Cho vay trực tuyến vẫn chỉ là một phần nhỏ trong thế giới “ngân hàng bóng tối” của Trung Quốc bao gồm hoạt động cho vay ngầm, tài trợ vốn ngoài bảng của các ngân hàng hay các khoản đầu tư của các công ty tín thác.
Chỉ trong nửa đầu năm 2011, tổng các khoản nợ được môi giới trực tuyến tại Trung Quốc đã tăng lên mức 6 tỷ nhân dân tệ, mức cao kỷ lục và gấp 300 lần so với cả năm 2007. Theo ước tính của công ty nghiên cứu thị trường IHS Global Insight, tổng số tiền lưu thông với tư cách là các khoản vay giữa bạn bè, gia đình và công ty lên tới 1,3 ngàn tỷ USD.
Mỗi tối, anh Jack Qiu, người Quảng Châu, Trung Quốc thường ngồi trước máy tính để làm một việc quen thuộc là cho người lạ vay tiền trực tuyến. Ban ngày làm kế toán, nhưng buổi tối anh lại là một nhà cho vay và quản lý nợ tốt hơn bất cứ ngân hàng nào.
Anh cho biết, trong tổng số tiền đầu tư 80.000 tệ (12.525 USD), chỉ có hai khoản cho vay trị giá mỗi khoản 100 tệ là chưa thu hồi lại được. Trong khi đó, trung bình tỷ lệ các khoản nợ không sinh lời tại 1 ngân hàng Trung Quốc phải cao gấp 4 lần số đó.
“Tôi không quan tâm số tiền đó được dùng vào việc gì bởi nó nằm ngoài tầm kiểm soát của tôi. Với tôi, vấn đề quan trọng là phải xác định được ai là người sẵn sàng thực hiện đúng thỏa thuận vay nợ. Chính vì thế điều tôi phải làm là phải tập trung để quan sát”, anh Qiu cho biết.
Anh Jack Qiu, 30 tuổi, tốt nghiệp chuyên ngành quản lý tài chính đã tham gia vào hoạt động cho vay trực tuyến vào hồi tháng Năm bằng cách đăng ký tài khoản tại Ppdai.com, một trong những website lớn nhất Trung Quốc trong lĩnh vực.
Hoạt động cho vay trực tiếp đã thực sự phát triển khi chuyển sang hình thức trực tuyến. China National Radio (CNR) hồi tháng Năm cho biết, có hơn 2.000 website cho vay trực tiếp được thành lập trên cả nước kể từ năm 2007. Tương tự như Lending Club hay Prosper.com tại Mỹ, người cho vay trực tuyến tại Trung Quốc cho phép các cá nhân vay và đầu tư một khoản tối thiểu 50 tệ vào các dự án tùy ý với mức lãi suất lên tới 23%.
Chỉ trong nửa đầu năm 2011, các khoản nợ được môi giới trực tuyến tại Trung Quốc đã tăng lên mức 6 tỷ nhân dân tệ, mức cao kỷ lục và gấp 300 lần so với cả năm 2007, CNR cho biết.
Tuy nhiên, cho vay trực tuyến vẫn chỉ là một phần nhỏ trong thế giới “ngân hàng bóng tối” của Trung Quốc bao gồm hoạt động cho vay ngầm, tài trợ vốn ngoài bảng của các ngân hàng hay các khoản đầu tư của các công ty tín thác. Chính phủ nước này đang nỗ lực để đưa các hoạt động này vào tầm kiểm soát. Theo ước tính của IHS Global Insight, tổng số tiền lưu thông với tư cách là các khoản vay giữa bạn bè, gia đình và công ty lên tới 1,3 ngàn tỷ USD.
Ủy ban điều hành ngân hàng Trung Quốc hiện không giám sát hoạt động cho vay trực tuyến. Vào tháng 9 vừa qua, họ cảnh báo, nhiều cá nhân và tổ chức có thể lợi dụng hình thức này để thực hiện hành vi lừa đảo, trái pháp luật và thậm chí là rửa tiền.
Hiện vẫn chưa có một hệ thống quy định chính thức nào được được áp dụng cho hoạt động cho vay này, đặc biệt là người đi vay. Vào tháng Sáu vừa qua, China Business News thông báo có một trang web phải đóng cửa chỉ sau 5 năm ngày hoạt động vì mất 1 triệu nhân dân tệ. Đây được cho là kế hoạch Ponzi đầu tiên tại lĩnh vực cho vay trực tiếp của Trung Quốc.
Tuy vậy, anh Qiu cảm thấy rất hài lòng với khoản lời mình nhận được: 14,2%/năm trong vòng hai tháng qua. Anh nói: “Tôi không chắc các khoản đầu tư của mình có hợp pháp hay không nhưng tôi có thể quản lý được những rủi ro vỡ nợ bằng cách sàng lọc đối tượng đi vay. Nhưng tôi cũng sẽ chẳng thể làm gì nếu cả hệ thống website trở thành một hệ thống lừa đảo”.
Hung Ninh (vietnamnet.vn)