Melody Qin là nữ vũ công chính xuất hiện trên poster quảng cáo 2015 của Đoàn Nghệ thuật Shen Yun, công ty vũ đạo Trung Hoa truyền thống có trụ sở tại New York. Ảnh của cô toát lên được vận vị tao nhã, duyên dáng và yêu kiều mang đậm sắc thái của vũ đạo Trung Hoa cổ đại.
“Tôi rất xúc động khi hình ảnh của mình được đưa lên tờ quảng cáo, nhưng cũng vì vậy mà tôi cảm thấy căng thẳng”, Melody chia sẻ. “Tôi hy vọng mình thật sự đủ tư cách để trở thành hình tượng đại biểu nhưng lại tự cảm thấy bản thân mình làm chưa đủ tốt. Tuy nhiên, đó lại chính là nguồn động lực, thôi thúc tôi làm tốt hơn nữa”.
Xa nhà từ năm 2008, Melody một mình chuyển đến sống tại New York, 9 năm trôi qua đã biến một cô gái thơ ngây trở thành một thiếu nữ tự tin và trưởng thành, việc tham gia lớp học đào tạo múa Trung Hoa cổ điển đã thay đổi nguồn cảm hứng cũng như tương lai cuộc đời của Melody.
“Mọi thứ đều đã thay đổi. Đối với múa, hình ảnh trên tấm quảng cáo không biểu đạt rõ được nhiều khía cạnh. Vũ đạo là hình thái nghệ thuật, không phải là một kỹ thuật nhảy cố định, quan trọng hơn là truyền tải cảm xúc đồng nhất của vũ đạo. Phải đến gần 2 năm, tôi mới cảm thấy bản thân mình chân chính hiểu rõ được múa là gì. Trước kia, tôi chỉ giống như động tay động chân, nhìn qua thấy đẹp là được rồi, nội tâm không thật sự suy ngẫm về vai diễn, thể hội kém. Hiện tại, tôi hiểu rằng khiêu vũ không chỉ là cử động thân thể tứ chi, là nhảy; mà là cần suy nghĩ về điều tôi muốn biểu đạt, làm thế nào để truyền tải. Sau đó, thân thể mới thuận theo nội tâm mà chuyển động”, Melody nói.
Melody giải thích về sự biến hóa của vũ đạo, là làm cho cô ấy luyện tập từ lúc “thân mệt” trở thành “tâm mệt”. Đối với vũ đạo, việc tập trung nội tâm hao tốn sức lực hơn là thể hiện các động tác. Cảm giác như chính bản thân mình thật sự được giải thoát, đưa nội tâm ra biểu diễn trước tất cả khán giả. “Tôi có thể thể hiện nội tâm mình mềm mại mà cảm động đến khán giả”, cô ấy nói.
Melody chia sẻ rằng, cô chỉ thật sự hiểu được cảm giác này khi nhận vai chính của vở diễn “Bạch Cốt Tinh” trong chương trình biểu diễn của đoàn nghệ thuật Shen Yun vài năm trước. Sinh ra và lớn lên tại Trung Quốc từ nhỏ, vốn biết vở diễn này được trích ra từ điển cố nổi tiếng “Tây Du Kí”, cô thật sự chưa bao giờ nghĩ rằng có một ngày mình sẽ đứng trên sân khấu và diễn vai phản diện “Bạch Cốt Tinh”.
“Những vai diễn trước đó của tôi rất trong sáng như nàng tiên hay một thiếu nữ trong văn hóa truyền thống”, cô nói. “Đây là lần đầu tiên tôi vào một vai phản diện. Tôi đã bối rối. Tôi không thể thực hiện các động tác và diễn đạt thông qua ánh mắt”.
Tuy nhiên đến một ngày, giáo viên vũ đạo đã giúp Melody có cách nhìn khác đi về vai diễn, người giáo viên nói rằng việc diễn một vai phản diện tốt cũng như đang diễn tốt vai chính diện. Những cái ác tương phản sẽ giúp người ta hiểu được thế nào là công bình.
“Woa! Đúng vậy”, Melody nghĩ, “tôi thật sự cởi mở hơn”, cô chia sẻ.
Theo thời gian, kinh nghiệm diễn xuất của Melody càng ngày càng trở nên phong phú, cũng như năng lực biểu diễn được nâng lên, cũng là khi trách nhiệm công việc nặng trên vai cô. Cùng với việc bản thân trưởng thành hơn và hiểu những tính cách phức tạp, cô bắt đầu tham gia công tác trợ giảng, hướng dẫn cho nhiều vũ công khác.
