Thay vì đào tạo 4 – 6 năm trình độ đại học như hiện nay, trong cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân mới, Bộ Giáo dục đề xuất điều chỉnh theo hướng rút ngắn còn 3 – 4 năm.
Ngày 6/1, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận ký tờ trình Thủ tướng đề án hoàn thiện cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân. Theo đó, hệ thống giáo dục quốc dân gồm: giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục bậc cao; giáo dục thường xuyên – học tập suốt đời. Trong đó giáo dục mầm non gồm nhà trẻ và mẫu giáo; giáo dục phổ thông cơ bản không thay đổi, gồm: Tiểu học 5 năm; THCS 4 năm; THPT 3 năm. Giáo dục tiểu học và THCS (9 năm) chỉ có một luồng là giáo dục cơ bản.
THPT có 3 luồng, gồm: định hướng chung (có tính hàn lâm/khoa học như hiện nay); định hướng kỹ thuật/công nghệ; định hướng năng khiếu (nghệ thuật, thể thao). Giáo dục nghề nghiệp gồm đào tạo sơ cấp 1-3; Trung cấp 3 năm (để đảm bảo khối lượng kiến thức phổ thông tối thiểu tương đương THPT); Cao đẳng 2-3 năm.
Giáo dục bậc cao gồm: đại học, thạc sĩ, tiến sĩ. Trong đó, đại học học 3-4 năm phân thành 3 luồng: Định hướng nghiên cứu; định hướng ứng dụng; định hướng thực hành. Thạc sĩ học 1-2 năm, phân thành 2 luồng: Định hướng nghiên cứu và định hướng ứng dụng.
Theo Bộ Giáo dục, giáo dục phổ thông không có thay đổi gì về cấu trúc so với Luật Giáo dục 2005 và Luật sửa đổi một số điều của Luật giáo dục 2009. Cơ cấu mới khẳng định rõ tính phân luồng trong giáo dục THPT thông qua xác định các hướng chuyên sâu cho học sinh THPT là định hướng chung, định hướng kỹ thuật/công nghệ, hay định hướng năng khiếu. Học sinh muốn tham gia thị trường lao động sớm có thể theo học các chương trình đào tạo trình độ sơ cấp và trung cấp của giáo dục nghề nghiệp.
Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp không thay đổi về tên các trình độ và phân tầng giáo dục đại học theo quy định của Luật giáo dục đại học, nhưng có điều chỉnh về thời gian đào tạo trình độ đại học (đề xuất 3-4 năm khác với quy định tại khoản 2 Điều 38 Luật giáo dục là 4-6 năm) và trình độ tiến sĩ (đề xuất 3-4 năm khác với quy định tại khoản 4 Điều 38 Luật giáo dục 2-4 năm).
“Các điều chỉnh này sẽ giúp cho hệ thống giáo dục đại học tiếp cận hơn với chuẩn mực chung của quốc tế trong tổ chức đào tạo đại học và sau đại học“, Bộ Giáo dục nhấn mạnh. Vì vậy, Bộ Giáo dục đề nghị Chính phủ, Thủ tướng phê duyệt Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân.
Đề án hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân được khởi động từ năm 2013, đã qua nhiều lần dự thảo. Tại phiên họp tháng 11/2015 của Ủy ban Quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo và Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giáo dục chủ trì phối hợp với Bộ Lao động, Bộ Y tế, Hiệp hội các trường đại học, cao đẳng Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân, xây dựng khung trình độ quốc gia, trình Thủ tướng.
Thủ tướng yêu cầu làm rõ những hạn chế của hệ thống giáo dục quốc dân hiện tại để đề xuất hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân mới một cách phù hợp, khoa học, bảo đảm tính khả thi, liên thông và phân luồng, tạo cơ hội được học tập suốt đời của người dân.
Khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân do Bộ Giáo dục đề xuất:
