Rất nhiều chất thải độc hại từ sự phát triển công nghiệp, khoáng sản ở Trung Quốc đã chảy vào Việt Nam, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống cũng như sức khỏe người dân biên giới.
Chiều 30/5, tại phiên thảo luận của Quốc hội về vấn đề môi trường, đại biểu Sùng Thìn Cò (Hà Giang) – Phó tư lệnh Quân khu 2 cho rằng đã đến lúc cần phải có giải pháp bảo vệ môi trường tuyến biên giới Việt Nam – Trung Quốc.
“Biên giới là lá phổi xanh của đất nước, bảo vệ môi trường, sức khoẻ người Việt Nam”, ông nhấn mạnh.
Do địa thế tự nhiên, phía Trung Quốc cao hơn Việt Nam, nên sông suối đều chảy từ nước này về Việt Nam gây ra một số hệ lụy. Đặc biệt là khi phía Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất và khai thác tài nguyên khoáng sản mức độ lớn.
Cùng với đó là tốc độ đô thị hóa cao, phía Trung Quốc cũng xuất hiện nhiều các trung tâm cư dân sát biên giới. Từ đó, không ít chất thải, nước thải độc hại đã được xả xuống sông, suối biên giới và chảy vào Việt Nam, gây không ít ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe cũng như việc sản xuất của người dân Việt Nam.
“Đề nghị Chính phủ rà soát, nếu chưa có hiệp định về quản lý, bảo vệ môi trường xuyên biên giới thì sớm đàm phán với Trung Quốc để ký hiệp định trên, để đảm bảo biên giới là lá phổi xanh của đất nước, bảo vệ sức khỏe, môi trường Việt Nam”, đại biểu Sùng Thìn Cò đề nghị.
Tướng Cò cũng cho biết thêm, hiện nay Trung Quốc đang đầu tư rất nhiều hồ thủy điện cả to, vừa và nhỏ. Và theo công ước quốc tế thì các nước thượng nguồn có trách nhiệm điều hòa nước cho hạ nguồn để đảm bảo đời sống, sản xuất.
Nhưng phía Trung Quốc có những lúc đã cố tình không điều hòa nước xuống hạ nguồn, nhiều khi lại xả lũ bất ngờ không thông báo cho phía Việt Nam, gây ô nhiễm môi trường, nguy hại cho tính mạng, mùa màng của người Việt Nam.
Theo đó, vị phó tư lệnh Quân khu 2 đề nghị Chính phủ và các tỉnh biên giới có công hàm, yêu cầu Trung Quốc bồi thường thiệt hại cho Việt Nam.
“Đề nghị Chính phủ và các tỉnh biên giới có công hàm, yêu cầu Trung Quốc bồi thường thiệt hại cho Việt Nam nếu do họ gây ra, đảm bảo Công ước về nước, các văn bản thoả thuận giữa Việt Nam và Trung Quốc”, ông nhấn mạnh.
Ngoài vấn đề trên, tướng tư lệnh Sùng Thìn Cò còn đề cập đến vấn đề ô nhiễm ở nông thôn và việc hàng năm Việt Nam khi phải chi đến hơn 500 triệu USD để mua hàng ngàn tấn thuốc bảo vệ thực vật.
“Hiện đã có nguy cơ ô nhiễm môi trường, đất đai, nguồn nước ở nông thôn, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Tỷ lệ ung thư của người nông dân có xu hướng gia tăng. Đề nghị Chính phủ sớm có biện pháp, giải pháp xử lý để nhân dân yên tâm”, ông đề nghị.
Được biết, trước đó vào đêm 25/5 ở TP Móng Cái (Quảng Ninh) đã có một trận mưa lớn kéo dài đến rạng sáng 26/5 khiến nước lũ trên sông Ka Long dâng cao. Lúc 4h30, anh Trần Việt (21 tuổi, trú phường Ka Long) chèo thuyền trên con sông này thì bị nước lũ làm lật thuyền đồng thời cuốn anh mất tích.
Hàng chục đò sắt chở hàng trên sông bị đắm, nhiều tuyến phố ngập úng. Theo người dân Móng Cái, nước lũ dâng cao trên sông Ka Long ngoài nguyên nhân mưa lớn trên địa bàn còn do phía Trung Quốc xả lũ thượng nguồn.
Vũ Tuấn (t/h)