Khi động đất xảy ra, vua Khang Hy nhận biết đó là lời cảnh tỉnh của Thiên thượng. Vì vậy, ông đã nhanh chóng biết hướng vào nội tâm, suy xét tìm kiếm những lỗi lầm của bản thân mà tu chỉnh. Đây là việc mà các vị vua thời nay không mấy ai làm được.
Vào giữa trưa ngày 2/9/1679, một trận động đất kinh hoàng đã xảy ra tại kinh thành triều Thanh. Trận động đất này mạnh cấp 8, tâm chấn nằm tại Bình Cốc, Tam Hà. Động đất ảnh hưởng đến một phạm vi rất rộng lớn gồm 6 tỉnh: Hà Bắc, Sơn Tây, Thiểm Tây, Liêu Ninh, Sơn Đông, Hà Nam cùng với hơn 200 châu huyện khác nhau. Tại kinh thành nhiều đoạn tường thành, các trụ sở chính quyền, nhiều nhà dân đều bị đổ sập, rất nhiều người chết và bị thương.
Đối với thiên tai bất ngờ này, vua Khang Hy nhanh chóng áp dụng nhiều biện pháp khắc phục. Một mặt ông lấy 10 vạn lạng bạc trong kho bạc nhà nước để cứu trợ nạn dân. Mặt khác ông kêu gọi các quan lại và người giàu quyên góp tiền của để cứu trợ. Nhưng trên hết, ông ra lệnh cho quan lại lớn bé trong triều phải nghiêm chỉnh kiểm điểm lại bản thân và các công tác của mình một cách toàn diện.
Ông tự mình làm gương “biết kính sợ” và “cố gắng tu tỉnh”, đồng thời yêu cầu các quan phải “nhất định sẽ nhổ tận gốc các tệ nạn xã hội đã kéo dài bấy lâu nay”: “Các khanh cần phải thanh tẩy từ bản chất, công chính tự thề với bản thân mình, ra sức cải đổi những điều sai trái của bản thân, nuôi tâm chí vì nhân dân và tổ quốc”.
Chưa đầy 4 tiếng sau khi động đất, vua Khang Hy ra lệnh triệu tập “Nội các, các quan Cửu khanh, chiêm sự, khoa, quan lại Mãn Hán”; còn cho gọi các đại học sỹ Minh Châu, Lý Úy tới cung Càn Thanh, nghiêm khắc căn dặn và phê bình mấy viên quan: “Từ lúc được bổ nhiệm tới nay, sinh kế quá đầy đủ, hoàn toàn chẳng còn chút tâm đền ơn báo quốc”, chẳng những không thanh liêm chuyên cần mà ngược lại hành vi “càng thêm tham lam vô độ, đã thành thói quen” rồi.
Vua còn tỏ rõ quyết tâm: Nếu những loại người “gian ác” như thế không “cố gắng tỉnh ngộ và thay đổi”, một khi bị điều tra ra được, thì “hoàn toàn chiếu theo quốc pháp, quyết không tha thứ”.
Vài ngày sau, Khang Hy lại một lần nữa triệu tập “Các quan lại người Mãn người Hán, trên từ quan Học sỹ xuống dưới tới quan Phó đô ngự sử” ra cửa Tả dực môn, cho người truyền chỉ thị, tuyên bố rõ 6 điều tệ nạn trong việc chính sự mà ông nhận thấy:
Một là: Các cấp quan lại cai trị hà khắc và bắt dân chúng phải lao dịch nặng nề, vơ vét của dân cho đầy túi tham khiến nhân dân khốn khổ.
Hai là: Có rất nhiều quan đại thần vì tư lợi mà làm trái phép công.
Ba là: Trong lúc dùng binh, tùy tiện giết người đốt nhà cướp bóc của người dân vô tội.
Bốn là: Quan lại địa phương đối với những điều khốn khổ của nhân dân thì không dâng sớ tâu trình phản ánh. Còn đối với việc cứu trợ cho dân chúng những lúc thiên tai hạn hán thì xâm phạm cướp đoạt bừa bãi, báo cáo giả dối, nhân dân trong thực tế không được hưởng sự cứu trợ của nhà nước.
Năm là: Hình phạt tù ngục bất công, nhiều vụ án tồn đọng không xem xét giải quyết.
Sáu là: Người nhà và nô bộc của nhiều Vương Công đại thần chiếm đoạt lợi ích của dân đen, can thiệp vào việc kiện cáo tố tụng, làm càn bậy coi thường pháp luật.
Khang Hy yêu cầu các quan đại thần phải đề xuất các biện pháp cụ thể để nghiêm cấm 6 loại tệ nạn như trên. Ông đặc biệt nhấn mạnh: Muốn loại trừ được tệ nạn, thì mấu chốt là các quan lớn phải làm gương mẫu trước tiên, bởi vì “Quan đại thần liêm chính, thì các quan Tổng đốc, Tuần phủ mới kiêng sợ, không dám vì việc tư lợi mà làm trái pháp luật. Tổng đốc, Tuần phủ thanh liêm chính trực, thì quan lại cấp dưới tự nhiên sẽ có phẩm hạnh trong sạch, tuy chỉ có một chút lỗi lầm thiếu sót cũng nhất định lo lắng và tu chỉnh, không gây ra những việc tổn hại nặng nề cho dân chúng”.
Các quan Đại thần căn cứ theo lệnh của Hoàng đế, trong vòng 10 ngày đã nghĩ ra các biện pháp trừ bỏ 6 điều tệ nạn kể trên, bao gồm “cách chức truy tố”, “vĩnh viễn không bổ nhiệm làm quan nữa” và cả biện pháp xử phạt nghiêm khắc là tử hình đối với những kẻ vi phạm. Khang Hy đã phê chuẩn những biện pháp xử lý ấy.
***
Hoàng đế Khang Hy làm như thế bởi vì ông tuân theo quy luật của vũ trụ và là người “Kính Trời hiểu Mệnh”. “Trời” ở đây tức là Tự Nhiên, là đặc tính của vũ trụ, siêu việt không gian và thời gian.
Người xưa đã nhận thức được quy luật “Thiên nhân hợp nhất”, hiểu được rằng có những sức mạnh tiềm ẩn đàng sau mọi thứ trong tự nhiên. Vì vậy, những thiên tai ấy thường là sự cảnh cáo từ Thiên Thượng.
Ngày nay, những người nắm quyền hành, đối mặt với những hiện tượng dị thường như sóng thần, dịch cúm gia cầm cùng với rất nhiều những thứ gọi là “tai họa tự nhiên” đã và đang phát sinh; có mấy ai có thể làm được như Hoàng đế Khang Hy: biết hướng vào nội tâm, suy xét tìm kiếm những lỗi lầm của bản thân mà tu chỉnh; nhờ đó thuận theo Ý Trời để đạt được trạng thái “Thiên nhân hợp nhất”?
Theo Minh Huệ Net