Cơ quan lập pháp Trung Quốc đã phê chuẩn quyết định cưỡng ép một bộ luật an ninh quốc gia gây tranh cãi lên Hồng Kông, trong một động thái bất thường và chưa từng có nhằm đưa lãnh thổ tự trị hơn nữa dưới sự kiểm soát của Bắc Kinh.
Hôm nay (28/5), Đại hội Nhân dân Quốc gia Trung Quốc, đã bỏ phiếu và thông qua dự luật mở đường cho luật chống nổi loạn được ban hành trực tiếp tại Hồng Kông, mà không thông qua cơ quan lập pháp khu tự trị. Hội đồng Lập pháp (LegCo) của Trung Quốc đã không thể tự mình thông qua luật tương tự vì sự phản đối rộng rãi của công chúng.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, một luật chi tiết sẽ được soạn thảo và có thể được ban hành trong vài tuần nữa.
Luật an ninh mới sẽ cấm các hành vi và hoạt động ly khai, lật đổ, khủng bố và can thiệp nước ngoài ở đặc khu. Luật cũng có thể cho phép các cơ quan an ninh và tình báo Trung Quốc thiết lập cơ sở trong thành phố.
Động thái của Trung Quốc đã khiến nhiều người trong và ngoài Hồng Kông lo lắng và lên án về các kế hoạch của Bắc Kinh đối với khu tự trị. Cảnh sát chống bạo động đã được triển khai trên khắp Hồng Kông để ngăn chặn bất kỳ cuộc biểu tình tiềm năng nào.
Nghị quyết về dự luật an ninh Hong Kong được đệ trình lên quốc hội Trung Quốc hôm 22/5. Dù Điều 23 Luật Cơ bản, đóng vai trò như “tiểu hiến pháp” Hong Kong, quy định đặc khu tự thông qua luật an ninh, chính quyền trung ương ở Bắc Kinh dường như không còn kiên nhẫn sau các cuộc biểu tình ở thành phố hồi năm 2019.
Bắc Kinh khẳng định dự luật trên thực tế củng cố nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ”, phục vụ lợi ích và hỗ trợ Hong Kong phát triển. Trưởng đặc khu Hong Kong Carrie Lam bác bỏ những chỉ trích cho rằng dự luật sẽ gây hậu quả tiêu cực đối với nền kinh tế của thành phố, và trấn an người dân rằng dự luật không vi phạm quyền và tự do của người dân, mà chỉ nhằm vào nhóm thiểu số cực đoan.
Tuy nhiên, các nhà quan sát pháp lý và những người ủng hộ nhân quyền nói rằng, luật an ninh quốc gia sẽ đe dọa các quyền tự do và quyền lợi của đặc khu như đã hứa trong khuôn khổ “một quốc gia, hai chế độ”. Thậm chí ngoại giới còn cho rằng “Luật An ninh Quốc gia phiên bản Hồng Kông” là án khai tử đối với “một quốc gia, hai chế độ” của Hồng Kông.
“Tại Trung Quốc, họ không bao giờ thực sự xác định chính xác an ninh quốc gia là gì. Vì vậy, luật pháp có thể thay đổi theo sự phù hợp chính trị hoặc sự cần thiết chính trị”, ông Julian Chan, một học giả pháp lý ở Hồng Kông, nói với đài truyền hình công cộng RTHK. Ông nói thêm rằng chỉ có người ngây thơ tin rằng luật pháp sẽ chỉ ảnh hưởng đến một nhóm nhỏ.
Theo các chuyên gia pháp lý, động thái chưa từng có của Bắc Kinh cũng thể hiện sự leo thang đáng lo ngại về sự can thiệp vào các vấn đề Hồng Kông và vi phạm lãnh thổ.
“Đảng Cộng sản Trung Quốc đang vẽ ra một bức tranh để để thể hiện rằng họ đang tuân thủ luật cơ bản, nhưng thực tế không phải vậy. Họ đã áp đặt một đạo luật hà khắc có thể được sử dụng để chấm dứt bất đồng chính kiến ở Hồng Kông và vi phạm các quyền tự do được bảo đảm cho người Hồng Kông”, ông Frances nói.
Lương Phong (t/h)