Các Đảng thân Phương Tây đang dành được nhiều sự ủng hộ từ người dân Ukraine trong cuộc bầu cử, được xem là có tính bước ngoặt, diễn ra hôm Chủ Nhật (26/10).
Dấu hiệu này cho thấy, cựu thành viên của Liên Xô cũ đang rời xa nước Nga.
Hai cuộc thăm dò được tiến hành thông qua cuộc bỏ phiếu kín cho thấy, đảng của Tổng thống Petro Oleksiyovych Poroshenko dành được chiến thắng sát sao trong cuộc bầu cử quốc hội, mặc dù giảm đáng kể so với đa số phiếu như trước đây. Còn đảng Mặt trận Bình dân của Thủ tướng Arseni Iatseniouk theo sát phía sau.
Mặc dù ông Poroshenko và Yatsenyuk là lãnh đạo các đảng đối lập, nhưng họ đều chia sẻ quan điểm thân Phương Tây cũng như vận động tranh cử trên chương trình nghị sự về cải cách nhằm đưa Ukraine thoát khỏi nguy cơ sụp đổ về kinh tế. Các đảng sẽ tham gia khối liên minh thân Phương Tây.
Trao đổi với nhóm hậu thuẫn tại trụ sở đảng của ông Poroshenko, một người dân hào hứng tin rằng, cuộc hội đàm của liên minh, được bắt đầu hôm Thứ Hai (27/10) sẽ kéo dài không quá 10 ngày.
Gần ba triệu người không thể bỏ phiếu ở khu vực miền Đông do lo ngại tình trạng bất ổn khi quân chính phủ vẫn liên tiếp tiến hành các cuộc tấn công thường nhật chống lại phiến quân ly khai thân Nga.
Cuộc bỏ phiếu hôm Chủ Nhật (26/10) sẽ cải tổ đáng kể cơ quan lập pháp, từng được thao túng bởi những người trung thành với cựu Tổng thống bị lật đổ là ông Viktor Yanukovych.
“Chúng ta đang trông thấy thắng lợi của lực lượng thân Phương Tây và sự sụp đổ của các đảng phái thân Nga. Người dân Ukraine sẽ thấy được tương lai của mình khi hướng về Châu Âu, và tất cả các chính trị gia sẽ ủng hộ điều này”, ông Mikhailo Mischenko, một nhà phân tích trong ban cố vấn ở Trung tâm Razumkov nhận định.
Tổ chức Xếp hạng Ukraine tiến hành thăm dò ra kết quả, Khối liên minh của ông Poroshenko đã giành 22,2% số phiếu và Mặt trận Bình dân đứng thứ hai với 21,8%. Một cuộc thăm dò ý kiến khác, được tổ chức bởi ba nhóm nghiên cứu người Ukraine cho thấy, Khối của ông Poroshenko dành được 23% số phiếu và Mặt trận Bình dân là 21,3%. Một đảng ủng hộ Châu Âu mới thành lập có trụ sở tại miền Tây Ukraine là Samopomich hiện đang đứng thứ ba, với 14% số phiếu trong cuộc bình chọn.
Trong bài diễn văn được đăng tải trên trang web của Tổng thống Poroshenko, các nhà chức trách đang nhận được sự ủng hộ chưa từng thấy từ người dân Ukraine.
“Với hơn ba phần tư số cử tri tham gia, cuộc bầu cử hợp hiến pháp cho thấy sự ủng hộ mạnh mẽ và không thể thay đổi tiến trình Ukraine gia nhập Châu Âu. Bất kỳ sự chậm trễ nào trong cải cách chắc chắn sẽ dẫn đến sụp đổ. Vì vậy, tôi mong chờ sớm hình thành liên minh mới”, ông Poroshenko tuyên bố.
Các nhóm đối lập thân Nga khác có khả năng gia nhập quốc hội như Đảng Cấp tiến của ông Oleh Lyashko, Đảng theo chủ nghĩa dân tộc do ông Svoboda đứng đầu và Đảng Tổ quốc của cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko.
Hai quan chức Mỹ cho biết, các nhân viên Đại sứ quán đã đến thăm 10 địa điểm bỏ phiếu ở Kiev, họ nhận thấy “bầu không khí lạc quan và tích cực” ở các địa điểm này.
