Sau khi Trương Lương chết được gần 10 năm, con trai ông cũng bị tước chức vị, đến tận đời sau, gia tộc ông cũng không còn có nền nếp, gia phong.
Trương Lương và Trần Bình đều là danh thần khai quốc nổi tiếng thời nhà Hán, hai người đều thông minh và nhạy bén, giỏi về bày mưu tính kế, đều có công lao hiển hách trong việc dựng lập Tây Hán. Nhưng họ luôn hành động quá tuyệt tình, kết quả khiến cho con cháu đời sau phải hứng chịu báo ứng.
So với Trần Bình mà nói, khí phách tiết tháo của Trương Lương có phần tốt hơn một chút. Ông không có quá nhiều tính toán với người khác, chỉ là Hán Cao Tổ Lưu Bang ngẫu nhiên mà tiếp thu sáng kiến mưu lược của ông khiến cho tính sát thương có cơ hội được vùng vẫy mà thôi.
Trần Bình từng thẳng thắn nói: “Ta là người giảo hoạt lắm mưu nhiều kế, điều này là không phù hợp với tư tưởng vô vi của Đạo gia”. Nhưng ông luôn giả bộ mình là người hiểu chuyện, bên trong lời nói thường xuyên biểu lộ ra một chút bi ai: “Con cháu ta sau này không có phúc phận rồi, bởi vì cả đời ta đã làm không ít việc xấu”.
Quả nhiên, đến đời cháu của Trần Bình đã rơi vào cảnh bị tịch thu hết tài sản, thật là ứng với chính lời tiên đoán của ông.
Trương Lương tính cách kiên cường khí khái, khi còn trẻ, vì để báo thù giết cha, ông cùng với đại lực sĩ đem theo chiếc chùy nặng 120 kg đến bãi cát Bác Lãng hành thích Tần Thủy Hoàng. Chiếc chùy này của Trương Lương thực sự đã được lưu truyền đến ngàn đời sau. Để đạt được mục đích giết Tần Thủy Hoàng, ông đã nương nhờ vào Lưu Bang, tận tâm tận lực bày mưu tính kế.
Lưu Bang trên đường tiến quân vào Hàm Dương, tại Nao Quan (nay thuộc huyện Thiểm Tây) gặp quân Tần ngoan cố chống cự. Trương Lương đề xuất ý kiến với Lưu Bang: “Khí thế của quân Tần đang hừng hực, không thể tiến công bằng sức mạnh, tạm thời không nên xuất đầu lộ diện nhằm làm tiêu hao đối phương”.
Về sau quân Tần lâu không tấn công, khí thế tan rã, lương thực thiếu thốn, đành phái người đi về phía Lưu Bang mà cầu hòa, tình nguyện đầu hàng quân Hán, Trương Lương tỏ ý phản đối. Ông nói với Lưu Bang: “Người hàng nhưng tâm không hàng, tương lai tất thành hậu họa, chi bằng thừa thắng xông lên, chém tận giết tuyệt”.
Lưu Bang tiếp thu ý kiến của Trương Lương, tung binh kích Tần, khiến quân Tần thất bại thảm hại, xác chết ngổn ngang, ngay cả tù nhân và thương binh cũng không được tha. Giết chết nhiều người như vậy, việc này Hán Cao Tổ Lưu Bang nhất định có một phần trách nhiệm, nhưng Trương Lương cũng phải gánh vác phần lớn trách nhiệm đó.
Nước Sở và nước Hán tranh chấp, đôi bên đều cảm thấy mệt mỏi, Hạng Võ đề xuất, tự mình dẫn quân lính quay trở lại Giang Đông, cùng vua Hán chia đều Thiên hạ. Trương Lương lại khuyên bảo vua Hán: “Phóng thích Hạng Võ không khác gì thả hổ về rừng, Đại Vương hãy thừa thắng xông lên, lại có thể trừ bỏ được mầm mống tai họa”.
Theo lý thuyết, Trương Lương vì Lưu Bang mà đề xuất một số chủ ý thì cũng không có gì đáng trách nhưng tâm thái Trương Lương biểu hiện ra là cự kỳ hung ác.
Sau khi Trương Lương chết gần 10 năm, con trai của ông liền bị tước phong vị. Đến tận đời con cháu sau này, dòng họ Trương Lương cũng không đạt được gia phong. Số mệnh của đời con cháu Trương Lương và Trần Bình có chỗ giống nhau đến kỳ lạ.
Trần Bình và Trương Lương đã làm những việc quá ác, gây đại nạn và tai họa cho đời con cháu. Người đời sau cũng nên lấy đó làm bài học cho mình mà tránh làm điều ác.
Theo Đại Kỷ Nguyên