Một nghiên cứu mới dự đoán rằng dân số thế giới, hiện đang 7,8 tỷ người, sẽ đạt mức cao nhất vào năm 2064 là 9,7 tỷ người, sau đó đến năm 2100 sẽ giảm dần xuống còn 8,8 tỷ người. Nếu các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc được đáp ứng, con số có thể còn trở nên nhỏ hơn, nằm ở mức 6,3 tỷ người.
Dư thừa dân số là một trong những lầm tưởng sai lệch mà chúng ta cần phải loại bỏ. Lý do là bởi, lối suy nghĩ này mang theo hậu quả xấu, mà trong một số trường hợp sẽ dẫn đến những hành vi xấu xa.
Vậy tại sao lại như thế? Trước tiên, hãy bắt đầu với một điều hiển nhiên. Tư tưởng về việc dư thừa dân số bắt nguồn từ thái độ phân biệt chủng tộc. Ngày nay, những người cho rằng thế giới đang quá đông dân số đều cho rằng các khu vực dư thừa dân số là Châu Phi, Ấn Độ và Đông Nam Á, hay nói cách khác, là các khu vực sinh sống của những người da màu nghèo khổ. Họ không bao giờ nhắc tới New York, Luân Đôn hay Paris. Quay trở lại những năm 1840, người Anh từng nghĩ rằng có quá nhiều người Ireland, đó là lý do tại sao họ không buồn giúp đỡ người dân quốc gia này trong giai đoạn nạn đói hoành hành.
Thứ hai, việc có suy nghĩ rằng dân số đang bị dư thừa trên thực tế là không chính xác. Con người không phải là gián hay vi khuẩn. Chúng ta không sinh sản theo cấp số nhân cho đến khi cạn kiệt thức ăn. Thay vào đó, khi một quốc gia trở nên giàu có và phát triển hơn, người dân đương nhiên sẽ sinh ít con hơn, họ lựa chọn đầu tư nhiều thời gian và nguồn lực hơn vào việc nuôi dạy một hoặc hai đứa con, thay vì phải nuôi tới mười đứa. Đó là mô hình ở mọi quốc gia giàu có trên thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ.
Mặc dù vậy, các mô hình dân số toàn cầu thường dự đoán rằng, nhân loại sẽ tiếp tục phát triển hưng thịnh vào thế kỷ 22, rồi đạt ngưỡng kỷ lục vào khoảng 11 hoặc 12 tỷ người và sau đó giảm dần. Nhưng một số nhà nhân khẩu học đang đặt ra nghi vấn về dự đoán này. Năm ngoái, Darrell Bricker và John Ibbitson đã viết một cuốn sách có tên Empty Planet (tạm dịch: ‘Hành tinh trống’), tuyên bố dân số sẽ đạt đỉnh và suy giảm trong thế kỷ này, bắt đầu sau khoảng 30 năm nữa. Giờ đây, một nghiên cứu mới đã xác nhận khẳng định này.
Dự đoán về sự sụt giảm đáng kể
Được công bố trên tạp chí Lancet, một nghiên cứu từ Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe của Đại học Washington dự án rằng dân số thế giới, hiện đang 7,8 tỷ người, sẽ đạt ngưỡng cao nhất vào năm 2064 ở mức 9,7 tỷ người (Khoảng tin cậy 95%: 8,8 tỷ đến 10,9 tỷ), và đến năm 2100 sẽ giảm xuống còn 8,8 tỷ (KTC 95%: 6,8 tỷ đến 11,8 tỷ). Nếu các Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc được đáp ứng, bao gồm công tác giáo dục và tiếp cận các biện pháp tránh thai, các tác giả dự đoán rằng dân số sẽ còn giảm xuống thấp hơn ở mức 6,3 tỷ (KTC 95%: 4,8 tỷ đến 8,7 tỷ) vào năm 2100, tức nhỏ hơn số lượng hiện nay.
Điều ngạc nhiên là, bài báo dự đoán rằng đến năm 2100, dân số của một số quốc gia sẽ giảm một nửa, hoặc hơn. Chẳng hạn như Ba Lan, quốc gia hiện đang có dân số chưa đến 38 triệu người và dự kiến sẽ giảm xuống còn 15,4 triệu (KTC 95%: 12 triệu đến 21 triệu) vào cuối thế kỷ này. (Một phần nguyên nhân khiến dân số Đông Âu sụt giảm nghiêm trọng là do tình trạng di cư). Thậm chí, dân số Trung Quốc cũng được dự kiến sẽ giảm khoảng một nửa, từ 1,4 tỷ hiện nay xuống còn 732 triệu (KTC 95%: 456 triệu đến 1,5 tỷ).
Một thế giới nhỏ và già hóa hơn
Chính sự thay đổi nhân khẩu học như vậy sẽ gây ra các tác động to lớn. Thế giới không chỉ trở nên nhỏ lại, mà còn già hóa đi. Làm sao chúng ta có thể duy trì một nền kinh tế toàn cầu khỏe mạnh nếu số lượng người già, đã nghỉ hưu còn lớn hơn số lượng những người trẻ đang làm việc? Chúng ta sẽ chi trả ra sao cho vấn đề chăm sóc sức khỏe của toàn bộ người cao tuổi? Liệu chúng ta sẽ phải cần đến một đội quân robot để chăm sóc họ? Nhật Bản là quốc gia hiện đã đi theo phương hướng này. (Hoặc người trẻ nên học lại cách chăm sóc ông bà cha mẹ tốt hơn).
Trong hiện tại, suy nghĩ về việc dư thừa dân số cần phải bị loại bỏ và chôn vùi. Thậm chí còn chẳng có một nguồn dữ liệu nào chứng minh cho vấn đề này. Thay vào đó, chúng ta nên tập trung vào thực tại và những hệ lụy khôn lường kèm theo.
Từ Thức