Mỹ không tin tuyên bố ‘ngừng xây đảo’ của Trung Quốc

Trung Quốc đang xây dựng trái phép trên Đá Tư Nghĩa (Hughes) – Ảnh: Mai Thanh Hải

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 16.6 cho biết Washington rất quan tâm đến việc Trung Quốc tuyên bố hoàn tất việc xây dựng ở Biển Đông “trong vài ngày tới”, nhưng lại quan ngại sẽ có những công trình xây dựng tiếp theo sau tuyên bố này, kể cả công trình xây dựng quân sự, theo Reuters.

“Những kế hoạch được tuyên bố của Trung Quốc không góp phần làm giảm căng thẳng và ủng hộ giải pháp hòa bình, ngoại giao, chỉ là củng cố đòi hỏi chủ quyền của Bắc Kinh trên vùng biển tranh chấp”, Reuters dẫn lời một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ.

Sáng 16.6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra tuyên bố sẽ hoàn tất việc xây dựng đảo nhân tạo phi pháp ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam; và nhiều người tin rằng những tiền đồn mới của Bắc Kinh sắp ra mắt sau lời tuyên bố này.

Tuy nhiên, Trung Quốc không cho biết cụ thể sẽ “hoàn tất công trình xây dựng” ở đâu trong số những hòn đảo cưỡng chiếm từ Việt Nam. Thay vào đó, Bắc Kinh chỉ cho biết sắp hoàn tất xây dựng “theo đúng tiến độ”, theo AFP.

Công trình xây dựng phi pháp của Trung Quốc ở Đá Chữ Thập – Ảnh: AFP

Mỹ gây áp lực lên Trung Quốc, nhiều lần yêu cầu Bắc Kinh dừng xây dựng phi pháp đảo nhân tạo ở Biển Đông. Trung Quốc bắt đầu xây dựng phi pháp các đảo nhân tạo này từ năm 2014 bất chấp sự chỉ trích của nhiều nước, trong đó có Mỹ. Căng thẳng quân sự gần đây giữa Mỹ và Trung Quốc xuất phát từ việc xây đảo nhân tạo của Bắc Kinh mà Washington gọi là “ngăn cản tự do hàng hải”.

AFP trích dẫn nhận định cùa giới chức Mỹ cho rằng bên cạnh việc hệ thống máy tính của chính phủ Mỹ bị tấn công hồi tháng 5.2015, việc xây dựng đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông đã gây ra những đợt căng thẳng liên tiếp giữa 2 nước trước thềm Đối thoại Kinh tế và Chiến lược Mỹ – Trung sắp diễn ra vào tuần tới.

Bà Mira Rapp Hooper, chuyên gia về Biển Đông của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở thủ đô Washington, cho rằng tuyên bố của Trung Quốc ngưng xây dựng chỉ nhằm mục đích “giảm nhiệt” căng thẳng trước cuộc họp hàng năm quan trọng của 2 siêu cường này. Điều đó không làm thay đổi chính sách bành trướng của Trung Quốc đối với Biển Đông.

Từ các hình ảnh vệ tinh gần đây, giới chức Mỹ ước đoán Trung Quốc đã xây dựng phi pháp hơn 6.000 m2 đảo trong năm nay, theo AFP. Các công trình này bao gồm đường băng dài đến 3.000 m ở Đá Chữ Thập, nhiều radar cảnh báo sớm ở một số đảo. Những công trình này sẽ đưa vào sử dụng vào cuối năm nay, theo một chỉ huy quân sự của Mỹ.