Theo y học Trung Quốc, cơ thể con người được chia thành ngũ tạng, cụ thể là: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Các bộ phận cơ thể và các mô của con người đều tương ứng với ngũ hành. Để duy trì sức khỏe, ngũ tạng của cơ thể không chỉ tự động điều chỉnh theo thuyết âm dương, mà cùng lúc nó còn phối hợp với các yếu tố ngũ hành từ bên ngoài.
Các nhà triết học Trung Quốc xem năm phương cách thể hiện
của khí trong vũ trụ như là ngũ hành.
Trong thế giới bên ngoài, mọi người hầu như đều phản ứng với các hiện tượng như khí hậu, màu sắc, âm thanh… Có các loại khí hậu như xuân, hạ, thu, đông; có những màu sắc như đỏ, vàng, trắng, đen, xanh lá cây; âm thanh có các nốt như đồ, rê, mi, sol và la.
Thực tế, ngay cả các yếu tố đạo đức và lương tâm cũng tương ứng với ngũ hành. Ví dụ, lòng nhân từ là mộc (nhân), sự ngay thẳng là kim (nghĩa), sự khôn ngoan là thủy (trí), sự đúng mực là hỏa (lễ) và sự tin tưởng là thổ (tín).
Ngũ tạng của con người kết nối với thế giới bên ngoài thông qua năm cửa sổ. Y học cổ truyền Trung Quốc gọi chúng là những “đường thông” hay “khiếu”. Đối với lá lách, đó là miệng; đối với phổi, đó là mũi; đối với gan, đó là mắt; đối với tim, đó là lưỡi; đối với thận, đó là tai. Con người nhận biết về thế giới bên ngoài thông qua các lỗ này.
Hãy xem xét mối quan hệ giữa ngũ tạng và ngũ hành.
Ngũ hành: thổ, kim, mộc, hỏa và thủy.
Ngũ khiếu: miệng, mũi, mắt, lưỡi và tai.
Ngũ sắc: vàng, trắng, xanh lá cây, đỏ và đen.
Ngũ âm: đồ, rê, mi, son và la.
Ngũ tạng: lá lách, phổi, gan, tim và thận.
Lục phủ: dạ dày, ruột già, túi mật, ruột non và bàng quang.
Ngũ đức (hay ngũ thường): tín, nghĩa, nhân, lễ, trí.
Ngũ sắc, ngũ âm, ngũ đức thể hiện các khía cạnh khác nhau, nhưng chúng đều truyền đạt một điều như nhau. Chỉ khi các âm nhạc thật sự tinh khiết thì chúng mới có thể truyền cảm hứng cho con người để kết nối với Đạo và đánh thức lương tâm của con người.
Vậy thì ngũ hành ảnh hưởng lẫn nhau như thế nào? Ví dụ, “kim” được sinh ra bởi “thổ”, “thổ” lại được sinh ra bởi “hỏa”. “Thổ” khắc “thủy”, và nó lại bị khắc bởi “mộc”. Nếu tất cả các yếu tố này nằm trong một mối quan hệ ẩn dụ với con người, nó sẽ trông như thế này – một người đàn ông đạo đức rất yêu thương và tử tế với con cái của ông, kính trọng cha mẹ ông, quan tâm đến những người dưới quyền ông, và đồng thời cũng chân thành và thẳng thắn với cấp trên của ông.
Như vậy, mỗi yếu tố (hành) đều có quan hệ mật thiết với bốn yếu tố (hành) còn lại. Do đó, khi mà tai, cửa thông của thận, nghe được một bản nhạc tuyệt vời, thì bốn cơ quan khác cũng có được lợi ích. Khi mà mắt nhìn thấy điều gì tao nhã, bốn cơ quan còn lại cũng được chia sẻ điều đẹp đẽ này. Khi những ý nghĩa sâu xa của âm thanh và màu sắc truyền tới các cơ quan bên trong, chúng làm thức dậy các yếu tố đạo đức của chúng ta. Nói cách khác, nó giúp con người tuân theo các nguyên tắc của vũ trụ và hành xử một cách đúng đắn.
Tác giả: Yi Ming
Nguồn: Kan Zhong Guo/ Theo Tin180