Sĩ diện ở một mức độ nhất định, nếu như xuất phát từ danh dự của bản thân, cũng không có gì là sai, ai chẳng muốn được người khác xem trọng. Nhưng, nếu đến mức “ra vẻ hảo hán”, sĩ diện sẽ trở thành một loại gánh nặng, đó là “chết sĩ diện, sống khổ thân” rồi.
Thời xưa có một truyện cười: Có một học trò trong nhà rất nghèo, nhưng lại rất sĩ diện, anh ta luôn sợ mất thể diện mà đành phải làm ra vẻ hào phóng, chưa bao giờ nói trong nhà thiếu tiền. Có tên trộm cho là y thật sự giàu có, một tối nọ đến nhà ăn trộm lại phát hiện ra trong nhà ngoài bốn bức tường, chẳng có thứ gì đáng giá, bèn chửi rủa: “Xúi quẩy, ra là tên nghèo kiết xác!”
Người học trò nghe thấy, vội vàng mò ở đầu giường ra mấy văn tiền, đuổi theo ăn trộm nói: “Là ngươi tới không đúng lúc, cầm lấy tiền này đi đi. Nhưng mà ngươi ra ngoài để lại cho ta chút thể diện, tuyệt đối đừng nói là nhà ta nghèo rớt mồng tơi đấy!”
Sĩ diện là đặc điểm của người Trung Quốc
Triết gia người Anh Russell nói: “Bệnh sĩ diện của người Trung Quốc thường làm cho người nước ngoài cảm thấy lố bịch. Ai cũng đều muốn ‘giữ mặt mũi’, thậm chí cả một ăn mày thấp hèn cũng như thế. Nếu như bạn không muốn vi phạm nghiêm trọng quy tắc đạo đức của người Trung Quốc, vậy thì đừng làm cho họ bị mất mặt, bằng không bạn chính là đang làm nhục họ”.
Thật ra, sĩ diện ở một mức độ nhất định, nếu như xuất phát từ danh dự của bản thân, cũng không có gì là sai. Cái gọi là “người cần thể diện, cây cần vỏ”, ai chẳng muốn được người khác xem trọng, thậm chí thường xuyên ngưỡng mộ? Nhưng, nếu đến mức “ra vẻ hảo hán”, sĩ diện sẽ trở thành một loại gánh nặng, đó là “chết sĩ diện, sống khổ thân” rồi.
Người ở cảnh giới càng cao càng không quan tâm sĩ diện
Người cực kỳ sĩ diện thường là vì nội tâm mềm yếu, không tự tin, cho nên mới cần dùng thể diện để chứng minh bản thân, mà người có nội tâm mạnh mẽ thường không để ý quá nhiều nếu bị mất mặt.
Cổ đại có một câu chuyện khác: Hai người nọ đi cùng nhau. Người thứ nhất nhìn thấy phía trước có một cỗ kiệu đẹp đẽ quý giá đi tới, liền nói với người thứ hai: “Chủ nhân của cỗ kiệu này là bạn thân của tôi, y mà nhìn thấy tôi thì nhất định sẽ hạ kiệu thi lễ, nhưng tôi không thích thấy người sang bắt quàng làm họ, nên phải tránh đi”. Nói xong liền đến trốn ở cổng của một căn biệt phủ gần đó, không ngờ căn nhà đó lại là của chủ nhân trong cỗ kiệu.
Vị chủ nhân kia hạ kiệu, thấy có người trốn ở cổng nhà mình, rất tức giận quát: “Ngươi ở cổng nhà ta lén lén lút lút làm gì đấy?” Sau đó hạ lệnh người hầu đánh đuổi ông ta đi.
Người kia nhìn thấy ông bạn mặt mũi sưng bầm hỏi: “Nếu huynh là bạn thân của ông ta, tại sao lại bị đánh đuổi thế này?” Ông ta trả lời: “Y trước giờ vẫn thế, hay trêu chọc tôi quen rồi”. Tìm mọi cách giữ lấy sĩ diện, cuối cùng thường ngược lại bị làm cho mất mặt.
Nhân sinh ở đời, người thông minh coi trọng bên trong, đề cao bản thân từ trong tâm, làm cho bản thân ngày càng mạnh mẽ; mà người ngu dốt thì coi trọng mặt mũi, theo đuổi bề ngoài, thường khổ không thể tả. Mặt mũi, có thể là một gánh nặng trong lòng, càng để ý thì càng nặng nề, càng bị nó quản chế.
Thể diện cũng không thực sự quan trọng, đừng quá quan tâm nó
Có một câu nói rằng, một người càng vô dụng, lại càng bị ám ảnh bởi những thứ không quan trọng, lúc nào cũng muốn thể hiện lòng tự trọng to lớn của bản thân. Bởi vì ngoại trừ lòng tự trọng ra, người đó không còn cái gì khác.
Cái mà chúng ta gọi là “thể diện”, đối với những người trẻ tuổi hai bàn tay trắng khát khao thành công, tự tôn quá mức thật ra lại là chướng ngại vật.
Thực tế đối với một vài người yếu ớt nhạy cảm, tự tôn lại trở thành thứ vũ khí. Tự tôn lớn hơn tình yêu, thậm chí lớn hơn trời, sự tự tôn mẫn cảm và hiếu thắng thật ra bắt nguồn từ tự ti.
Nữ tác giả người Pháp Yourcenar đã từng nói: “Thứ dơ bẩn nhất trên đời, không gì hơn được tự tôn”. Bởi vì có sự tự tôn, một người yếu ớt, tự ti, nhạy cảm và vô dụng có được cái cớ và vỏ bọc tốt nhất.
Tự tôn và sĩ diện quá cường điệu thật ra cho thấy chưa từng trải sự đời. Bởi vì người có cảnh giới càng cao, càng không quan tâm nhiều đến mặt mũi. Mọi người tôn trọng tiêu chuẩn của một người, là do nhìn vào bản lĩnh thực sự của người đó. Bởi vì càng bản lĩnh, địa vị mới có thể càng cao, cách nhìn nhận cũng không giống nhau.
Thích sĩ diện và trịnh trọng là hai chuyện khác nhau
Có người trong cách đối nhân xử thế và sinh hoạt hằng ngày, khá trịnh trọng và tỉ mỉ, thứ nhất là vì muốn phù hợp với thân phận và giá trị của bản thân, thứ hai là mong muốn có một cuộc sống tinh tế và chất lượng hơn.
Nhưng quá sĩ diện và làm ra vẻ thì chỉ là ham mê hư vinh, khoác lác về bản thân, tìm kiếm sự chú ý, khiến chính mình mệt mỏi, có khi lại còn liên lụy người khác. Loại sĩ diện này có hại, sẽ làm con người đánh mất tâm trí, lầm đường lạc lối.
Người thực sự có năng lực, sẽ không mưu cầu danh lợi, khua chiêng múa trống phô trương thanh thế. Bởi vì đã có bản lĩnh bên trong, sẽ không cần dựa vào thể diện để làm người khác xem trọng mình.
Còn nếu vẫn chưa đạt tới điều kiện và mức độ nhất định, không nên ra vẻ là trang hảo hán, nhất định sẽ rất mệt mỏi khổ sở, lại không thể trau dồi năng lực của bản thân, phí tất cả thời gian và công sức vào cái gọi là thể diện.
Không có bản lĩnh, sẽ không chỉ mất mặt khi phải cầu xin người khác, còn có thể bỏ lỡ mất người khiến bạn cảm động, thậm chí bỏ lỡ mất phong cảnh của nhân sinh.
Tuệ Tâm (Theo Secret China)
