Một người dùng Twitter đã chia sẻ bức tranh ghép hình ứng cử viên Phó Tổng thống đảng Dân chủ Kamala Harris từ ảnh của hàng trăm người Mỹ gốc Phi – các cá nhân mà bà ta đã bỏ tù. Những tù nhân này vẫn tiếp tục bị giam giữ quá ngày thả tự do, để tận dụng làm lực lượng lao động giá rẻ của tiểu bang.
Người dùng Twitter tên The Black Socialist đã đăng tải tấm ảnh lên mạng xã hội, ngay sau khi cuộc tranh luận giữa bà Harris và Phó Tổng thống đương nhiệm Mike Pence diễn ra.
Tháng 2/2019, nhà báo Jackie Kucinich của tờ Daily Beast lần đầu đưa tin về vấn đề này. Khi các luật sư của văn phòng Bộ trưởng Tư pháp bang California cho rằng, một số cá nhân phạm tội bất bạo động nên bị quản thúc tiếp trong tù, vì họ sợ rằng hệ thống nhà tù sẽ dần mất đi nguồn lao động giá rẻ.
Nhận định được đưa ra sau quyết định Brown v. Plata năm 2011 của Tòa án Tối cao Mỹ cho rằng, các nhà tù tại bang California đang phạm phải nhiều vấn đề nghiêm trọng về sự quá tải tù nhân. Những nhà tù này đã vi phạm Bản sửa đổi thứ 8 của Hiến pháp, ngăn cấm “các hình thức xử phạt tàn nhẫn hoặc bất thường”.
Năm 2014, chính quyền bang California được yêu cầu điều chỉnh luật, giúp những tù nhân bất bạo động lần hai được nhận ân xá, sau khi đã chấp hành nửa bản án tù. Trong giai đoạn này, Kamala Harris đang giữ chức vụ Bộ trưởng Tư pháp của bang.
Dựa trên hồ sơ của tòa án, nhiều luật sư cho rằng việc cho các tù nhân hưởng ân xá để “nhanh chóng được ra tù”, sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến các chương trình lao động hình sự, bao gồm một chương trình điều phối một số tù nhân chiến đấu với nạn cháy rừng tại California với mức lương khoảng 2 đô la một ngày. Các tù nhân khác làm công việc trông coi, vệ sinh và nhân viên bếp nhà tù với mức lương từ 8 cent đến 37 cent mỗi giờ (khoảng 2000 → 9000 VNĐ), cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi lệnh ân xá.
Bên cạnh việc giam giữ các tù nhân để duy trì lực lượng lao động hình sự của bang, thì trong nhiệm kỳ công tố viên trưởng quận của San Francisco, Kamala Harris còn theo dõi hơn 1.500 án tích liên quan đến cần sa, thậm chí lên đến gần 2.000 vụ.
Liên quan đến trường hợp kết án oan cho Jamal Trulove
Trong thời gian làm công tố viên trưởng quận của San Francisco, Kamala Harris được biết đến như một “công tố viên cấp tiến”, có dính líu đến việc kết án oan và bỏ tù Jamal Trulove.
Jamal Trulove là một người đàn ông San Francisco bị cảnh sát buộc tội giết người năm 2007 (khi bạn của anh được phát hiện tử vong với nhiều vết đạn trên đầu). Năm 2010, anh bị kết án 50 năm chung thân và 6 năm tù.
Năm 2014, một tòa án phúc thẩm ở California đã lật lại vụ án, sau đó Trulove được tái thẩm vào năm 2015 và được trắng án.
Lời khai của một nhân chứng, đã thuyết phục các công tố viên làm việc dưới quyền của Kamala Harris về tội danh của Trulove, mặc dù không hề có bất kỳ dấu vết nào tại hiện trường để cáo buộc anh ta. Ngay sau đó, Kamala Harris đã thưởng hơn 60.000 đô la tiền trợ cấp nhà ở và tái định cư cho tên nhân chứng cáo buộc Trulove phạm tội.
Trong cuộc tái thẩm năm 2015, các nhân viên thực thi pháp luật đã lên tiếng giải oan cho Trulove. Sau đó anh nhận được khoản tiền bồi thường 13 triệu đô la từ chính quyền thành phố.
Trulove chia sẻ với VICE trong một cuộc phỏng vấn gần đây rằn,g Kamala Harris đã có mặt tại các phiên điều trần của vụ án, thậm chí còn công bố cả phán quyết và tuyên án. Trong một lần, bà còn nhìn chằm chằm vào mắt anh và tỏ vẻ nhếch mép cười. Trulove nhận xét: “Bà ấy muốn có mặt để ăn mừng cho phán quyết”.
Mặc dù Harris không phải là người trực tiếp phụ trách vụ án của Trulove, nhưng anh cho biết chỉ cần nhìn thấy tên bà xuất hiện trên các hồ sơ, tài liệu đã đủ khiến anh không khỏi lo lắng.
Lập trường về cần sa: Harris thì được hút nhưng người khác thì không
Quan điểm của Kamala Harris về cần sa đã trở nên cởi mở hơn so với thời điểm bà còn là công tố viên quận. Thời điểm đó, bà đã bỏ tù hơn 1.500 trường hợp vi phạm về cần sa. Nhưng trong cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh vào tháng 2/2019 tại New York, bà ta dám mạnh miệng thừa nhận đã “hút một điếu”.
Bà còn bày tỏ niềm tin mạnh mẽ vào việc hợp pháp hóa cần sa, thậm chí còn kêu gọi xem xét “tác động mà cần sa mang đến cho não bộ đang phát triển”.
Hạ nghị sĩ Hoa Kỳ Tulsi Gabbard – đảng viên Dân chủ, nhận thấy sự thay đổi đột ngột 180 độ này của Kamala Harris.
Gabbard đã đề cập đến vấn đề trong các cuộc tranh luận của Đảng Dân chủ vào tháng 8/2019, cùng với những cáo buộc khác về hồ sơ truy tố của bà Harris: “Bà ấy đã giấu đi những bằng chứng, giúp giải cứu một người đàn ông vô tội khỏi án tử hình, cho đến khi tòa án buộc bà ấy phải giải thích. Bà ấy giam giữ tù nhân quá thời hạn, để sử dụng họ làm lao động giá rẻ cho bang California. Bà ấy bỏ tù hơn 1.500 người vì những vi phạm về cần sa, sau đó lại cười trừ khi được hỏi đã bao giờ hút cần sa chưa”.
Chiến thắng dành cho Joe Biden và Kamala Harris chắc chắn là một điều đáng lo ngại. Với hàng loạt chỉ trích “phân biệt chủng tộc” và “phân biệt giới tính” nhắm vào mình, thì rất có thể Kamala Harris sẽ khiến bất kỳ đối tượng nào chỉ trích bà, đều phải có số phận như Jamal Trulove hoặc những tù nhân khác mà bà đã từng từ chối ân xá.
Việt Anh (t/h)