Trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc giảm tốc, giới nhà giàu nước này đang chuyển tiền ra nước ngoài với tốc độ chưa từng có để tìm kiếm những khoản đầu tư an toàn hơn.
Theo hãng tin Bloomberg, ảnh hưởng của dòng tiền khổng lồ chảy ra khỏi Trung Quốc có thể được cảm nhận ở khắp mọi nơi trên thế giới. Trong đó, dòng vốn này đẩy giá bất động sản ở Sydney, New York, Hồng Kông và Vancouver tăng mạnh.
Trong vòng 1 năm tính đến tháng 3/2015, người Trung Quốc rót 30 tỷ USD vào thị trường địa ốc Mỹ, trở thành nhóm khách hàng ngoại quốc mua nhà nhiều nhất ở Mỹ. Giá trung bình mỗi căn nhà mà người Trung Quốc mua ở Mỹ là 832.000 USD.
Tại Sydney, 1/4 số nhà mới xây được bán cho khách Trung Quốc, và mức đầu tư của người Trung Quốc vào thị trường bất động sản tại thành phố này dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong thời gian từ nay đến cuối thập kỷ.
Tại Vancouver, người Trung Quốc góp phần đẩy giá nhà tăng gấp đôi trong 10 năm qua. Còn tại Hồng Kông, một phần vì khách Trung Quốc đại lục mà giá nhà tăng 60% kể từ năm 2010.
Ngân hàng Thụy Sỹ UBS ước tính đã có 324 tỷ USD được giới nhà giàu Trung Quốc chuyển ra nước ngoài trong năm 2014. Còn theo ngân hàng Mỹ Goldman Sachs, chỉ trong vòng 3 tuần sau khi Trung Quôc bất ngờ phá giá đồng Nhân dân tệ hồi tháng 8, có thể đã có thêm 200 tỷ USD rút khỏi nước này.
Vậy làm thế nào mà lượng tiền lớn như vậy có thể được đưa ra khỏi biên giới Trung Quốc trong khi quy định của nước này chỉ cho phép mỗi người chuyển tối đa 50.000 USD ra nước ngoài mỗi năm?
Bloomberg đã điểm qua 6 cách mà giới nhà giàu Trung Quốc thường dùng để “lách” quy định này:
1. Nhờ tiệm đổi tiền ở Hồng Kông
Daniel Zhang là một triệu phú tự thân 34 tuổi ở Thẩm Quyến, Trung Quốc. Mới đây, Zhang giao số tiền Nhân dân tệ tương đương 77.000 USD cho một tiệm đổi tiền tại Thẩm Quyến. Chưa đầy 1 giờ sau, số tiền này, bằng ngoại tệ, đã xuất hiện trong tài khoản ngân hàng mà anh đã mở trước đó ở Hồng Kông.
“Mọi chuyện dễ hơn tôi tưởng và chi phí không đáng là bao. Tôi không biết cách này có hợp pháp hay không, và tôi cũng không quan tâm lắm đến điều đó”, Zhang nói. Zhang dự định dùng số tiền được chuyển để đầu tư cổ phiếu ở Hồng Kông
Hồng Kông có tới hơn 1.200 tiệm đổi tiền, chuyên giúp người giàu Trung Quốc đại lục chuyển tiền ra nước ngoài. Mức phí cũng không cao, chỉ chênh khoảng 160 USD trên mỗi 130.000 USD được chuyển nếu so với phí ngân hàng.
Các tiệm đổi tiền này hoạt động với cơ chế như sau: Người Trung Quốc đại lục sang Hồng Kông để mở một tài khoản ngân hàng. Sau đó, họ tới một tiệm đổi tiền. Tiệm đổi tiền sẽ cung cấp một số tài khoản ngân hàng ở đại lục để người khách chuyển tiền từ tài khoản cá nhân tại đại lục sang tài khoản này.
Trong trường hợp của Zhang ở trên, thay vì chuyển tiền vào tài khoản ở đại lục, Zhang trực tiếp đưa tiền cho chi nhánh Thẩm Quyến của tiệm đổi tiền ở Hồng Kông.
Sau khi giao dịch đã được xác nhận thành công, thường là trong vòng 2 giờ đồng hồ, tiệm đổi tiền tại Hồng Kông sẽ chuyển số ngoại tệ tương đương vào tài khoản của khách hàng mở tại Hồng Kông. Trên phương diện kỹ thuật, với cách này, tiền không hề di chuyển qua biên giới, cả hai giao dịch đều diễn ra nội địa.
Để thực hiện giao dịch đầu tiên, khách hàng cần tới gặp trực tiếp tiệm đổi tiền. Tuy nhiên, họ cũng có thể đặt trước qua các ứng dụng nhắn tin như WhatsApp hoặc WeChat. Các tiệm đổi tiền không hề đặt ra giới hạn đối với số tiền chuyển. Nếu cần, các tiệm đổi tiền có thể chuyển tiền trực tiếp từ đại lục sang Hồng Kông bằng giao dịch chuyển tiền doanh nghiệp vốn không chịu quy định về kiểm soát như chuyển tiền cá nhân.
