Giữa bối cảnh quan hệ Mỹ – Trung đang leo thang căng thẳng, chính quyền Trung Quốc mới đây đã cảnh báo rằng, họ có thể sẽ bắt giữ công dân Mỹ tại Trung Quốc để đáp trả việc Bộ Tư pháp nước này truy tố các học giả Trung Quốc
Tờ WSJ đưa tin ngày 17/10, chính quyền Trung Quốc đã cảnh báo sẽ bắt giữ công dân Mỹ nếu quốc gia này không chấm dứt việc truy tố các học giả Trung Quốc ở tòa án Mỹ.
Tờ báo trích dẫn nguồn tin trong cuộc giấu tên cho biết, các quan chức Trung Quốc đã đưa ra cảnh báo chính phủ Mỹ nhiều lần qua nhiều kênh. Trung Quốc bắt đầu đưa ra cảnh báo vào mùa hè này sau khi Mỹ bắt giữ hàng loạt nhà khoa học Trung Quốc – những người đến các trường đại học Mỹ để tiến hành nghiên cứu, với cáo buộc che giấu tư cách hoạt động của họ với Quân Giải phóng Nhân dân của chính quyền Trung Quốc.
Cảnh báo trên được đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa hai quốc gia đang leo thang căng thẳng. Vào tháng 7, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết, FBI đã bắt giữ 3 công dân Trung Quốc vì tội che giấu quan hệ với quân đội Trung Quốc khi đăng ký thị thực để làm công việc nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục của Mỹ.
Sau đó, vào ngày 14/9, Bộ Ngoại giao Mỹ đã khuyến cáo công dân quốc gia này tránh đến Trung Quốc để đề phòng nguy cơ bị bắt giữ.
Chính quyền Trung Quốc cũng từng giam giữ công dân nước ngoài mà bị chính phủ của những công dân này coi là vô căn cứ, hoặc trả đũa ngoại giao – chiến thuật mà nhiều chính trị gia Washington gọi là “ngoại giao con tin”. Thêm nữa, Trung Quốc đã từ chối cho phép công dân Mỹ xuất cảnh cũng như bắt giữ, buộc tội hoặc kết án các công dân Canada, Úc và Thụy Điển nhưng các quan chức của các chính phủ này cho là những cáo buộc sai trái.
John Demers – người đứng đầu bộ phận an ninh quốc gia của Bộ Tư pháp Mỹ, cho biết: “Chúng tôi biết rằng chính quyền Trung Quốc, trong các trường hợp khác, đã giam giữ người Mỹ, Canada và các cá nhân khác mà không có cơ sở pháp lý để trả đũa các trường hợp truy tố hợp pháp và gây áp lực lên chính phủ của họ, với sự coi thường nhẫn tâm của những cá nhân có liên quan”.
Về những lời đe dọa mà Trung Quốc đưa ra, ông Demers từ chối bình luận về chi tiết cụ thể nhưng cho biết: “Nếu Trung Quốc muốn được coi là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới, thì họ nên tôn trọng pháp quyền và ngừng việc bắt con tin”.
Trong khi đó, chính quyền Trung Quốc phản đối việc các quan chức Mỹ, Canada và các quan chức khác sử dụng thuật ngữ “ngoại giao con tin” và giải thích rằng họ chỉ thực thi luật pháp và vì mục đích bảo vệ an ninh quốc gia.
Hiện tại, cả Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đều không trả lời yêu cầu bình luận.
Lương Phong (t/h)