Các nhà khoa học lần đầu tiên đã giải mã được cấu trúc phức tạp của lớp vỏ
protein (capsid) bên trong virus HIV. Họ cũng đã tìm ra cách các thành phần của
lớp vỏ này kết dính với nhau chính xác như thế nào ở cấp độ nguyên tử.
Bé gái nhiễm HIV được chữa khỏiThoát chết thần kỳ nhờ… virus HIVCó thể dùng virus HIV chữa ung thư?Thuốc phòng HIV đầu tiên được chứng nhậnXét nghiệm HIV tại nhà bằng… nước bọt
 |
|
Virus HIV đang tẩu thoát khỏi 1 tế bào bạch cầu. Ảnh: SPL |
Cho tới gần đây, chúng ta đã biết rằng, capsid là một lớp vỏ hình nón tọa lạc
bên trong màng phía ngoài của virus HIV. Cấu tạo của capsid bao gồm các tiểu đơn
vị protein kết dính theo dạng lưới.
Do cấu trúc trên khá lớn, lại không đối xứng và không đồng bộ nên các kỹ
thuật phổ biến nhằm giải mã cấu trúc này đã thất bại. Tuy nhiên, nhóm nghiên
cứu đến từ Đại học Pittsburgh đã tạo nên kỳ tích khi sử dụng những kỹ thuật quét
ảnh tân tiến và một siêu máy tính để tính toán ra cách 1.300 protein kết nối với
nhau như thế nào để hình thành lớp vỏ capsid hình nón.
Theo báo cáo nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Nature, chính các tương tác
trọng yếu, mới được phát hiện giữa các phân tử đã giúp tạo nên sự kết dính và ổn
định của lớp vỏ bảo vệ capsid. Nhóm nghiên cứu nhận định, khám phá của họ có thể
được sử dụng để bào chế các loại dược phẩm mới, tấn công vào những liên kết then
chốt này để chống lại khả năng kháng thuốc của HIV.
Tiến sĩ Peijun Zhang, giáo sư chuyên ngành sinh học cấu trúc thuộc Trường Y,
Đại học Pittsburgh và là người đứng đầu nghiên cứu, nhấn mạnh: “Capsid vô cùng
quan trọng đối với sự sinh sôi nảy nở của HIV, vì vậy, hiểu rõ cấu trúc chi tiết
của nó có thể giúp chúng ta tạo ra được những dược phẩm mới, có khả năng chữa
trị hoặc ngăn chặn lây nhiễm HIV”.
 |
|
Hình mô phỏng của máy tính về vị trí (trái) và cấu trúc phức tạp của lớp vỏ |
Giáo sư Zhang giải thích thêm rằng, lớp vỏ capsid luôn phải duy trì trạng
thái nguyên vẹn để bảo vệ bộ gen của HIV và đưa nó thâm nhập vào tế bào của con
người. Dẫu vậy, một khi lọt vào được bên trong tế bào của con người, capsid sẽ
phân chia để giải phóng các thành phần, giúp virus tái tạo. Các loại thuốc vô
hiệu hóa capsid bằng cách ngăn chặn nó tổ hợp hoặc phân tách có thể ngăn chặn
virus HIV gia tăng số lượng trong cơ thể bệnh nhân.
Tốc độ biến đổi nhanh chóng của HIV đã khiến khả năng kháng thuốc của virus
trở thành một vấn đề lớn. Bà Zhang cho rằng, công trình nghiên cứu của bà cùng
các cộng sự mở ra triển vọng về một phương pháp chữa trị thay thế mạnh mẽ cho
các liệu pháp điều trị HIV phổ biến hiện nay, vốn hoạt động nhờ tấn công những
enzym nhất định.
Tuấn Anh (Theo BBC)
(vietnamnet.vn)