Indonesia nên sử dụng các diễn
đàn khu vực và vị trí lãnh đạo của mình tại ASEAN để giúp làm dịu căng thẳng
giữa Trung Quốc và các láng giềng Đông Nam Á xung quanh chuyện tranh chấp chủ
quyền ở Biển Đông, một chuyên gia khuyến cáo.
Chuyên gia ASEAN Dewi Fortuna
Anwar đã nhấn mạnh những ý tưởng có thể được sử dụng để làm giảm tranh chấp căng
thẳng Biển Đông. Mục tiêu chính, bà nói, là các bên chủ chốt không nên giải
quyết tranh chấp thông qua đe dọa hoặc sử dụng vũ lực. Tất cả các bên nên thúc
đẩy hội đàm và hợp tác.
 |
Ảnh: WordPress |
“Đầu tiên, các bên cần kiềm chế việc triển khai lực lượng quân sự để gây sức ép trong tuyên bố chủ
quyền. Thứ hai, các bên tham gia ASEAN cần tăng tốc thỏa thuận về những hướng
dẫn và văn bản liên quan đến vấn đề Biển Đông, đồng thời bắt đầu làm việc về một
bộ Quy tắc ứng xử – COC – có tính ràng buộc hơn”, bà cho biết.
Trung Quốc và ASEAN đã ký Tuyên
bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002. Tuyên bố này nghiêm cấm việc
xây dựng ở các khu vực không có người ở hoặc có tranh chấp. Tuy nhiên, gần đây,
quan chức Philippines đã phản đối việc Trung Quốc phá vỡ tuyên bố bằng những
hoạt động thực hiện ở một khu vực không có người ở thuộc phạm vi chủ quyền của
Manila.
Nếu không có một thỏa thuận ràng
buộc thích hợp, sẽ rất khó để giải quyết căng thẳng leo thang giữa các bên tuyên
bố chủ quyền ở Biển Đông. “Khi Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với hầu hết vùng
biển này, thì tranh chấp sẽ còn tiếp tục”, Dewi nhấn mạnh.
Khi được hỏi Indonesia có thể
đóng vai trò nào, giám đốc điều hành Trung tâm Habibie – Rahimah Abdulrahim cho
biết: “Indonesia không nên đổ thêm dầu vào lửa, họ nên duy trì tính khách
quan trong cuộc tranh chấp này”. Tuy nhiên, theo Dewi, cần một phân tích chi
tiết hơn với các bên liên quan ở Biển Đông.
“ASEAN cần tiến hành hoặc làm
sống lại một cuộc thảo luận hay hội thảo về Biển Đông như một phần của Biện pháp xây dựng lòng tin CBM và xác định các lĩnh vực hợp tác. Cuối cùng, tranh chấp
chủ quyền cần gác lại, và một nỗ lực cho phương pháp mới để cùng phát triển và
quản lý Biển Đông nên được nghiên cứu”, bà nói.
Theo các chuyên gia, Indonesia,
với tư cách chủ tịch ASEAN, cần hỗ trợ tích cực trong việc ngăn chặn tranh chấp
diễn ra bằng cách tiến hành một diễn đàn đa phương. Họ nói, diễn đàn nên bao gồm
tất cả các nước liên quan tới tranh chấp và cần đạt được thỏa thuận có lợi cho
tất cả các bên. “Indonesia cần nỗ lực khuyến khích Trung Quốc đàm phán đa phương
chứ không phải song phương, để các biện pháp xây dựng lòng tin có thể được tăng
cường và những hiểu nhầm sẽ giảm bớt”, Dewi nói.
Trước đó, đầu tháng 6, khi căng
thẳng ở Biển Đông leo thang, Indonesia đã thúc giục tất cả các bên tranh chấp ở
Biển Đông kiềm chế và trở lại Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC)
năm 2002.
“Sự leo thang của một số vụ
việc ở Biển Đông nhấn mạnh tầm quan trọng với cả ASEAN và Trung Quốc rằng cần
lập tức trở lại với những nguyên tắc trong nỗ lực thực hiện DOC, tất cả các
nguyên tắc đã được nhất trí cần được thực hiện đầy đủ”, người phát ngôn Bộ
Ngoại giao Indonesia Michael Tene nói.
Ông nhấn mạnh, một tuyên bố chung
của các nhà lãnh đạo ASEAN được nhấn mạnh tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN 18 tổ
chức ở Jakarta đầu tháng trước, đã thúc giục các bên tranh chấp – Trung Quốc,
Philippines, Việt Nam, Brunei và Malaysia – nhanh chóng ký kết các nguyên tắc,
và bắt đầu đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử. “Tất cả các bên cần tôn trọng lẫn
nhau, giải quyết vấn đề thông qua đàm phán hòa bình bằng cách duy trì các nguyên
tắc trong Công ước LHQ về Luật biển và kiềm chế để không leo thang bạo lực”,
ông Michael nói.
Thái An (Theo
jakartapost)