Ngày 4/6, tại Hong Kong hàng vạn người đã dự lễ tưởng niệm năm thứ 25 vụ thảm sát Thiên An Môn. Họ yêu cầu Trung Quốc để cho dân chúng thảo luận về những gì xảy ra trong năm 1989, và đòi Đảng Cộng sản chịu trách nhiệm đối với vụ thảm sát này.
Hong Kong tưởng niệm công khai các nạn nhân trong vụ thảm sát tại Thiên An Môn năm 1989
Những người tham dự lễ thắp nến đi ngang qua các dấu tích có tên một số người đã bị giết hại cách đây 25 năm tại Bắc Kinh.
Một số người đến từ Hoa Lục, nơi chi tiết về những cuộc biểu tình đòi dân chủ và vụ đàn áp của chính phủ là điều cấm kị. Chỉ có thành phố tự trị Hong Kong mới có thể tưởng niệm công khai.
Cô Dương ở thành phố Quảng Châu miền nam Trung Quốc nói, mặc dù có kiểm duyệt nhưng nhiều người trẻ tuổi tại Trung Quốc biết được những gì đã xảy ra. Tuy nhiên, cô nói thêm là họ chỉ có thể tưởng niệm cuộc biểu tình theo cách thức riêng tư và trong những nhóm nhỏ. “Tôi nghĩ, chính phủ nên cho phép người dân tiến hành những sinh hoạt khác nhau để nhớ đến lịch sử, để đòi hỏi các quyền của họ một cách hợp pháp.”
Các em học sinh trung học Hong Kong có mặt tại đây để biết thêm về một biến cố được học trong lớp lịch sử. Một em tên Chloe Yip phát biểu như sau: “Chúng tôi đã biết được những sự thật của biến cố ngày 4/6 và chúng tôi được thúc đẩy bởi trái tim và lòng nhiệt thành đòi hỏi công lý tại đây và tại đất mẹ.”
Ông Ng Siu Wing, một kỹ sư về hưu từ Canada đã đáp máy bay tới Hồng Kông, để tham gia buổi thắp nến cầu nguyện. “Tôi nghĩ người dân vẫn mong muốn điều này. Họ vẫn muốn dân chủ, vẫn muốn chính phủ Trung Quốc thay đổi.”
Trong nhiều tuần lễ trước ngày kỷ niệm, nhà cầm quyền Trung Quốc bắt giữ và bắt đầu theo dõi một số nhà tranh đấu, gồm có các thành viên trong nhóm Những Bà mẹ Thiên An Môn.
Người tổ chức lễ thắp nến Mạch Hải Hoa cho biết về tổ chức qui tụ thân nhân những người bị giết hại vào năm 1989. “Cộng đồng của những bà mẹ này đi tìm công lý cho những người con đã chết vì lý tưởng, đi tìm sự thật cho những người con bị buộc tội một cách oan uổng, và để cho mọi người ghi khắc trong tim sự kiện lịch sử bi thảm này.”
Lễ thắp nến cầu nguyện năm nay diễn ra khi mối quan hệ giữa Hong Kong và Bắc Kinh bắt đầu thay đổi. Cựu thuộc địa Anh quyết định thay đổi về cách thức bầu cử để thiết lập quyền phổ thông đầu phiếu. Tuy nhiên, những tổ chức tranh đấu cho dân chủ tố cáo Bắc Kinh đang thúc đẩy cho một kế hoạch, mà nếu được thực hiện, thì sự lựa chọn của cử tri sẽ bị hạn chế rất nhiều.
Một số người tham dự lễ thắp nến nói người dân Hong Kong cũng cần phải tranh đấu cho dân chủ, hệt như những gì mà các sinh viên Trung Quốc đã làm ở Bắc Kinh cách nay 25 năm.
Lý Chu / Tinh Hoa