Trong các truyền thuyết về vua Etana của người Sumer, câu chuyện ly kỳ nhất kể rằng vị vua này đã bay đến Thiên đường để đưa ra thỉnh cầu với các vị Thần. Điều trùng hợp là trong một phiến đất sét cổ ghi chép Danh sách các vị vua của người Sumer cũng viết rằng, vua Etana từng bay đến Thiên đường bằng một con tàu có hình dáng như một chiếc khiên.
Vua Etana được xem là vị vua đầu tiên của triều đại Kish trong Danh sách các vị vua của người Sumer. Đây là một vị vua rất tôn kính và tín Thần.
Truyền thuyết kể rằng, vua Etana là người được Thần linh lựa chọn, được ban cho quyền hạn và sức mạnh để lập ra quy tắc và trật tự cho nhân dân, tạo nên sự ổn định cho vương quốc. Đồng thời ông cũng là người thiết lập các khái niệm về Hoàng gia và Chính phủ cho nhân loại, dưới sự chứng giám và bảo hộ của các vị Thần.
Tuy nhiên, vua Etana vẫn còn có những điều băn khoăn và lo lắng, vậy nên ông đã tìm cách lên Thiên đường để trực tiếp bày tỏ thỉnh cầu của mình với Thần linh.
Huyền thoại về vua Etana
Huyền thoại về vua Etana bắt đầu với sự xuất hiện của một thành phố cổ xưa to lớn, thành phố đó có tên gọi là Kish. Tương truyền chính các vị Thần đã sáng tạo ra nó.
Khi thành phố được khai tạo, các vị Thần bắt đầu tìm kiếm một người cai trị sáng giá, có thể cai quản nơi đây hiệu quả nhất. Inanna, Nữ Thần của Tình yêu, Sinh sản và Chiến tranh, đã chọn Etana vào vị trí ấy, vì vị Thần tin rằng ông là người xứng đáng nhất.
Thần thoại kể rằng, Đại bàng và Rắn cùng sống tại gốc của một cây cổ thụ gần thành phố, chúng thường xuyên đối đầu nhau. Đến ngày nọ, Đại bàng đã nuốt hết con của Rắn và sau đó chạy trốn.
Để trừng phạt cho hành động quá đáng này, Shamash – Thần Mặt trời, đã cho phép Rắn báo thù Đại bàng, giam cầm Đại bàng lại để hoàn trả những gì mà nó đã gây ra. Tuy nhiên, vị Thần Mặt trời sau đó cũng cho Đại bàng một cơ hội, khi con vật đã chịu đựng cô đơn và khổ sở trong một thời gian dài, Thần liền cử vua Etana đến giải thoát cho nó.
Từ đó, vua Etana chăm sóc và nuôi nấng Đại bàng theo sự sắp đặt của Thần. Thời gian trôi qua, cả hai trở thành đôi bạn thân thiết với nhau, đến mức Đại bàng có thể hiểu và biểu đạt ra được những hoài bão của vị vua này.
Hành trình lên Thiên đường của vua Etana
Câu chuyện ly kỳ nhất trong các huyền thoại về vua Etana chính là chuyện vị vua này đã bay đến Thiên đường.
Tuy rằng là người cai trị một thành phố to lớn và xinh đẹp, vua Etana vẫn canh cánh trong lòng một nỗi bất an, đó là ông và hoàng hậu không thể sinh ra một đứa con để huyết mạch Hoàng gia được lưu truyền.
Hiểu được nỗi lòng của nhà vua, Đại bàng đã đưa ra ý tưởng rằng hãy tìm cách lên Thiên đường để khẩn cầu các vị Thần ban cho cây thuốc sinh nở, một loại thần dược có thể giúp ông và hoàng hậu sinh được hoàng tử. Vua Etana sau đó đã đồng ý và bắt đầu cuộc hành trình lên Thiên đường cùng Đại bàng.
Tuy nhiên, khi bay lên cao, vua Etana dần trở nên hoảng sợ và yêu cầu Đại bàng đưa ông trở về trần gian. Khi vừa đáp xuống mặt đất, ông liền hét lớn: “Ta nhìn về phía Trái đất nhưng lại không thấy nó, đôi mắt của ta chưa đủ lớn để chiêm ngưỡng không gian bao la như vậy! Ta sẽ không lên Thiên đường nữa, ta cần phải trở về thành phố của mình!”