Bởi vậy, Hồng Kông được xem là một cửa ngõ để người Trung Quốc đại lục chuyển tiền ra nước ngoài. “Một khi tiền đã tới Hồng Kông, nó trở thành chú chim tự do”, ông David Ji, Giám đốc nghiên cứu của công ty môi giới bất động sản Knight Frank tại Hồng Kông, nhận xét.
2. Mang theo séc của một ngân hàng “ngầm”
Dù mang trong người một tờ séc 500.000 USD, nhiều gấp 10 lần số tiền được chuyển theo quy định, doanh nhân Frank Deng vẫn cảm thấy thoải mái khi đi qua cửa kiểm soát hải quan ở Thẩm Quyến để sang Hồng Kông.
Ông Deng đã lấy tấm séc này từ một ngân hàng “ngầm” ở Quảng Đông sau khi giao cho họ số tiền Nhân dân tệ tương đương số tiền ông muốn được viết séc. Khi sang Hồng Kông, ông ung dung dùng tấm séc này để rút ngoại tệ. Bằng cách này, ông Deng đưa đủ tiền sang Hồng Kông để trả trước 50% số tiền mua căn hộ trị giá 10 triệu Đôla Hồng Kông.
“Do có các quy định về kiểm soát vốn, tôi thường phải chuyển đổi ngoại tệ số lượng lớn để đưa qua biên giới thông qua các ngân hàng ngầm. Tôi nhận séc vì dễ mang và có thể tránh bị hải quan phát hiện”, ông Deng cho biết.
3. Tập trung nhiều người để chuyển tiền
Jenny Cai, một người Thượng Hải, mua một căn hộ giá 1,2 triệu Đôla Australia (867.000 USD) ở Sydney. Để chuyển được đủ số tiền trả trước, Cai đề nghị chồng và con gái cùng sử dụng hạn ngạch chuyển tiền 50.000 USD/người/năm của họ.
Cách chuyển tiền kiểu “hợp lực” này đã được nhiều người Trung Quốc sử dụng để đưa một lượng tiền lớn ra nước ngoài.
Gia đình Cai dự định dùng tiền cho thuê căn hộ đã mua và hạn ngạch chuyển tiền của cả nhà trong những năm tới để thanh toán nốt số tiền mua nhà. “Mua nhà là chuyện dễ, nhưng thanh toán mới là khó”, Cai nói.
4. Giấu tiền trong hành lý
Nhiều vụ người Trung Quốc giấu tiền trong hành lý hoặc trong người để mang ra nước ngoài đã bị phát hiện. Trong 3 tháng đầu năm 2015, hải quan Thẩm Quyến phát hiện 80 người tìm cách đưa tổng cộng 30 triệu Nhân dân tệ sang Hồng Kông.
Tại Toronto, Canada, nhân viên hải quan đã bắt giữ số tiền hơn 15 triệu USD bằng tiền mặt và séc mà 869 người Trung Quốc mang theo trái phép trong người hoặc giấu trong hành lý trong thời gian từ tháng 6/2012-12/2014.
Trung Quốc giới hạn số tiền mặt mà người dân nước này đi du lịch nước ngoài được mang theo là 20.000 Nhân dân tệ và tương đương 5.000 USD bằng ngoại tệ.
5. Vay tiền ở nước ngoài dựa trên tài khoản tiết kiệm ở Trung Quốc
Đối với những khách hàng giàu có, các ngân hàng Trung Quốc cung cấp một kênh hợp pháp để vay tiền mua nhà ở nước ngoài. Năm 2014, ngân hàng lớn thứ nhì Trung Quốc là Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc (CCB) đã mở dịch vụ cho phép khách hàng mượn 20 triệu Đôla Hồng Kông bằng cách dùng tiền gửi tiết kiệm bằng đồng Nhân dân tệ hoặc các tài sản khác ở đại lục để thế chấp.
6. Dùng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ để mua hàng, sau đó chuyển món hàng mua được thành tiền mặt
Một khách du lịch Trung Quốc có thể dùng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ UnionPay để “mua” một món hàng, chẳng hạn một chiếc đồng hồ đắt tiền, tại một cửa hiệu nào đó có chính sách cho phép món hàng được trả lại ngay lập tức. Thay vì trả lại tiền cho khách vào thẻ, cửa hàng trả lại cho khách bằng tiền mặt, thường là với mức phí 5-10%.
Dịch vụ này khá phổ biến tại các tiệm cầm đồ xung quanh các sòng bạc ở Macau, giúp khách Trung Quốc đại lục có tiền mặt để chơi bạc.
Một phương pháp tương tự khác cũng được áp dụng là “thổi phồng hóa đơn”. Một chủ doanh nghiệp ở Trung Quốc có thể rút được tiền mặt ở nước ngoài bằng cách thổi phồng giá một món hàng mà người này mua ở nước ngoài.
Sau khi chủ doanh nghiệp đã thỏa thuận với người bán về giá thực của món hàng, số tiền thanh toán cho mức giá thổi phổng sẽ được chuyển hợp pháp từ Trung Quốc ra nước ngoài. Người bán hàng sẽ trả lại cho người mua khoản chênh lệch giữa giá thực của món hàng với số tiền được chuyển.
Theo Dantri