Đạo đức xã hội trở thành đề tài bàn luận trên các diễn đàn và nhiều kênh thông tin của Trung Quốc vài ngày qua, sau vụ bé 2 tuổi Yue Yue bị xe đâm và nhiều người đi đường bỏ mặc.
Vụ trên xảy ra ở một khu chợ thuộc thành phố Phật Sơn, tỉnh miền nam Quảng Đông. Truyền thông và các mạng xã hội ở Trung Quốc đang sục sôi bàn về đạo đức xã hội sau vụ bé Yue Yue, bởi đây không phải là lần đầu tiên có việc người gặp nạn bị những người xung quanh bỏ mặc.
 |
| Bé Yue Yue đang được điều trị tích cực tại bệnh viện. Ảnh:Corbis |
Vết hằn tâm lý xã hội
Một cụ già 88 tuổi tháng trước qua đời trên một con phố sầm uất ở tỉnh miền trung Hồ Bắc, sau khi cụ đột quỵ và bị phớt lờ trong suốt 90 phút nằm bất động. Cụ ông về hưu có tên họ là Li lẽ ra có thể đã sống sót nếu nhận được sự giúp đỡ. Nguyên nhân tử vong của cụ ông này sau đó được xác định chỉ đơn giản là bị ngạt thở sau khi đổ máu cam, The National cho hay.
Nhiều người Trung Quốc tâm niệm rằng nên tránh “dây dưa” vào các vụ việc mà họ nhìn thấy trên đường, vì những người ra tay nghĩa hiệp cuối cùng lại thường bị chỉ trích vì vô tình gây ra những vết thương cho các nạn nhân đang trong cơn nguy kịch.
Tại tỉnh miền đông Giang Tô hồi đầu năm nay, một tài xế có tên Yin Hongbin đã dừng xe để giúp một cụ bà 81 tuổi bị ngã, nhưng cuối cùng lại bị gán cho tội làm cụ bà này bị thương. Yin may mắn thoát cảnh chịu tội oan vì một đoạn băng hình đã chứng minh ông vô tội. Thế nhưng, trong nhiều vụ việc khác, những người qua đường có hành động nghĩa hiệp lại nhận được những hóa đơn y tế dài dằng dặc từ chính những nạn nhân mà họ đã giúp đỡ.
Tại thủ phủ Nam Kinh của tỉnh Giang Tô hồi cuối năm 2006, một thanh niên trẻ tuổi có tên Peng Yu đã bị buộc phải trả 40% chi phí điều trị cho một phụ nữ lớn tuổi, người mà anh đã giúp đỡ sau khi bà bị ngã và gẫy chân. Tòa án dựa vào việc Peng đã giúp người phụ nữ tới bệnh viện, rồi kiểm tra tình trạng của bà như là bằng chứng cho việc Peng phải chịu trách nhiệm vì đã xô ngã nạn nhân.
Trước những vụ việc như vậy, đã có những lời kêu gọi bảo vệ những người giúp đỡ người khác trong cơn hoạn nạn.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng sự ngần ngại hoặc thậm chí phớt lờ việc giúp đỡ những người gặp nạn còn xuất phát từ những nguyên nhân khác. Trong đó, chủ nghĩa vật chất lan nhanh sau nhiều thập kỷ phát triển kinh tế thần tốc được cho là góp phần tạo nên một thứ văn hóa lãnh đạm trong đời sống con người.
Nhiều người Trung Quốc thậm chí còn cho rằng các nguyên nhân có gốc rễ sâu xa hơn nhiều. “Trong văn hóa truyền thống của Trung Quốc, con người thường quan tâm tới các thành viên trong gia đình họ và bạn bè, nhưng họ không thực sự để ý tới những người xa lạ”, Chen Xin, một giáo sư tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, nói.
Những sợi dây giúp đỡ lẫn nhau giữa các thành viên và bạn bè trong xã hội Trung Quốc rất bền chặt. Thế nhưng, bên ngoài những mối quan hệ này, quan điểm cũng như cách hành xử của số đông người Trung Quốc rất khác biệt. “Có thể họ rất lạnh lùng và không để tâm, vì họ nghĩ rằng chẳng có trách nhiệm phải làm như vậy”, ông Chen nói.
 |
| Trong bức ảnh gia đình này, bé Yue Yue được mẹ bế trên tay. Cậu bé đứng phía trước là anh trai của bé. Ảnh:Weibo |
Sục sôi bàn về đạo đức
Biên tập viên Yan Yanzi của đài Southern Television Guangdong cho rằng vụ bé Yue Yue là “một đòn giáng mạnh vào các giá trị đạo đức ở Trung Quốc”. “Lương tâm của các bạn ở đâu? Thật hết sức thất vọng khi phải xem một tin tức như vậy”, cô Yan nói.
Các bản tin thu lại của các đài truyền hình được phát lại trên trang truyền hình Internet của mạng Youku thu hút được hơn 2 triệu người xem. Trang Sina Weibo, một phiên bản Twitter kiểu Trung Quốc, thậm chí còn thu hút được 4,4 triệu bình luận và gộp tất cả thành chủ đề có tên gọi “Xin đừng nhẫn tâm”.
Trước việc cảnh sát lần lượt bắt được hai tài xế xe tải đã lái xe đâm vào bé Yue Yue, các cư dân mạng Trung Quốc thể hiện sự căm phẫn kịch liệt. Một số bình luận trực tuyến còn đòi trừng phạt nghiêm khắc những tài xế này. “Những kẻ đó nên bị xử bắn. Không được nhân nhượng với chúng”, một cư dân mạng có tên Zeng Ziming viết trên trang cá nhân của anh ta trên Sina Weibo.
Tuy nhiên, sự tức giận sục sôi nhất lại được nhắm vào những người đã bỏ mặc em bé hai tuổi nói riêng và sự lãnh đạm trong xã hội nói chung. “Xã hội đang đi lên, nhưng tình người thì lại đi xuống. 18 người qua đường đã sợ chuốc lấy rắc rối nếu giúp bé Yue Yue”, một bài viết được đăng trên Weibo dưới cái tên She De.
Cũng trên trang Sina Weibo, một công dân mạng viết: “Xã hội này thật là bệnh hoạn. Thậm chí chó mèo cũng không đáng bị đối xử nhẫn tâm như vậy”. “Mỗi lần xem được tin tức kiểu này, tôi lại thấy lạnh sống lưng”, một cư dân mạng có tên “the silent wolverine” viết trên Sina Weibo. “Chúng ta từng tin vào một thế giới tràn đầy tình thương và được giáo dục về việc giữ gìn những giá trị đạo đức cao quý, nhưng thực tế phũ phàng này là một đòn mạnh giáng vào niềm tin ấy”.
“Mặc dù cứu người thường mang lại những ’rắc rối’, thế nhưng, việc bỏ mặc một người đang đối mặt với cái chết hoặc thậm chí giúp đỡ một cách cẩu thả đang phá hỏng nền tảng đạo đức xã hội, và làm hủy hoại ý thức lương tri sâu thẳm trong tâm hồn”, nhà bình luận Li Hongbing viết trên tờ People’s Daily.
Theo vnexpress