược để
loại bỏ cách chơi của Triều Tiên và tìm một phương án mới lâu dài mang tính thực
tế.

Chẳng hạn như theo chuyên gia Andrei Lankov tại Đại học Kookmin ở Seoul, điều
này đồng nghĩa với việc chấp nhận một sự thật khó chịu rằng không thể nào ngăn
Triều Tiên trở thành một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân.

“Giấc mơ về việc phi hạt nhân hóa [bán đảo Triều Tiên] nên từ bỏ, mục tiêu
duy nhất có thể đạt được là việc kiểm soát vũ khí” – ông Lankov nói.

“Mục tiêu cần đạt được là một thỏa thuận kiểm soát vũ khí trong đó chấp nhận
việc Triều Tiên trở thành một cường quốc hạt nhân, cùng lúc đó giới hạn quy mô
của kho vũ khí này” – ông Lankov đề xuất thêm.

Nhưng Lankov nói thêm rằng từ lâu, Triều Tiên đã luôn là người phá bỏ các
thỏa thuận, và cách làm đó có thể dễ bị chỉ trích là nhân nhượng, đặc biệt là
trong giới chính trị đối nội ở Mỹ và Hàn Quốc.

Triều Tiên có một lịch sử lâu dài sử dụng chính sách ‘bên miệng hố chiến
tranh’ nhằm đạt được sự nhượng bộ. Một trong những thách thức chính của việc này
là nó khiến cho quá trình làm việc với Triều Tiên trở nên kém thực dụng và dần
theo hướng: càng khiêu khích càng có lợi.

Chủ tịch học viện Khoa học và An ninh Quốc tế David Albright tin rằng cần có
một ‘công thức mới’ để phá vỡ vòng tròn ‘khiêu khích – thỏa thuận’ này.

“Một sự tham gia về mặt chiến lược không có nghĩa là phần thưởng cho việc thử
nghiệm (tên lửa, hạt nhân), nhưng nó nhằm tìm ra một cách ứng xử của Triều Tiên
thông qua đối thoại bền vững, và có thể đó là cách hiệu quả nhất để tiến tới” –
ông Albright nói.

Trước khi Triều Tiên phóng tên lửa vào tháng 12 năm ngoái, năm 2013 từng được
coi là một năm đầy triển vọng cho một quá trình đối thoại như vậy, và nối lại
các cuộc đàm phán sáu bên giữa hai miền trên bán đảo Triều Tiên, Trung Quốc,
Nhật Bản, Nga và Mỹ.

Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản đều có lãnh đạo mới, trong khi Tổng thống Mỹ
Barack Obama tiếp tục nhiệm kỳ thứ hai.

Nhiều người từng tưởng rằng thực tế này mang lại cơ hội cho một sự khởi đầu
mới với Bình Nhưỡng với những gương mặt mới và năng lượng được tái tạo.

Nhưng rồi tên lửa được phóng đi, và sau đó là vụ thử hạt nhân đã khiến cho cơ
hội nối lại bất kỳ một cuộc đối thoại có ý nghĩa nào đều trở thành mây khói – ít
nhất là trong thời gian trước mắt.

Tổng thống đắc cử Hàn Quốc Park Geun-Hye từng hứa hẹn sẽ làm việc nhiều hơn
với Bình Nhưỡng, giờ đây đang phải chuẩn bị chống chịu các chỉ trích từ những
thành phần ‘diều hâu’ trong đảng bảo thủ của bà.

Cùng lúc đó, một số nhà phân tích cho rằng cách tốt nhất để tiếp tục là hoàn
toàn ‘mặc kệ’ Bình Nhưỡng trong một thời gian, và thay vào đó, tập trung vào
việc xây dựng đồng thuận giữa các bên liên quan chủ yếu.

“Có những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang để tâm nhiều hơn tới các lo ngại
của Mỹ về khiêu khích hạt nhân của Triều Tiên”- ông Albright nói.

“Mục tiêu sẽ là Mỹ phải thi triển được các quan điểm chung với Trung Quốc,
cùng với Hàn Quốc và Nhật Bản, và khiến cho Triều Tiên khó có thể ‘chơi’ Trung
Quốc để chống lại Mỹ hơn” – Albright nhận định.