Sau vụ Ladakh và Biển Đông, Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đang sẵn sàng mở một mặt trận khác chống lại Bhutan, cùng với việc xây dựng quân đội để giải quyết vấn đề biên giới theo những điều kiện có lợi cho Trung Quốc trong Vòng đàm phán ranh giới thứ 25 sắp tới, những người quen thuộc với vấn đề này cho biết.
Trong khi Thimpu – thủ đô Bhutan, đang trong tình thế nhạy cảm ở cấp cao nhất từ mối đe dọa của PLA, Bắc Kinh có thể sẽ sử dụng các hành vi xâm phạm và xâm nhập của PLA vào miền trung Bhutan, để có thể đánh đổi các khu vực đã bị lấn chiếm và yêu sách ở phần phía tây của vương quốc này trong các cuộc đàm phán sắp tới.
Bhutan là trung tâm đối với an ninh quốc gia của Ấn Độ, vì quốc gia này nằm cạnh hành lang Siliguri và bất kỳ thỏa hiệp lãnh thổ nào của Bhutan đều sẽ có tác động tiêu cực đến hệ thống phòng thủ của Ấn Độ trong khu vực. Mặc dù Ấn Độ đã giúp Bhutan chống lại PLA trong 73 ngày đứng vững tại cao nguyên Doklam vào năm 2017, quân đội Trung Quốc vẫn không ngừng thử nghiệm quân đội của hai đồng minh thân cận trong khu vực, chuyên gia trong quân quân đội, cơ quan ngoại giao và an ninh của Ấn Độ cho biết.
Các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc ở Bhutan bao gồm 318 km vuông ở khu vực phía tây và 495 km vuông ở khu vực trung tâm. Tiếp tục với các chính sách bành trướng theo chủ nghĩa chung sống hòa bình, PLA đang tiếp tục xây dựng đường xá, xây dựng và cải thiện cơ sở hạ tầng quân sự, đồng thời đe dọa Quân đội Hoàng gia Bhutan nhỏ bé bằng cách tuần tra tích cực và từ chối tiếp cận, người này giải thích.
Theo các nhà ngoại giao có trụ sở tại Thimpu và New Delhi, kể từ khi xảy ra sự cố Doklam năm 2017, PLA đã xâm nhập vào 5 khu vực phía tây Bhutan và đưa ra yêu sách đối với một ranh giới mới kéo dài khoảng 40 km bên trong Bhutan, về phía đông của Thung lũng Chumbi. Nó đã xây dựng cơ sở hạ tầng một cách có phương pháp, cải thiện khả năng phòng thủ, xây dựng đường xá, đường ray, sân bay trực thăng để chuyển quân và hậu cần chặng cuối.
Theo đúng phong cách thời Trung Vương quốc, các cuộc tuần tra của PLA vào ngày 13 và ngày 24/8 đã băng qua dòng chảy chính của Torsa nullah (Dolong Chu) vào phía nam Doklam và yêu cầu những người chăn nuôi Bhutan di dời khỏi khu vực gần hồ Raja Rani, nơi họ đang chăn thả gia súc. Ý tưởng cơ bản đằng sau động thái của PLA là buộc cả Ấn Độ và Bhutan đồng ý rằng ranh giới của Trung Quốc kéo dài đến Gyemochen trên sườn núi Jhampheri, chứ không phải trên trục Sinche la -Batang La, hướng thẳng hàng thực sự của giao lộ. Đây chính xác là những gì PLA đã cố gắng thực hiện vào năm 2017, nhưng lúc đó nó đã bị Quân đội Ấn Độ ngăn chặn.
Theo các nhà hoạch định an ninh quốc gia, PLA đã tăng cường theo dõi ở phía bắc Doklam bằng cách lắp đặt camera giám sát và tiếp tục tích cực nâng cấp kỹ thuật quân sự trên cao nguyên đang tranh chấp. Thimphu đã yêu cầu Quân đội Hoàng gia Bhutan chuẩn bị cho kế hoạch phản ứng bằng cách triển khai thêm binh sĩ để ngăn PLA tiến đến phía nam Torsa nullah, hoặc đơn phương thay đổi các tuyến đường rút lui mà Bắc Kinh đã đồng ý ở Doklam vào năm 2017.
Các kế hoạch bành trướng của PLA không chỉ giới hạn ở miền tây Bhutan. Vào tháng 6, Trung Quốc đã đưa ra động thái phản đối Dự án Khu bảo tồn Động vật Hoang dã Sakteng (SWS) của Bhutan, với luận điểm cho rằng nó nằm trong khu vực biên giới tranh chấp. Trải dài khoảng 750 km vuông, khu bảo tồn nằm ở phía đông Trashigang Dzongkhag của Bhutan, giáp với Ấn Độ và Trung Quốc. Tuyên bố mới này một lần nữa có thể thu hút Ấn Độ vào Cuộc thi vì Khu bảo tồn Động vật Hoang dã Sakteng tiếp giáp với Arunachal Pradesh mà Trung Quốc tuyên bố là lãnh thổ của mình.
Sự phát triển này gây bất ngờ cho Bhutan. Các nhà phân tích cho biết trước đây Trung Quốc chưa bao giờ tuyên bố chủ quyền đối với Khu bảo tồn Động vật Hoang dã Sakteng, hay bất kỳ vùng đất nào ở phía đông Bhutan. Khó hiểu hơn nữa, Bắc Kinh đã không đề cập đến khu vực này trong suốt 36 năm đàm phán ngoại giao mà hai bên đã tổ chức để giải quyết những khác biệt ranh giới.
Đương nhiên, chính phủ Bhutan phản đối mạnh mẽ tuyên bố của Trung Quốc nghi ngờ chủ quyền của Bhutan. Trong khi bác bỏ tuyên bố của Trung Quốc, Thimpu cũng đã truyền đạt rằng Khu bảo tồn Động vật Hoang dã Sakteng là một lãnh thổ có chủ quyền của Bhutan và không bị tranh chấp. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại có quan điểm khác và đưa ra tuyên bố chính thức rằng ranh giới giữa Trung Quốc và Bhutan chưa bao giờ được phân định. Đã có những tranh chấp về các lĩnh vực phía đông, trung tâm và phía tây trong một thời gian dài.
Đáng chú ý là lập trường của Trung Quốc xuất hiện vào đầu tháng 6 – vào thời điểm Bắc Kinh tham gia vào một loạt các bế tắc quân sự dọc theo Đường Kiểm soát Thực tế (LAC) với Ấn Độ ở Ladakh. Yêu sách lãnh thổ mới của Trung Quốc ở phía đông Bhutan cho thấy ý định của Bắc Kinh và tuyên bố chủ quyền lãnh thổ đột ngột của họ củng cố câu chuyện về chủ nghĩa bành trướng mà nước này hiện đã bắt tay dưới thời Tập Cận Bình.
Thiện Thành (Theo Hindustan Times)