Lời giải nào cho cái chết bí ẩn của Yasser Arafat

Gần một thập niên sau cái chết của Yasser Arafat, một nhóm nhà khoa học đã tiến hành lấy mẫu xét nghiệm trên hài cốt của ông để xác định liệu có phải nhà lãnh đạo Palestine này bị đầu độc bằng polonium-210. 

Yasser Arafat đã qua đời tháng 11/2004, hưởng thọ 75 tuổi sau một tháng đau ốm. (Ảnh: AP)

Polonium-210 là một nguyên tố hiếm có độ phóng xạ cao và là chất độc đã cướp mạng sống của cựu gián điệp Nga Alexander Litvinenko năm 2006.

Mộ của ông Arafat đã được bịt lại ngay sau khi khai quật và dự kiến vài tháng nữa mới có các kết quả xét nghiệm. Cuộc điều tra làm dấy lên các câu hỏi về mức độ bằng chứng mà các chuyên gia có thể tìm thấy được ở giai đoạn này, và liệu họ có đủ khả năng đưa ra các kết luận rõ ràng hay không.

Hồi tháng 3, các phát hiện đầu tiên về polonium-210 trong các mẫu nước tiểu, máu và quần áo của của ông Arafat được cho là không thuyết phục. Theo các chuyên gia, bằng chứng này đã bị hỏng sau cơn đột quỵ lấy mạng ông.

Nhưng ngay cả nếu cuộc điều tra mới xác nhận sự hiện diện của polonium-210, các nhà khoa học cũng đối mặt với một trở ngại khác – xác định bao nhiêu thì đủ để giết chết nhà lãnh đạo Palestine.

Đối với Bertrand Ludes, giám đốc Viện Pháp Y Strasbourg, khoảng thời gian ít liên quan đến kết quả khoa học. “Nếu có đầu độc bằng polonium thì chất này sẽ ngấm sâu vào trong các mô của cơ thể và bây giờ vẫn có thể phát hiện ra”, ông này cho biết.

Các vấn đề thực sự xung quanh cái chết của Arafat sẽ nổi lên một khi các nhà khoa học hoàn thành công việc của họ, theo ông Ludes.

“Do polonium không tự nhiên có trong cơ thể hoặc trong đất nên một người có thể kết luận rằng ông Arafat đã bị phơi nhiễm chất này theo các cách khác nhau. Đó là lý do cần phải phân biệt giữa những gì khoa học có thể hoặc không thể giải thích. Khoa học có thể đánh giá chất lượng và khối lượng polonium nhưng không thể tìm hiểu làm thế nào nó lại hiện diện ở đó. Đó là vấn đề của điều tra tội phạm”.

Tuy nhiên, nhà nghiên cứu pháp y, Tiến sĩ Stuart Hamilton, lại nói rằng 8 năm là một khoảng thời gian dài để chờ đợi thực hiện một cuộc giám định. Việc đi tìm lời giải có thể cực kỳ rắc rối”, theo chuyên gia người Anh này.

“Thời gian từ lúc chết đến lúc giám định càng dài thì càng khó tìm được thông tin bạn cần, và càng khó để giải thích”, Tiến sĩ Hamilton nói. “Phân tích thông tin là một phần quan trọng của nghiên cứu pháp y vì bằng chứng cơ thể thường không đủ để đưa ra câu trả lời”.

Các nhà khoa học cần bối cảnh để có được cái nhìn chính xác về cách thức một người nào đó đã chết. Thời gian trôi qua càng dài thì càng khó để hiểu các bối cảnh xung quanh cái chết đó.

“Nói một cách đơn giản nhất, nếu họ đã xác định được polonium hay chất phóng xạ, thì nó không nhất thiết trả lời được câu hỏi tại sao ông ấy chết nếu bạn không có giả thuyết thay thế được đặt ra ngay từ ban đầu”, Tiến sĩ Hamilton nói.

Ngay cả nếu polonium-210 được tìm thấy trong cơ thể Arafat thì cũng rất khó xác định được số lượng chính xác chất này vào thời điểm ông chết.
Chất phóng xạ này còn được gọi là nửa đời 138 ngày, có nghĩa là chu kỳ bán rã của nó là 138 ngày. Khoảng 21 chu kỳ bán rã này đã qua khi các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện ra dấu vết của polonium hồi tháng 3.

“Cố gắng tìm hiểu mức độ phóng xạ là bao nhiêu vào 8 năm trước và liệu nó đủ gây tử vong hay không là điều cực kỳ, cực kỳ khó”, Tiến sĩ Hamilton lập luận và cho biết thêm: “Nếu có nhiều điều không chắc chắn trong phân tích pháp y thì các kết quả xét nghiệm nhiều khả năng cũng sẽ gây tranh cãi tại tòa án”.

Thanh Hảo (Theo BBC)

(vietnamnet.vn)