(PL)- Israel phản bác thỏa thuận lịch sử và quyết đeo bám Iran đến cùng.
Mỹ sẽ thay mặt nhóm P5+1 (năm nước thường trực Hội đồng Bảo an LHQ cùng với Đức) và Liên minh châu Âu trình dự thảo nghị quyết cho Hội đồng Bảo an LHQ trong những ngày tới. Ngày 14-7 (giờ địa phương), Đại sứ Mỹ tại LHQ Samantha Power thông báo như trên về quy trình công nhận thỏa thuận lịch sử mang tên “Chương trình hành động phối hợp chung” được Iran và nhóm P5+1 ký kết ở Vienna (Áo) sau 12 năm đàm phán. Ngày 14-7 là ngày đặc biệt đối với người dân Iran. Buổi sáng, đài truyền hình nhà nước Iran phát thông tin thỏa thuận Vienna đồng thời phát trực tiếp lời chúc mừng của tổng thống Mỹ. Tối đến, người dân thủ đô Tehran bắt đầu đổ dồn về đại lộ Valiye Asr lớn nhất Tehran ăn mừng.
Người dân Tehran ra đường ăn mừng thỏa thuận lịch sử tối 14-7. Ảnh: EPA Tại các khu phố giàu có ở phía Bắc Tehran, xe ô tô tha hồ mở nhạc lớn, nhấn còi xe inh ỏi. Nhiều thanh niên thổi kèn như lúc Iran tham gia Cúp bóng đá thế giới. Nhiều người mua bánh kẹo phân phát cho người đi đường. Một số thanh niên khoác trên vai cờ nước, tay cầm chân dung Tổng thống Hassan Rouhani. Ngay cả cảnh sát cũng cùng tham gia vui vẻ với người dân. Trong không khí sôi động chúc mừng của Iran và cộng đồng quốc tế, Israel lại là nước phát biểu phản đối thỏa thuận quyết liệt nhất. Thủ tướng Benjamin Netanyahu và các đồng minh cánh hữu và cực hữu ở Israel đánh giá chương trình hạt nhân Iran đe dọa sự sống còn của Israel. Ông đã nhiều lần đe dọa sẽ động binh tấn công các cơ sở hạt nhân Iran. Ngày 15-7, phát biểu trước Quốc hội, ông khẳng định: “Thỏa thuận ký kết ở Vienna không phải đã xong chuyện… Chúng ta sẽ tiếp tục tố cáo các nguy hiểm khi ký kết thỏa thuận với một chế độ độc tài”. Ngay sau khi thỏa thuận được ký kết, ông đã khăng khăng cho rằng: “Chúng ta đã cam kết ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân và cam kết này đến nay vẫn còn giá trị”. Nhà Trắng thông báo Tổng thống Obama đã điện đàm với Thủ tướng Netanyahu để bảo đảm thỏa thuận Vienna được ký kết cùng vì lợi ích an ninh của Mỹ và của Israel. Tuần tới Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter sẽ lên đường sang Israel. Ngày 15-7, Đại sứ Mỹ tại Israel Dan Shapiro đã phát biểu bằng tiếng Hebreu trên các đài phát thanh quốc gia và của quân đội ở Israel để giải thích mục đích chuyến thăm này nhằm phản ánh cam kết của Mỹ đối với an ninh Israel. Chuyên gia Yossi Mekelberg ở Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế của hoàng gia Anh nhận định Hội đồng Bảo an LHQ chắc chắn sẽ công nhận thỏa thuận Vienna. Vậy nếu Israel tẩy chay thỏa thuận thì đó không còn là tấn công Iran nữa mà chính là vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ. Bởi thế, AFP dẫn trang tin Al-Monitor nhận định Thủ tướng Netanyahu biết chắc sẽ thua nhưng điều ông ta muốn là Mỹ che chở về an ninh. Ví dụ: Israel sẽ buộc Mỹ ký thỏa thuận quy định nếu Iran tấn công Israel tức là tấn công Mỹ, các cơ quan tình báo Mỹ sẽ củng cố hợp tác với Israel hoặc Israel muốn Mỹ kéo dài viện trợ quân sự (3 tỉ USD mỗi năm) hay mua thêm máy bay tàng hình thế hệ mới F-35 của Mỹ.
DẠ THẢO Theo Pháp Luật TP.HCM |