Hàng trăm xe container của Việt Nam bị cơ quan chức năng Trung Quốc cấm cửa, không được chở hàng qua biên giới nước này một phần là do vi phạm các quy định về thủ tục thông quan của họ.
Trao đổi với phóng viên vào chiều 16/8, anh Nguyễn Minh H., một chủ doanh nghiệp vận tải ở Bình Thuận cho biết, không rõ lý do nhưng những chiếc container chở Thanh Long của anh đã bị cơ quan chức năng Trung Quốc ‘cấm cửa’.
Sợ Thanh Long bị hư nên ngay trong buổi chiều (16/8) anh đã phải thuê hai chiếc xe đầu kéo từ Lào Cai sang hàng nhập khẩu vào Trung Quốc thay cho những chiếc container của mình.
“Xe tôi chở thanh long sang Trung Quốc quanh năm giờ bất ngờ không được vào vì bị cấm do vi phạm. Doanh nghiệp chúng tôi làm các thủ tục nhập hàng vào Trung Quốc thông qua các công ty luật môi giới của họ chứ có tự ý vào được đâu. Giờ mấy đầu xe của tôi đều bị cấm chở hàng vào Trung Quốc mà tôi không hề biết mình vi phạm gì”, anh H. cho hay.
Lý do cấm thông quan
Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Đăng Hưng – Cựu Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận cho biết, việc nhập thanh long vào Trung Quốc theo đường tiểu ngạch không còn ‘thả lỏng’, các cơ quan kiểm soát nông sản của nước này đang vận hành các tiêu chí về an toàn thực phẩm và xuất xứ hàng hóa để ‘siết’ trái cây Việt Nam.
Mặc dù Trung Quốc chưa có chính sách gì mới về việc nhập khẩu nhưng do người nông dân Việt Nam không thực hiện đúng các quy định về xuất xứ hàng hóa và thủ tục thông quan nên việc được duyệt để chở hàng qua biên giới diễn ra chậm hơn.
Tuy nhiên, ông Đỗ Minh Kính – Giám đốc Sở Công thương Bình Thuận lại cho biết, nguyên nhân của sự việc trên là do một số ‘cò’ dịch vụ Trung Quốc làm giả giấy tờ thông quan và các biển số điện tử để nhập hồ tiêu vào nội địa bị phát hiện nên nước này không sử dụng biển số điện tử nữa mà chuyển qua kiểm tra bằng phương pháp thủ công.
Trong khi đó, tất cả các xe container của Việt Nam nhập khẩu hàng vào Trung Quốc đều sử dụng một mã số điện tử (biển số điện tử có mã vạch) gắn ở đầu xe để được nhận diện và thông quan tự động.
Được biết, các xe container bị cấm nhiều nhất là xe có biển số ở TP.HCM, Bình Thuận, Bình Định và một số tỉnh khác.
Trung Quốc vẫn tạo điều kiện cho thanh long Việt xuất khẩu qua biên giới?
Trước thông tin hàng trăm container thanh long Việt Nam bị Trung Quốc cấm cửa, ùn ứ tại cửa khẩu trong tuần qua, ông Trần Anh Tú – Phó Chi Cục trưởng Chi Cục Hải quan Cửa khẩu tỉnh Lào Cai cho biết, những xe này đã được giải quyết thông quan, mỗi ngày có gần 100 xe container chở thanh long ra cửa khẩu.
Vị Phó Chi Cục trưởng Chi Cục Hải quan Cửa khẩu tỉnh Lào Cai bác bỏ các nguyên nhân Trung Quốc siết chặt kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa…
Ông khẳng định sự việc trên là do thời điểm đó, thanh long đang trong đợt chín rộ nên số xe vận tải loại quả này từ các tỉnh miền trong đổ về nhiều đột biến khiến cửa khẩu trở nên quá tải.
Và trong quá trình làm thủ tục thông quan cho xe thanh long của Việt Nam, doanh nghiệp đầu mối từ phía Trung Quốc đã xảy ra vi phạm nên một số lô đầu kéo liên quan đến doanh nghiệp này bị liệt vào danh sách ‘hạn chế’ không được qua biên giới.
Hiện nay, phía Trung Quốc vẫn tạo điều kiện thuận lợi cho thanh long Việt xuất khẩu qua biên giới. Lũy kế từ đầu năm đến nay, đã có hơn 400.000 tấn thanh long được xuất khẩu sang Trung Quốc, đạt kim ngạch trên 300 triệu USD.
Nhà xe hoang mang với lệnh cấm, Trung Quốc trồng thêm chục hecta thanh long
Chia sẻ với phóng viên, anh H., chủ một doanh nghiệp vận tải container ở Bình Thuận hiện đang ở Lào Cai cũng khẳng định rằng hai ngày nay, việc thông quan tại cửa khẩu Hà Khẩu của tỉnh Lào Cai cơ bản đã trở lại bình thường.
Tuy nhiên, nhiều nhà xe vẫn rất hoang mang vì không biết bao giờ phía Trung Quốc mới tháo gỡ lệnh cấm qua biên giới đối với các đầu xe container của mình. Đối với các đầu xe chuyên vận tải trái thanh long thì sự việc này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc xuất khẩu thanh long qua biên giới và gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp vận tải.
Theo lãnh đạo của Cục Bảo vệ Thực vật thì từ 2018, Trung Quốc đã phát triển vùng trồng thanh long tại Quảng Tây, đảo Hải Nam với diện tích khoảng 20 ngàn ha, dự kiến trong năm 2019 này sẽ đạt 30 ngàn ha. Ngoài ra, Trung Quốc còn thuê thêm đất trồng thanh long tại Lào, Campuchia.
Dù theo khẳng định Cựu Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận Bùi Đăng Hưng thì thực tế diện tích thanh long ở Quảng Tây đã phát triển hàng chục nghìn hec-ta, nhưng do đặc điểm thổ nhưỡng, khí hậu nên thanh long của Trung Quốc bị chua, không ngon bằng thanh long Việt Nam.
Tuy nhiên, trước tình hình này, người nông dân trồng thanh long vẫn rất lo lắng về việc xuất khẩu loại quả này của nước ta sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng.
Vũ Tuấn (t/h)