Hoa Ưu Đàm là loài hoa không được nhắc đến thường xuyên. Cũng có lẽ là bởi sự hiếm có của nó. Loài hoa này gắn liền với kinh Phật và có mang ý nghĩa may mắn.
Theo Phật giáo, loài hoa này được cho là nở để báo hiệu Pháp Luân Thánh Vương (tức là Kim Luân vương, xưng là Di Lạc) xuất hiện ở nhân gian. Theo đó, loài hoa này 3000 năm mới nở một lần.
Trong truyền thuyết, hoa ưu đàm mọc giữa chốn hư không, có màu trắng và không nhiễm chút bụi trần nào. Hoa ưu đàm được coi là 1 loài hoa của Phật giáo.
Loài hoa này từng được phát hiện ở khá nhiều nơi trên thế giới như Hàn Quốc, Trung Quốc, Malaysia, Mỹ, Pháp, Thái Lan, Singapore… và trong đó có cả Việt Nam.
Nói về loài hoa này, Thượng tọa Thích Minh Hạnh – Phó Ban kiêm Chánh thư ký Ban Trị sự tỉnh hội phật giáo Sóc Trăng từng khẳng định “Hoa Ưu Đàm đúng là biểu trưng của Phật giáo, hàng ngàn năm mới nở một lần. Ai có duyên mới gặp. Theo kinh văn nhà Phật, khi hoa Ưu Đàm nở sẽ có thánh nhân xuất hiện”.
Thượng tọa Hạnh cũng nhấn mạnh “Hoa Ưu Đàm thể hiện sự tôn quý, sâu sắc về mặt tâm linh. Khi thấy hoa Ưu Đàm xuất hiện sẽ gắn liền với điềm may mắn, an lành. Nhưng cũng theo kinh văn nhà Phật thì hoa Ưu Đàm chỉ xuất hiện trên tiên giới! Chuyện này có thật hay không thì chưa ai có thể giải thích được”.
Về phương diện khoa học, các nhà khoa học đã cho biết, ưu đàm thực chất là một loại nấm. Một điều vô cùng đặc biệt của loài hoa này đó là nó là 1 loài thực vật bậc thấp, chưa có cấu trúc mô. Hoa ưu đàm có thể mọc ở trên bất cứ vật liệu nào.
Bằng chứng là nó có thể mọc trên các loài cây khác nhau, trên kim loại, trên kính, gỗ hay thậm chí trên ngay tượng Phật. Cũng vì điều này mà theo truyền thuyết, loài hoa này gắn liền với Phật giáo.
Hoa ưu đàm có cách gọi trong tiếng Phạn hay tiếng Pali là “udumbara”. Phiên âm ra nghĩa Hán Việt chính là ưu đàm bát la hay ưu đàm ba la… Vì vậy nó còn có nghĩa là “loài hoa linh thiêng mang điềm lành từ Trời”.
Trong Kinh phật có viết, hoa ưu đàm nở được cho là để báo hiệu 1 vị Phật giáng sinh. Và đặc biệt, phải 3000 năm loài hoa này mới nở 1 lần.
Xét về việc nở hoa của ưu đàm, nhiều người cho rằng, việc hoa ưu đàm 3000 năm mới nở 1 lần chủ yếu mang ý nghĩa biểu tượng hơn là ý nghĩa thực sự của nó. Trong kinh Phật cũng có ghi “Vào thời khắc Đức Thích Ca Mâu Ni ra đời có hoa Ưu Đàm nở, tức là thể hiện sự hiếm hoi nhân loại mới gặp được một vị Phật tại thế”.
Trong Kinh “Pháp Hoa Văn Cú”, quyển 4 có chép: “Ưu Đàm hoa có nghĩa là may mắn linh thiêng. 3.000 năm mới nở một lần, khi nở là Kim Luân Vương xuất hiện”. Kinh “Huệ Lâm Âm Nghĩa” viết: “Ưu Đàm hoa – Phạn ngữ là Ô Đàm Bạt La – nghĩa là điềm lành linh dị. Đây là Thiên hoa, thế gian không có loại hoa này. Nếu Như Lai giáng sinh, Kim Luân Vương xuất hiện ở thế gian thì nhờ đại phúc đức của ngài mà xuất hiện loài hoa này”.
Theo Mangtinmoi