Sau khi quay lại mặt đất, vua Etana cùng hoàng hậu lại một lần nữa mơ thấy mình được lên Thiên đường. Đại bàng khẳng định đây chính là lời nhắc nhở của các vị Thần, các vị Thần đã cho nhà vua thêm một cơ hội nữa để lên trời.
Theo một tài liệu cổ, dưới đây là sự việc xảy ra trong chuyến bay tới Thiên đường của vua Etana:
Do đó, Etana và Đại bàng lại một lần nữa bay lên Thiên đường và cầu xin các vị thần ban cho cây thuốc sinh nở.
“Vị vua thành phố Kish hít một hơi thật sâu để tập trung, sau đó bước qua cánh cổng. Những đám mây bao quanh ông để đưa ông vào bên trong.
Nhà vua dành vài phút để chấn chỉnh lại bản thân, sau đó tiếp tục bước đi. Các đám mây dần tản ra, lúc này ông thấy mình đang bước vào một căn phòng rộng lớn, ngập tràn ánh sáng.
Khi cánh cửa mở ra, những tia sáng của Thần soi vào người nhà vua, đẹp tựa như ánh cầu vồng, các màu sắc không ngừng thay đổi. Trên một chiếc ngai, vua Etana nhìn thấy Nữ Thần Inanna.
Không cần Nữ Thần phải lên tiếng, ông cũng biết ngài là ai, vì thế ông tiếp tục tiến đến gần hơn.”
Đáng tiếc là phần còn lại của câu chuyện vẫn là một ẩn số, do đó chúng ta không thể biết rõ những gì đã xảy ra sau khi vua Etana diện kiến Nữ Thần Inanna trên Thiên đường.
Giờ đây, những gì chúng ta biết là vua Etana đã sinh được một người con trai, tên là Balih, chính là người sau này kế vị ngôi vua của ông. Vì vậy, có thể mong ước của vua Etana đã được các vị Thần chấp thuận.
Lịch sử Sumer có đề cập việc vua Etana bay lên Thiên đường bằng một con tàu?
Nếu câu chuyện trên được phân tích theo một góc nhìn khác, thì chúng ta có thể hiểu hành trình của vua Etana được mô tả chính là đi trên một con tàu. Điều này có một số điểm tương đồng với câu chuyện của Enoch. Theo cuốn sách của Enoch, ông cũng đã nhiều lần du hành đến các thế giới trên trời cao. (Enoch là cha của Methuselah, tổ tiên của Noah, được nhắc đến trong Kinh Thánh).
Nhà sử học người Ý Albert Fenoglio từng đề cập đến bản dịch của một phân đoạn lấy từ phiến đất sét cổ ghi chép Danh sách các vị vua của người Sumer. Và dưới đây là nội dung phân đoạn đó:
“Vua Etana được đưa vào như một vị khách danh dự, bên trong một con tàu bay có hình dạng như chiếc khiên, hạ cánh phía sau cung điện Hoàng gia, còn tàu được bao quanh bởi một vòng xoáy lửa. Từ con tàu bay xuất hiện những người đàn ông cao lớn, tóc vàng, da ngăm đen mặc đồ trắng, đẹp như những vị Thần. Họ mời vua Etana đi cùng họ, các thuộc hạ của nhà vua đã cố gắng khuyên ông không nên bước vào vật thể bay kỳ lạ này, nhưng lời can ngăn ấy đã không được chấp thuận.
Trong con tàu này, Etana đã bay lên khỏi Trái đất, đi vào cõi Thiên đường của các vị Thần Anu, Enlil và Ea, ông còn đi qua cánh cổng của các vị Thần: Thần Mặt Trăng Sin, Thần Mặt Trời Shamash và Thần Bão Tố Adad.
Vua Etana đã vắng bóng trong suốt hai tuần. Khi người dân trong vương quốc của ông đang chuẩn bị chọn ra một vị vua mới vì họ cho rằng “các vị Thần” đã bắt giữ ông, thì Etana bỗng bay qua thành phố và hạ cánh, đi cùng ông còn có những người đàn ông tóc vàng với tư cách là khách của nhà vua.”
Được biết, Danh sách các vị vua của người Sumer khắc trên một bia đá ghi rõ rằng các vị Thần Sumer cổ đại đã từ Thiên đường giáng xuống trần gian.
Bia đá cũng cho biết vua Etana là “người chăn cừu giáng trần” và có công thống nhất toàn bộ vương quốc. Theo đó, ông đã cai trị vương triều trong 1.560 năm. Sau đó con trai ông là Balih lên kế vị trong vòng 400 năm tiếp theo.
Thế Di
