Sau khi chính phủ Mỹ yêu cầu lãnh sứ quán Trung Quốc tại Houston phải đóng cửa, tại cuộc họp báo thường nhật hôm 22/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục tuyên bố rằng, các lãnh sứ quán khác của Trung Quốc tại Mỹ “luôn có thể” sẽ bị đóng cửa.
“Chúng tôi nghĩ đã có lửa cháy trong [lãnh sự quán] mà chúng tôi đã [ra lệnh] đóng cửa. Tôi đoán rằng họ đang đốt hủy tài liệu, hoặc đốt giấy tờ, và tôi tự hỏi tất cả những thứ [tài liệu đó] là gì”, Tổng thống Trump nói.
Ông Richard Grenell, Quyền giám đốc tình báo quốc gia Mỹ cũng nói với Reuters rằng, Mỹ có thể đóng lãnh sự quán Trung Quốc tại thành phố San Francisco, bang California.
“Có lời kêu gọi đóng cửa. Tôi lẽ ra đã đóng cửa cả hai [lãnh sứ quán Trung Quốc ở Houston và San Francisco], nhưng cũng là hợp lý khi bắt đầu với một cái trước”, ông Richard Grenell cho biết.
Trước đó, Mỹ đã cho Trung Quốc 72 giờ để đóng cửa tổng lãnh sự quán tại Houston với cáo buộc hoạt động gián điệp, khiến căng thẳng gia tăng trong mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vốn đang ở mức thấp nhất trong nhiều năm trước.
Vào khoảng 8h20’ tối ngày 21/7 giờ địa phương, một người chưa rõ danh tính đã gọi cảnh sát để báo về “một vụ hỏa hoạn” xảy ra trong một tòa nhà nằm ở khu Montrose, Houston.
Sở Cứu hỏa Houston và cảnh sát khu vực đã nhanh chóng đến hiện trường, nhưng không được phép vào bên trong tòa nhà, do đây là lãnh sự quán Trung Quốc, không phải là một phần của chủ quyền Mỹ.
Một số đoạn phim quay ở hiện trường từ trên cao cho thấy, các nhân viên lãnh sứ quán Trung Quốc đang sử dụng nhiều thùng phuy sắt để đốt tài liệu. Sau khi nghe thấy âm thanh của lính cứu hỏa đến, một người của lãnh sứ quán đã dập các đám cháy bằng vòi nước.
Cảnh sát Houston cho biết nguyên nhân cháy là do các nhân viên tại đây đã đốt các tài liệu mật trước khi bị trục xuất. Khi được hỏi về lý do trục xuất, cảnh sát Houston nói rằng “hãy hỏi Bộ Ngoại giao Mỹ hoặc Tổng thống Trump”.
Vào hôm 22/7, Bộ Ngoại giao Mỹ nói phái bộ Trung Quốc tại Houston được yêu cầu đóng cửa “để bảo vệ tài sản trí tuệ Mỹ và thông tin cá nhân của người Mỹ”.
Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong mối quan hệ Mỹ – Trung. Thành phố này cũng là nơi đầu tiên được Trung Quốc chọn để thiết lập cơ quan đại diện ngoại giao trên đất Mỹ.
Vào năm 1979, ngay sau khi Bắc Kinh và Washington bình thường hoá quan hệ ngoại giao, lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã đến thăm nước Mỹ. Trong khuôn khổ chuyến thăm, ông Đặng còn đến xem đua ngựa tại thành phố Houston.
Giờ đây, việc Mỹ bất ngờ yêu cầu đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston tiếp tục cho thấy sự xói mòn trong mối quan hệ giữa hai nước, theo SCMP.
Lãnh sứ quán của Trung Quốc tại Houston quan trọng đến mức Bắc Kinh đã phải ‘lên án và yêu cầu’ Washington rút lại yêu cầu đóng cửa lãnh sự quán ở Houston. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng việc đơn phương yêu cầu đóng cửa lãnh sự quán trong vòng 72 giờ là diễn biến leo thang chưa từng có trong mối quan hệ vốn đang căng thẳng của hai nước.
Sau khi Mỹ yêu cầu Trung Quốc đóng cửa Lãnh sứ quán tại Houston, Bắc Kinh đã chỉ trích Mỹ và thực hiện việc xem xét đóng cửa Lãnh sứ quán Mỹ tại Vũ Hán để đáp trả. Nhiều chuyên gia đưa ra nhận xét cho thấy quan hệ Trung – Mỹ đã vô cùng căng thẳng. Thậm chí, có người so sánh vụ việc với bối cảnh trước khi bùng nổ Trân Châu Cảng.
Lương Phong(t/h)