Mỹ, Mexico và Canada đã ký một thỏa thuận hoàn tất Hiệp định Thương mại tự do Mỹ – Mexico – Canada (USMCA). Hiệp định này đang trong chương trình biểu quyết, thay thế cho Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Hiệp định USMCA mới loại trừ nghiêm ngặt hơn ảnh với các sản phẩm Trung Quốc, củng cố các công ty bản địa ở Hoa Kỳ, Canada và Mexico.
Hôm thứ Ba (ngày 10/12), Phó Thủ tướng Canada Chrystia Freeland, Trưởng đoàn đàm phán Mexico Jesus Seade, cùng với Đại diện thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer đã ký một thỏa thuận mới tại Tòa án Bắc Mỹ ở Mexico, có nghĩa là thỏa thuận này có một bước tiến lớn khác để trở thành luật pháp.
Tổng thống Hoa Kỳ Trump đã khen ngợi trên Twitter: “Dự luật Thương mại USMCA tuyệt vời của Mỹ có vẻ ổn. Nó sẽ là hiệp định thương mại quan trọng nhất và tốt nhất mà nước Mỹ từng ký kết. Tốt cho tất cả mọi người – Nông dân, Nhà sản xuất, Năng lượng, các Nghiệp đoàn – hỗ trợ lớn lao. Quan trọng là chúng ta cuối cùng sẽ chấm dứt được Thỏa thuận Thương mại tồi tệ nhất của nước ta, NAFTA!”.
Hoa Kỳ, Canada và Mexico tuyên bố ký thỏa thuận sơ bộ về USMCA vào cuối năm 2018, nhưng để có được sự chấp thuận của Quốc hội Hoa Kỳ, việc sửa đổi thỏa thuận đã kéo dài hơn một năm.
Việc sửa đổi thỏa thuận đã thông qua ý kiến của các nhà lập pháp Dân chủ trong các lĩnh vực như tranh chấp lao động và môi trường, điều này sẽ giúp thỏa thuận này được thông qua Hạ viện do Đảng Dân chủ kiểm soát.
Fox News hôm thứ Ba (10/12) cho biết một số thành viên của Hạ viện nói rằng Hạ viện có thể bỏ phiếu về thỏa thuận USMCA vào tuần tới. CNBC đưa tin rằng Hạ viện Hoa Kỳ có thể bỏ phiếu để phê chuẩn dự luật trước cuối năm nay.
Chủ tịch đảng Dân chủ tại Hoa Kỳ, bà Nancy Pelosi, đã bày tỏ sự ủng hộ đối với thỏa thuận thương mại mới ở Bắc Mỹ, bà tuyên bố, thỏa thuận sửa đổi này “tốt hơn nhiều” so với thỏa thuận năm ngoái.
Thỏa thuận bổ sung các hạn chế đối với nội dung ‘Made in China’
Ngày 10/21, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer đã bổ sung thêm yêu cầu của Mexico vào thỏa thuận, đó là trong quy tắc xuất xứ ô tô của USMCA. Các sản phẩm thép và nhôm cần phải được “nấu chảy và đúc” ở Bắc Mỹ, điều này có nghĩa là ba nước sẽ không gia công thép và nhôm ở Trung Quốc và các khu vực khác trong sản xuất ô tô tương lai.
Trước đó, mặc dù USMCA yêu cầu trong sản xuất ô tô ở Bắc Mỹ sử dụng 70% kim loại từ Bắc Mỹ, nhưng nó không chỉ định phương thức sản xuất, lần này để lại một cửa sau cho các nước thứ ba gia công.
Trong một tuyên bố bằng văn bản, Cố vấn thương mại Hoa Kỳ Lighthizer đã viết rằng Hoa Kỳ “đã đạt được thỏa thuận lịch sử”, thỏa thuận này “sẽ đóng vai trò như một kiểu mẫu cho các hiệp định thương mại tương lai của Hoa Kỳ”.
