Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 27/12 đã lên tiếng yêu cầu Trung Quốc không tái diễn các hành động đe dọa Đài Loan trong bối cảnh chính quyền đảo đang gấp rút chuẩn bị cho cuộc bầu cử quan trọng.
“Chúng tôi yêu cầu Trung Quốc kiềm chế, tránh tiến hành các hành động đe dọa có thể làm tổn hại đến an ninh, hệ thống kinh tế và xã hội của người dân Đài Loan“, Bộ Ngoại giao Mỹ nêu rõ trong thông cáo phát đi ngày 27/12.
Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh, Đài Loan là tối tác đáng tin cậy của Mỹ, đồng thời đưa ra thông cáo: Washington có có lợi ích sâu sắc và vĩnh cửu trong nền hòa bình và ổn định giữa hai bờ eo biển [Đài Loan].
“Chúng tôi khuyến khích giới chức Bắc Kinh và Đài Bắc cùng tham gia đối thoại mang tính xây dựng nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho những khác biệt có thể chấp nhận được cho người dân của cả hai bờ eo biển Đài Loan”, thông cáo ghi rõ.
Tờ South China Morning Post cho biết, Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra thông cáo trên sau khi cơ quan phòng vệ Đài Loan báo cáo nhóm tàu, gồm tàu sân bay Sơn Đông và các tàu hộ vệ của Trung Quốc đã đi qua eo biển Đài Loan ngày 26/12.
Tuy đây không phải là lần đầu tiên tàu chiến Trung Quốc đi ngang qua eo biển Đài Loan. Nhưng động thái lần này của Bắc Kinh lại diễn ra đúng vào thời điểm cuộc bầu cử của Đài Bắc sẽ diễn không tới 2 tuần nữa.
Giới quan sát nhận định động thái của điều tàu sân bay qua eo biển Đài Loan của Trung Quốc là một thông điệp “thị uy” tới nhà lãnh đạo Thái Anh Văn của đảng Dân chủ tiến bộ Đài Loan (DPP), vốn đang nỗ lực tái tranh cử trong cuộc bầu cử ngày 11/1/2020.
Trong thời gian qua, chính quyền Nhà Trắng hiện vẫn đang tăng cường hỗ trợ Đài Loan, bao gồm việc phê chuẩn hợp đồng vũ khí trị giá 10 tỷ USD trong năm nay. Cơ quan lập pháp Đài Loan cũng đã thông qua việc chi ngân sách 8,2 tỷ USD để mua 66 máy bay chiến đấu F-16V do nhà thầu Lockheed Martin của Mỹ sản xuất.
Thượng viện Mỹ ngày 17/12 đã thông qua Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) cho năm tài khóa 2020 với mức ngân sách quốc phòng là 738 tỷ USD, bao gồm việc hỗ trợ cho đảo Đài Loan và đánh giá năng lực quân sự của Trung Quốc.
Bắc Kinh nhiều lần yêu cầu Mỹ tuân thủ nguyên tắc “Một Trung Quốc” và cảnh báo quan hệ giữa 2 nước có thể sẽ bị ảnh hưởng nếu Washington không tuân thủ theo nguyên tắc này.
Được biết, Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và nhiều lần yêu cầu Đài Loan về với đại lục theo mô hình “một quốc gia, hai chế độ”, thậm chí cảnh báo sẽ dùng đến biện pháp quân sự nếu cần thiết. Tuy nhiên, lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn bác bỏ yêu cầu này. Bà Thái cho biết bà muốn bảo vệ quan điểm “giữ nguyên hiện trạng” và khẳng định Đài Loan là một xã hội dân chủ.
“Những gì Trung Quốc lo sợ nhất là sự đoàn kết của người Đài Loan. Điều mà Trung Quốc lo ngại nhất là nền dân chủ Đài Loan. Chúng ta phải biết rằng Trung Quốc đang cố gắng xâm nhập và chia rẽ xã hội Đài Loan một cách toàn diện”, bà Thái phát biểu trong một sự kiện trước thềm bầu cử hôm 18/12.
Thiện Thành (t/h)