Nhật Bản và Mỹ đang xem xét nguyên tắc phòng thủ chung giữa hai nước nhằm ứng phó Trung Quốc bành trướng lực lượng, giới chức hai nước cho hay.
Hai bên cũng tìm cách tăng cường vai trò bảo vệ khu vực của xứ sở mặt trời mọc. Một bản báo cáo sơ bộ được công bố hôm Thứ Tư (8/10) cho biết, Mỹ và Nhật Bản đang theo đuổi mối quan hệ đối tác sâu rộng hơn đòi hỏi “tăng cường nâng cao năng lực và chia sẻ trách nhiệm”.
Việc điều chỉnh, đầu tiên là vào năm 1997, được tiến hành đúng lúc căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc leo thang do tranh chấp chủ quyền lãnh hải tại biển Hoa Đông cũng như mối lo dai dẳng về sự phát triển tên lửa và vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.
“Đích chúng tôi cần hướng đến hôm nay khá khác biệt với mục tiêu năm 1997. Điểm chính yếu là làm cách nào để Nhật Bản và Mỹ có thể ứng phó tốt hơn với tình hình hiện tại”, ông Koji Kano, quan chức Bộ Quốc phòng phụ trách thỏa thuận hợp tác Nhật – Mỹ, phát biểu với báo giới tuần này.
Các nguyên tắc sửa đổi sẽ tính đến những thay đổi về chính sách dưới thời Thủ tướng Shinzo Abe, cho phép Nhật Bản đảm nhận nhiều hơn trách nhiệm phòng vệ nội địa và trong khu vực, qua đó giảm bớt gánh nặng quân sự của Mỹ tại châu Á – Thái Bình Dương.
Trước ngày bản báo cáo được đưa ra, Trung Quốc đã tuyên bố sẽ theo dõi chặt chẽ các nguyên tắc mới và cảnh báo hai nước trên không nên xâm phạm lợi ích của họ. “Các nguyên tắc này không nên vượt xa khuôn khổ mối quan hệ song phương cũng như không được tổn hại lợi ích của bên thứ ba như Trung Quốc”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc là ông Hồng Lỗi phát biểu trong cuộc họp báo định kì tại Bắc Kinh.
Vào tháng 7, trong một chuyển biến chính sách quốc phòng mang tính lịch sử từ sau Thế Chiến II, nội các của ông Abe đã thông qua nghị quyết diễn giải mới về hiến pháp hòa bình của Nhật Bản. Diễn giải mới này cho phép quân đội hỗ trợ quân sự cho Mỹ và đồng minh dựa trên nguyên tắc ‘tự vệ tập thể’.
Nhật Bản cũng thông qua nguyên tắc phòng thủ vào tháng 12 năm ngoái, ưu tiên phòng thủ trên đảo phía nam, đặc biệt là Senkaku, quần đảo trong tranh chấp do Nhật kiểm soát.
Báo cáo sơ bộ nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác “liền mạch” giữa Nhật Bản và Mỹ nhằm đảm bảo khả năng ứng phó thần tốc với chuỗi tình huống bất ngờ, đó có thể là một cuộc tấn công quân sự.
Nhật Bản từng bày tỏ lo ngại trong bản báo cáo trước đó về thứ mà họ gọi là sự cố vùng xám. Các sự cố có thể là việc ngư dân Trung Quốc tìm cách chiếm đóng khu vực quần đảo tranh chấp hoặc tàu ngầm nước ngoài xâm nhập vùng biển quanh khu vực này. Bản sửa đổi cũng áp dụng cho lĩnh vực mới như phòng vệ tên lửa, trang thiết bị quân sự và an ninh hàng hải, nhằm phản ánh kịp thời những biến động an ninh trong khu vực, giới chức Nhật Bản cho biết.
Thiên Hà, Hàn Mai – Theo AP