Tổng thống Robert Mugabe khẳng định ông vẫn là người cai trị hợp pháp duy nhất của Zimbabwe và không chấp nhận từ chức dù đang bị quân đội quản thúc tại nhà.
Reuters dẫn một nguồn tin thân cận với đồng minh của hai vợ chồng Tổng thống Mugabe ngày 16/11 cho biết, Tổng thống 93 tuổi của Zimbabwe nhất mực khẳng định ông vẫn là người cai trị hợp pháp duy nhất của đất nước và không chấp nhận từ chức dù đang bị quân đội quản thúc tại nhà.
Nguồn tin cho biết, Tổng thống Mugabe không có ý định từ chức trước cuộc bầu cử diễn ra vào năm tới. “Tình hình đang đình trệ, bế tắc“, nguồn tin này nói. “Đồng minh của Tổng thống khăng khăng rằng ông ấy phải làm hết nhiệm kỳ“.
Tổng thống Mugabe cũng phản đối việc một linh mục Công giáo đứng ra hòa giải để lãnh đạo 93 tuổi rút lui êm thấm sau cuộc đảo chính quân sự. Theo một nguồn tin chính trị cấp cao, linh mục Fidelis Mukonori đóng vai trò trung gian giữa Mugabe và các tướng lĩnh. Người này không thể cung cấp chi tiết về các cuộc trao đổi.
Theo Reuters, mục đích của các cuộc đàm phán này có thể nhằm chuyển giao quyền lực êm xuôi và tránh đổ máu sau sự ra đi của Mugabe, lãnh đạo Zimbabwe từ khi nước này giành độc lập năm 1980.
Nam Phi cho biết, ông Mugabe đã trò chuyện với Tổng thống Jacob Zuma qua điện thoại hôm 15/11. Mugabe nói ông bị giam giữ tại nhà riêng nhưng vẫn ổn và quân đội nói sẽ giữ an toàn cho ông và gia đình.
Hãng truyền thông SABC cho hay, Tổng thống Mugabe đã được cho một cơ hội đàm phán để tìm đường rút lui, bao gồm đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.
Các báo cáo tình báo của Zimbabwe được Reuters thu thập cho thấy, cựu Giám đốc an ninh Emmerson Mnangagwa, người mới bị cách chức phó tổng thống tuần trước trong động thái được coi là giúp Đệ nhất phu nhân kế nhiệm chồng, đã dự tính về viễn cảnh hậu Mugabe với quân đội và phe đối lập trong hơn 1 năm.
Phát ngôn viên của lãnh đạo đối lập Morgan Tsvangirai, người vừa điều trị ung thư ở Anh và Nam Phi, cho biết ông đã trở lại thủ đô Harare vào cuối ngày 15/11. Đây là dấu hiệu cho thấy kế hoạch tiếp quản có thể sẽ sớm được thực hiện.
Ông Mugabe đã nắm quyền liên tục ở Zimbabwe kể từ những năm 1980 đến nay. Trong những năm gần đây, vấn đề sức khỏe của vị tổng thống 93 ngày càng bộc lộ rõ. Bất chấp những điều đó, không có dấu hiệu cho thấy tổng thống Mugabe sẽ lui về sau.
Dù vẫn được nhiều người châu Phi coi là anh hùng giải phóng, Mugabe bị phương Tây nhìn nhận là nhà chuyên chế, người sẵn sàng sử dụng bạo lực để duy trì quyền lực và đã tàn phá một trong những quốc gia triển vọng nhất châu Phi.
Kinh tế Zimbabwe đã rơi vào lụn bại trong hơn 10 năm nay khi lạm phát siêu phi mã khiến đồng tiền nước này có tỷ lệ hối đoái ở mức siêu tưởng: 35 triệu tỷ dollar Zimbabwe tương đương 1 USD vào năm 2015.
Năm 2008, lạm phát ở nước này lên tới 500 tỷ % và về cơ bản đã quét sạch tiền tiết kiệm của người dân gửi bằng đồng nội tệ ở ngân hàng.
Tú Văn (t/h)