Mới đây, 1 nhóm các nhà khoa học của Việt Nam đã công bố nghiên cứu thành công kit thử nCoV chỉ trong 70 phút thay vì 9 tiếng như hiện nay.
Vào ngày 7/2 vừa qua, tại Hà Nội, 2 nhà khoa học TS. Lê Quang Hòa và TS. Nguyễn Lê Thu Hà thông báo kết quả đã nghiên cứu thành công Kit thử nhanh virus Corona Sinh phẩm RT-LAMP.
Theo, TS Lê Quang Hòa, phương pháp mới này sẽ cho kết quả xét nghiệm chỉ sau 70 phút, tính toàn bộ quy trình (bao gồm cả tách chiết RNA và phản ứng khuếch đại). Trong khi đó, phản ứng RT-PCR thông thường phải mất 4 giờ (240 phút) cho cả quy trình.
Trước đó, ngày 13/1 trình tự hệ gen của chủng nCoV-2019 được công bố trên ngân hàng GenBank, nhóm nghiên cứu của TS Hòa đã chủ động tiến hành phát triển sinh phẩm RT-LAMP phát hiện nhanh chủng này.
“Nghiên cứu và thiết kế ‘mồi’ là khâu quan trọng nhất trong kỹ thuật RT-LAMP này bởi phải đảm bảo độ đặc hiệu, độ nhạy, cũng như tốc độ phản ứng. Ngay trước Tết, chúng tôi đã thiết kế xong ‘mồi’, rồi sau đó tiến hành tổng hợp gen nhân tạo, trình tự gen đích mà mình muốn khuếch đại”, TS Hòa cho biết.
Theo nhóm nghiên cứu, sau dịp nghỉ Tết Nguyên đán khoảng 10 ngày, nhóm đã hoàn thành quy trình chế tạo sinh phẩm RT-LAMP đổi màu.
Sau đó, nhóm thử nghiệm phản ứng RT-LAMP phát hiện RNA của nCoV là 5 phiên bản mỗi phản ứng, tương đương với phương pháp nhạy nhất hiện nay dựa trên kỹ thuật RT-PCR.
“Kỹ thuật RT-LAMP nhóm dùng tới 6 ‘mồi’, hướng tới 8 trình tự khác nhau; trong khi phương pháp RT-PCR hiện nay chỉ hướng tới 3 trình tự khác nhau. Vì thế mà độ đặc hiệu của nghiên cứu của nhóm rất cao”, TS Hòa cho hay.
Theo TS Lê Quang Hòa, phản ứng RT-LAMP của bộ kit này không cho kết quả dương tính giả với các loại coronavirus khác như SARS CoV, MERS-CoV, HKU4, HKU1, OC43 và 229E.
Tuy nhiên, kết quả này dựa trên các mẫu RNA nhân tạo. Do vậy, để đảm bảo độ chính xác, bước tiếp theo cần so sánh các đặc tính của bộ sinh phẩm này với phương pháp tiêu chuẩn RT-PCR (được WHO khuyến cáo) trên các mẫu RNA virus thực được thu nhận từ mẫu bệnh phẩm thực tế.
Xét nghiệm nhanh và rẻ nhưng phải chờ 3-6 tháng để được thương mại hóa
TS Hòa cho biết, để sản xuất 1 bộ test của nhóm nghiên cứu mất khoảng 350.000 đồng, trong khi đó giá sản xuất 1 bộ test RT-PCR là 1 triệu đồng. So với các kỹ thuật sinh học phân tử khác, kit thử nhanh RT-LAMP có thiết bị đơn giản, giá thành rẻ hơn, có khả năng ứng dụng tại hiện trường, độ nhạy và độ đặc hiệu cao (tương đương với RT-PCR).
Tuy nhiên, để được thương mại hóa, chấp nhận trên thị trường thì bắt buộc phải so sánh kết quả của bộ sinh phẩm mà nhóm phát triển với bộ sinh phẩm được tiến hành bằng phương pháp tiêu chuẩn RT-PCR để xem độ tương hợp giữa 2 phương pháp.
“Thông thường tiến trình này diễn ra khá lâu. Một sinh phẩm muốn đưa được vào thị trường, thông thường phải mất khoảng từ 3 đến 6 tháng’, TS Hòa cho biết.
Hiện tại, nhóm nghiên cứu rất mong Bộ Y tế và Bộ Khoa học và Công nghệ hỗ trợ kết quả nghiên cứu này để đưa vào thử nghiệm lâm sàng.
Từ đó, sớm đưa ra sản xuất đại trà, đóng góp vào test nhanh virus Corona đến các bệnh viện cấp huyện, không phải chỉ test ở các bệnh viện lớn và phải chờ thời gian lâu bởi tình trạng dịch Corona đang cấp thiết.
Từ Nguyên (t/h)