Hôm Chủ nhật (14/9), Anh đã không hưởng ứng lời kêu gọi cấp bách để liên kết với Mỹ trong chiến dịch không kích tiêu diệt ISIS, sau khi nhóm phiến quân này hành quyết con tin người Anh là David Haines.
Phát biểu sau khi chủ trì cuộc họp ủy ban phản ứng khẩn cấp của chính phủ ở Luân Đôn, Thủ tướng Anh David Cameron cho biết, nước Anh sẽ chiến đấu với ISIS trên nhiều mặt trận nhưng tạm thời chưa tham gia vào đợt không kích.
“Khi chiến lược đã được tăng cường, chúng ta sẵn sàng tiến hành những bước cần thiết để đối phó với mối hiểm họa này và giữ đất nước được an toàn”, thủ tướng Anh phát biểu trên truyền hình.
“Từng bước một, chúng ta phải đẩy lùi, đập tan và cuối cùng là tiêu diệt hoàn toàn ISIS cùng những gì liên quan đến tổ chức này. Chúng ta sẽ thực hiện điều đó thật thận trọng và bình tĩnh, nhưng với một quyết tâm sắt đá”.
Anh luôn là quốc gia đầu tiên tham gia cùng Hoa Kì trong mọi hoạt động quân sự ở nước ngoài. Tuy nhiên, trong bối cảnh dân chúng đã quá chán ghét chiến tranh, cùng việc nghị viện phủ quyết không kích Syria năm ngoái và tính nhạy cảm xung quanh cuộc trưng cầu dân ý đòi độc lập của Scotland đã khiến ông Cameron trở nên dè dặt hơn.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry dự kiến sẽ thảo luận về vụ hành quyết nhân viên cứu trợ người Anh với đồng nhiệm Philip Hammond tại cuộc họp diễn ra thứ Hai (15/9). “Đây chắc chắn sẽ là đề tài mà các lãnh đạo cùng bàn luận kỹ càng”, một quan chức cao cấp giấu tên thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, ám chỉ về vụ sát hại.
Thủ tướng Cameron chưa có ý định một lần nữa kêu gọi nghị viện phê chuẩn cuộc không kích vào ISIS. Những người thân cận với Thủ tướng cho rằng ông hiện chưa nghĩ tới việc này.
Năm ngoái, Thủ tướng Anh đã đề xuất nghị viện thông qua chiến dịch không kích Syria nhưng bất thành.
Đoạn băng ghi hình ISIS hành quyết Haines đồng nghĩa với việc Cameron buộc phải có những phản ứng quyết liệt hơn với tổ chức Hồi giáo này tại Iraq và Syria. Vào lúc này, ông cũng đang cố thuyết phục Scotland từ bỏ yêu cầu ly khai trong cuộc trưng cần dân ý hôm thứ Năm.
Thủ tướng Anh tuyên bố sẽ không loại trừ bất kỳ giải pháp nào để triệt hạ ISIS, ngoại trừ việc gửi quân tham chiến. Tuy nhiên, một số nhà lập pháp thuộc phe bảo thủ và các cựu lãnh đạo quân sự lại đang ráo riết kêu gọi Thủ tướng tham gia không kích cùng nước Mỹ.
Scotland hiện là vấn đề nội địa được Thủ tướng ưu tiên hàng đầu. Ông Cameron biết rõ người Scotland từ xưa đến nay luôn hoài nghi về các hoạt động quân sự của Anh tại hải ngoại, vì vậy việc đề xuất không kích ngay lúc này có thể tạo nguy cơ chia rẽ hai bên trước cuộc bỏ phiếu về độc lập cho Scotland.
Thủ tướng Cameron sớm trở về Luân Đôn tối thứ Bảy để chủ trì cuộc họp COBR khẩn cấp, ông cho rằng vụ sát hại Haines, nhân viên cứu trợ người Scotland, cho thấy sự tàn độc và vô nhân tính, đồng thời gọi nạn nhân là “người hùng của nước Anh”.
“Chúng ta sẽ tìm cho ra kẻ chịu trách nhiệm trong chuyện này và đưa chúng ra trước công lý dù có mất bao nhiêu thời gian”, ông tuyên bố và gọi ISIS là “hiện thân của ác quỷ”.
“Chúng không phải người Hồi giáo, mà là ác quỷ”, ông nói.
Cơ quan ngoại giao Anh cho rằng video ghi cảnh hành quyết Haines là thật.
Chiến binh Hồi giáo hành quyết Haines có vẻ cũng chính là người đã hành quyết hai nhà báo Mỹ Foley và Scotloff. Theo truyền thông phương Tây, người đàn ông này có biệt danh là “Jihadi John”, nói giọng Anh. Vào cuối đoạn phim tương tự, nhóm ISIS đã đưa ra một nạn nhân khác với đe dọa sẽ tiếp tục hành quyết người này.
Cục An ninh Anh đang cố xác định danh tính kẻ hành quyết. Nguồn tin từ cơ quan an ninh dấu tên cho hay, một cuộc điều tra đã được tiến hành và các quan chức tình báo cấp cao cũng đã tham dự cuộc họp khẩn cấp do Thủ tướng Cameron chủ trì.
Nguồn tin từ chối tiết lộ thông tin chi tiết về diễn biến của cuộc điều tra.
Bùi Hương, Hàn Mai (Reuters)