“Các diễn viên múa trong đoàn chúng tôi, ngày thường đều được sắp xếp chỗ luyện tập và nơi ở cùng một chỗ, vì vậy cả hai phương diện luyện tập và cuộc sống hàng ngày tôi đều cần quan sát người khác. Đối với những vũ công mới đến, tôi cần nói với họ rằng không được chỉ làm theo ý thích của mình, tâm thái tại ShenYun sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến buổi biểu diễn trên sân khấu. Chúng tôi cơ bản đều là vũ đạo tập thể, các động tác cần hợp nhất, cũng không chỉ là mọi người hàng ngày luyện đi luyện lại mà là các vũ công trên sân khấu cần quan sát lẫn nhau, cùng mọi người biểu diễn. Thói quen ngày cần phải được dưỡng thành, luôn mặc kệ người khác, đến khi biểu diễn thì không biết làm sao thống nhất hoàn chỉnh được?”
Melody chia sẻ thêm rằng, sự nhạy cảm khi theo sát mỗi vũ công cũng giúp Melody hiểu tính cách nhân vật mà cô diễn tốt hơn. “Có thể vì thỉnh thoảng tôi thường quan sát các thành viên trong nhóm, vì vậy tôi có thể nhận ra một vài lỗi sai của họ khi cùng nhau đứng dưới ánh sáng sân khấu. Tôi có thể cảm nhận được một vũ công nào đó đang gặp khó khăn hay tâm tình không tốt”, Melody nói.
Một điều khác khiến Melody cảm thấy đã giúp đỡ rất nhiều đối với sự thăng hoa trong sự nghiệp vũ múa của mình đó là quá trình là trợ giảng. “Quá trình trợ giảng làm tôi cảm thấy mình học thêm được nhiều điều hơn so với những gì mình đã chỉ dẫn cho người khác. Có những khi thấy các thành viên diễn xuất không đạt, và tôi không biết vấn đề đang khúc mắc ở đâu, tôi đã tự mình quay về suy xét lại chính mình.
‘Giáo dục con người chính bằng hành động gương mẫu’. Đôi khi, tôi sẽ không đi gặp từng thành viên trong nhóm để nói với họ vấn đề của họ, tôi nghĩ chỉ cần tự mình cố gắng luyện tập, thể hiện được những động tác thật tốt và nhận được sự yêu mến của khán giả, thì mọi người sẽ tự tâm muốn làm theo. Làm đội trưởng có những vai trò quan trọng, cần tự mình cố gắng thật tốt để các thành viên theo sau khác tin tưởng rằng họ cũng có thể làm được, như vậy cả đoàn sẽ không ngừng tiến bước, diễn xuất ra những điều tốt đẹp nhất tới khán giả”.
Những thử thách trong công việc đã giúp Melody làm chủ những động tác có kỹ thuật cao hơn, khắt khe hơn, đem nguồn cảm hứng truyền đến các vũ công khác và tất nhiên là cả người xem.
Nhớ lại những ngày đầu đến Mỹ theo học vũ đạo, Melody cho rằng có thể nhiều người sẽ khó lý giải, tại sao học vũ đạo Trung Hoa cổ điển lại tới hải ngoại? “Kỳ thực chính là không còn sự lựa chọn nào khác. Tại Trung Quốc, từ sau cuộc Cách mạng Văn hóa, rất nhiều văn hóa truyền thống đều bị phá hủy. Hiện tại, nhiều người chỉ chú tâm vào việc truy cầu tiền tài, danh lợi. Rất ít người nghĩ về nghĩ về những chương trình biểu diễn truyền thống, thuần thiện, thuần mỹ. Múa Trung Hoa cổ điển là một hình thức nghệ thuật bộc lộ nội tâm của người vũ công, nếu họ không đạt được những đạo đức tiêu chuẩn cơ bản là “nhân lễ nghĩa trí tín, họ sẽ không thể nào diễn xuất được vũ đạo Trung Hoa cổ điển chính thống.
Tôi cảm thấy may mắn vì được đến với Shen Yun, nơi tôi có thể cảm nhận được nền văn hóa Thần truyền 5.000 năm thật sự là gì. Tôi sẽ tiếp tục múa cho tới khi hoàn cảnh còn cho phép”, cô nói. “Hằng năm, chúng tôi sẽ tập những kỹ năng mới, luôn khám phá những điều mới mẻ, từng chút từng chút một, làm sống lại nền văn minh Trung Hoa truyền thống. Đó là sứ mệnh của chúng tôi và ý thức được trách nhiệm này thôi thúc chúng tôi tiếp tục múa, để khán giả khắp thế giới trải nghiệm những điều tốt đẹp từ múa cổ điển Trung Hoa và nền văn hóa truyền thống”.
Ngọc Sam biên dịch