Điều khoản USMCA sẽ làm suy yếu ảnh hưởng quốc tế của ĐCSTQ
Thỏa thuận USMCA sẽ tập trung nhiều hơn vào sản xuất và thương mại ở Hoa Kỳ, Canada và Mexico trong ngành sản xuất ô tô, hàng may mặc, nông nghiệp… Thỏa thuận này cũng đưa ra các quy định bảo vệ sở hữu trí tuệ nghiêm ngặt, phản đối thao túng tỷ giá, phản đối các quy định trợ cấp doanh nghiệp nhà nước và cơ chế giải quyết tranh chấp hoàn chỉnh, cũng bao gồm cả “Chiến lược thuốc độc”, nghĩa là thỏa thuận sẽ ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán thương mại tự do giữa các quốc gia thành viên và các nền kinh tế phi thị trường, điều lệ này thường được coi là nhắm vào ĐCSTQ.
Lấy ngành công nghiệp ô tô làm ví dụ, thỏa thuận mới yêu cầu các nhà sản xuất ô tô sử dụng một tỷ lệ lớn hàng hóa sản xuất tại nội địa Bắc Mỹ, điều này sẽ làm thiệt thòi cho chuỗi công nghiệp gia công của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân Hoa Kỳ sẽ được mở rộng ra thị trường nước ngoài, điều này sẽ làm suy yếu ảnh hưởng tổn thất đơn hàng do cuộc xung đột thương mại Trung-Mỹ.
Trump-Pelosi đồng thuận về USMCA là tin xấu cho Trung Quốc
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hôm thứ Ba (10/12) thông báo rằng Đảng Dân chủ đã đạt được thỏa thuận với chính quyền Trump về việc ủng hộ hiệp định thương mại Mỹ – Mexico – Canada (USMCA). Thông báo này của dân biểu Dân chủ bang California nhận được chúc mừng từ cả hai phe Dân chủ và Cộng hòa. Tuy nhiên, sự đồng thuận của chính giới Mỹ về thương mại lại là tin xấu cho Trung Quốc.
Nhiều cố vấn của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã từng lập luận rằng chính quyền Mỹ bị chia rẽ sâu sắc đến mức mà chiến lược tốt hơn cả cho Trung Quốc là duy trì hy vọng về một thỏa thuận tốt hơn từ nội các Trump đã suy yếu hoặc từ chính quyền mới của Đảng Dân chủ.
Trong bộ máy kinh tế nhà nước Trung Quốc thậm chí đang coi việc Đảng Dân chủ thúc đẩy luận tội ông Trump là bằng chứng cho thấy rằng chính quyền Mỹ gần như bị tê liệt hoàn toàn do chia rẽ đảng phái.
Một số quan chức trong nội bộ chính quyền Trung Quốc cũng tin rằng tiến trình luận tội có thể thúc đẩy ông Donald Trump phải nhanh chóng đồng ý thỏa thuận thương mại với Trung Quốc để ghi điểm với công chúng Mỹ trước bầu cử.
Tuy nhiên, việc USMCA sắp được hoàn thành sẽ đem tới cho ông Trump một chiến thắng thương mại mang tính lịch sử. Đây được coi là thỏa thuận thương mại đầu tiên trong nhiều thế hệ, nhận được sự ủng hộ của cả phe cánh tả, cánh hữu, các nghiệp đoàn lao động và các thương nhân tự do. Sự ủng hộ rộng rãi đối với USMCA cho thấy rằng về thương mại, nước Mỹ rất ít bị chia rẽ so với nhiều vấn đề khác.
Sự đồng thuận về thỏa thuận USMCA nhấn mạnh một khả năng thậm chí còn tồi tệ hơn cho Trung Quốc: Một chính quyền Mỹ đoàn kết cùng nhau để theo đuổi thỏa thuận thương mại cứng rắn với chế độ Bắc Kinh.
Gia Hưng (Theo SOH)