Liệu những con chó cưng có thể biết được cảm xúc của người chủ?
Những con chó có thể biết khi nào chúng ta vui, buồn hay tức giận? Là một người nuôi chó, tôi cảm thấy tự tin không chỉ vì tôi có thể biết những trạng thái cảm xúc của vật nuôi, mà còn là cách chúng phản ứng với cảm xúc của tôi. Tuy nhiên, như một nhà khoa học thiết thực, tôi đã cố gắng để có một cái nhìn thích hợp và thực dụng hơn. Những quan sát cá nhân nhiều khi là xuất phát từ mong muốn có một mối quan hệ tốt với những con chó của tôi.
Vấn đề ở đây là nghiên cứu sự thể hiện cảm xúc và phản hồi trên hai loài khác nhau là rất khó. Một điều nữa là, bạn không thể hỏi con chó cảm giác của nó. Vì vậy, trong khi nhiều người có thể mô tả cách những con chó phản hồi với cảm xúc của họ, thì những bằng chứng khoa học và giải thích cho khả năng này vẫn rất khó nắm bắt.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Biology Letters cho thấy rằng những con chó có thể nhận ra cảm xúc ở cả con người và những con chó khác bằng cách sử dụng tín hiệu thị giác và âm thanh. Thậm chí, các nhà khoa học đã ghi nhận tinh tinh và khỉ Rhesus có khả năng xác định trạng thái tình cảm trong cộng đồng của chúng. Nhưng đây là nghiên cứu đầu tiên chứng minh rằng bất kỳ động vật nào điều có thể nhận biết cảm giác của loài khác.
Điều mà chúng ta thực sự biết là những con chó có thể phân biệt những biểu hiện khác nhau trên khuôn mặt con người và âm thanh kết hợp với những cảm xúc cụ thể. Bằng việc nghiên cứu thời gian những con chó bỏ ra để ngắm nhìn hình ảnh của con người và những con chó, được kết hợp với âm thanh cụ thể, nghiên cứu mới này đã cố gắng tìm hiểu xem liệu những con chó có thể nhận ra toàn bộ cảm xúc tình cảm hay không. Mỗi hình ảnh được ghép với một âm thanh cảm xúc nào đó, hoặc phù hợp hoặc không phù hợp với biểu hiện khuôn mặt trong ảnh. Những con chó nhìn lâu hơn ở những bức ảnh có âm thanh phù hợp, điều này được giải thích là một khả năng kết hợp hai thứ lại với nhau và xác định trạng trái cảm xúc.
Một yếu tố quan trọng của nghiên cứu này là những con chó không được đào tạo trước hay làm quen với công việc này, nó cho thấy khả năng phân biệt cảm xúc thực sự của chúng. Nhưng, điều thú vị là, những con chó được nghiên cứu có phản ứng đáng kể hơn với những kích thích cùng loài (chó) hơn là những kích thích khoác loài (người).
Những con chó thể hiện vô cùng tốt trong việc đọc và phản hồi các ngôn ngữ cơ thể của con người.
Dễ hiểu rằng những con chó đã thể hiện vô cùng tốt trong việc đọc và phản hồi ngôn ngữ cơ thể của con người và dự tính có thể xảy ra (chỉ cần hỏi bất kỳ ai từng cầm dây dắt chó hay bát ăn của chúng trước vật nuôi của họ). Những con chó cũng thể hiện những hành vi mạnh mẽ đến người chủ và phản hồi khác nhau trong bài kiểm tra nhận thức dựa trên sự hiện diện và hành vi của người chủ. Điều này cho thấy những con chó đã phát triển khả năng sử dụng người chủ đồng hành của chúng như một người hỗ trợ trong những tình huống không quen thuộc. Vì vậy, khả năng nhận biết dấu hiệu cảm xúc của con người sẽ là một bổ sung đáng kể cho kỹ năng này.
Tuy nhiên, những con chó cũng có khả năng học được rằng: nếu chúng có sự phản hồi với âm thanh của chủ nhân cùng biểu hiện khuôn mặt của họ thì chúng sẽ được đối xử theo một cách đặc biệt. Ví dụ điển hình là một con chó đã không vâng lời thể hiện một khuôn mặt “hối lỗi” như một cách xoa dịu người chủ, khi nó bị mắng.
Khả năng này có thể rất quan trọng để những con chó có thể hòa nhập vào xã hội và văn hóa của chúng ta, mang lại lợi ích to lớn cho cả hai bên. Nghiên cứu này cũng cho chúng ta sự hiểu biết và trân trọng những “người bạn tốt nhất của con người” hơn, và làm nổi bật mối quan hệ cùng có lợi chúng ta thường có với những chú chó.
Thanh Phong dịch từ Epoch Times