“Cuộc bỏ phiếu hôm nay là bước tiến trong cuộc hành trình tiến tới nền dân chủ ở Ukraine”, đồng tuyên bố bởi ông Geoffrey Pyatt, Đại sứ Mỹ tại Ukraine, và Daniel Baer, Đại sứ Mỹ tại Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE). Hai quan chức cho biết, OSCE đã lên kế hoạch tổ chức một cuộc họp báo hôm thứ Hai tại Kiev nhằm chia sẻ một đánh giá sơ bộ về cuộc bầu cử.
Trong khi đó, khoảng 36 triệu người đã đăng ký đi bỏ phiếu, không có quyền biểu quyết nào được tổ chức trên bán đảo Crimea bị Nga sáp nhập hồi Tháng Ba, hay ở các các khu vực miền Đông của Ukraine là Donetsk và Luhansk, nơi các cuộc pháo kích vẫn diễn ra hàng ngày. Cuộc chiến chống lực lượng ly khai được vũ trang giáp biên giới với Nga đã cướp đi hơn 3.600 sinh mạng.
Cựu Tổng thống Yanukovych bị lật đổ vào Tháng Hai sau làn sóng biểu tình lớn diễn ra trên đường phố. Cuộc biểu tình này đôi khi kèm bạo lực giữa những người ủng hộ gia nhập Liên minh Châu Âu với một bên ủng hộ quan hệ thương mại sâu sắc hơn với Nga. Trước đây, đảng Các Khu vực của ông Yanukovych nắm quyền kiểm soát quốc hội, số đông ủng hộ chính từ người nói tiếng Nga ở khu công nghiệp miền Đông Ukraine.
Một số người ủng hộ đảng Các Khu Vực có khả năng trở sẽ lại Khối Đảng Đối lập. Trong đó, một cuộc thăm dò cho thấy có tới 8% số phiếu, cao hơn mức 5% cần thiết để gia nhập quốc hội.
Tamara Shupa, một người đã về hưu ở độ tuổi 62 sống tại thủ đô Kiev cho biết, bà hy vọng các nhà lập pháp kế tiếp sẽ đặt dấu chấm hết cho cuộc xung đột ở phía Đông Ukraine.
“Chúng tôi quá mệt mỏi vì chiến tranh. Chúng tôi cần hòa bình để thay đổi”, bà Shupa bày tỏ tại một trạm bỏ phiếu.
Andrei Voitenko, giáo viên 40 tuổi đi bỏ phiếu tại một trường học ở Kiev cho biết, quốc hội mới sẽ phải nỗ lực làm việc để đền đáp những hy sinh mà đồng bào mình đã trả.
“Chúng tôi đang cải tổ chính phủ vì đất nước và người dân Ukraine đã lựa chọn ủng hộ Châu Âu. Chúng tôi cần một quốc hội mới để dựng lập tương lai của Châu Âu. Chúng tôi không còn đi theo con đường Liên Xô cũ nữa”, ông Voitenko nói.
Người dân Ukraine ngày càng thể hiện tức giận đối với giới lãnh đạo Moscow, khi họ đóng vai trò chính trong việc xúi giục ly khai gây bạo động ở nước này.
“Nga không thể can thiệp vào Ukraine. Chúng tôi sẽ trở thành một phần của Châu Âu. Sớm hay muộn, chúng tôi sẽ gia nhập NATO, và hôm nay, chúng tôi đang có một bước tiến quan trọng theo hướng đó”, nhà kinh tế 30 tuổi Anton Rushailo nhận định sau khi bỏ phiếu ở Kiev.
Một nhà kinh tế đã nghỉ hưu là Igor Seleznev cho biết, ông đã bỏ phiếu cho Khối Đảng Đối lập. Vì ông tin rằng, đảng này sẵn sàng chống lại xu thế cải cách mới đang diễn ra.
“Tôi thấy thay đổi như hiện nay mang tính tiêu cực. Tiêu chuẩn sống sẽ trở nên tồi tệ hơn, chúng tôi đang có chiến tranh với Nga và đang xảy ra hỗn loạn kinh tế”, ông Seleznev cho biết.
Ở thị trấn do chính phủ kiểm soát là Volnovakha, nằm cách thành phố Donetsk do phiến quân kiểm soát khoảng 60 km về Phía Nam, cuộc bỏ phiếu đã diễn ra với tình trạng an ninh được thắt chặt.
“Không ai muốn những gì đang xảy ra hiện nay. Tôi nghĩ rằng mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn trong thời gian tới, và con cháu chúng tôi sẽ hưởng cuộc sống tốt hơn như người Châu Âu”, Nadezhda Eshtokina, một hưu trí ở Volnovakha chia sẻ.
Thiên Hà, Công Lý – Theo AP