“Campuchia đang chơi trò mạo hiểm với Trung Quốc”

Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh và người đồng nhiệm Trung Quốc Thường Vạn Toàn. Ảnh: Bộ Quốc phòng Trung Quốc.

Đài VOA Khmer Hoa Kỳ ngày 21/7 đưa tin, trong chuyến thăm Trung Quốc vừa qua Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh đã nhận được nhiều cam kết hỗ trợ từ phía quân đội Trung Quốc. Ông Tea Banh nói với VOA rằng chuyến thăm rất thành công và quan hệ hợp tác Campuchia – Trung Quốc gần gũi hơn quan hệ Phnom Penh với Washington.

Các nhà phân tích nói rằng Campuchia có thể sẽ xem xét tìm kiếm hỗ trợ từ Trung Quốc nhiều hơn về các vấn đề “biên giới, lãnh thổ”. Năm 2012 Campuchia đứng về phía Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng Scarborough và căng thẳng leo thang trên Biển Đông, một năm sau Trung Quốc cho Campuchia vay 195 triệu USD để mua 12 chiếc trực thăng quân sự Z-9 do Bắc Kinh chế tạo.

Tháng Năm năm nay, Trung Quốc cam kết sẽ viện trợ xe tải quân sự, phụ tùng thiết bị và một số loại hóa chất không xác định cho Campuchia. Thủ tướng nước này ông Hun Sen rất hoan nghênh quan hệ với Trung Quốc. Tháng trước ông nói với một nhóm nông dân Campuchia rằng, quan hệ với Trung Quốc đang ở “đỉnh cao thời đại”. Quỹ phát triển Trung Quốc dành cho Campuchia năm 2015 đã tăng lên 140 triệu USD từ 100 triệu USD năm trước.

Tea Banh đã bảo vệ quan hệ song phương với Trung Quốc khi cho rằng viện trợ của Bắc Kinh là “vô điều kiện”, Trung Nam Hải chưa bao giờ can thiệp vào công việc nội bộ của Campuchia. Ông từ chối tiết lộ Trung Quốc đã hứa sẽ viện trợ bao nhiêu trong chuyến đi vừa rồi của mình.

Ông Tea Banh bắt tay một cố vấn quân sự Trung Quốc trong lễ tốt nghiệp học viên sĩ quan quân sự Campuchia tại tỉnh Kampong Speu ngày 12/3 vừa qua. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên các nhà phân tích cảnh báo rằng Trung Quốc đang được nhiều hơn Campuchia từ các thỏa thuận song phương. Chheang Vannarith, một giáo sư thỉnh giảng tại đại học Leeds nhận định, Trung Quốc cần Campuchia như một đối tác trong khu vực Đông Nam Á nơi cạnh tranh ngày càng gay gắt. “Campuchia cần sự hợp tác của Trung Quốc khi Việt Nam phát triển quan hệ với Hoa Kỳ”, ông nói.

“Đây là khu vực đầy cạnh tranh phức tạp. Trung Quốc sẽ thông qua Campuchia và khu vực sông Mekong để tăng cường tầm ảnh hưởng trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương”, Chheang Vannarith bình luận. Nhưng rốt cuộc Campuchia đang chơi một trò chơi mạo hiểm hơn so với Trung Quốc, Chheang Vannarith nói: “Một khi chúng tôi dựa quá nhiều vào Trung Quốc, chúng tôi sẽ mất đi quyền tự quyết trong chính sách đối ngoại.”

Paul Chambers, một giáo sư từ đại học Chiang Mai bình luận, Trung Quốc là một siêu quyền lực đang gia tăng muốn sử dụng Campuchia để gây ảnh hưởng trong ASEAN, trong một cuộc “Chiến tranh Lạnh” mới với Mỹ. “Tôi tin rằng Hun Sen đã thể hiện sự cân bằng rất tốt với các đồng minh trong quá khứ cũng như hiện tại. Hun Sen sẽ ngày càng chào đón hỗ trợ quân sự của Trung Quốc cho Campuchia”.

Hugh With, giáo sư nghiên cứu chiến lược từ đại học Quốc gia Úc nói với VOA Khmer rằng: “Chúng tôi nhìn thấy nước Mỹ đang nỗ lực phát triển quan hệ chặt chẽ hơn với Việt Nam. Trung Quốc sẽ sẵn sàng phát triển các mối quan hệ quân sự mạnh mẽ hơn với Campuchia là một phần của quá trình này. Tuy nhiên tôi nghi ngờ rằng điều đó có thể dẫn đến một biến đổi cơ bản trong thế trận quân sự của Campuchia hay khu vực”.