Tinh Hoa

10 loài cá “sống dai dẳng” từ thời tiền sử tới… bây giờ

1. Cá mút đá Myxini

Theo các ghi chép hóa thạch, cá mút đá Myxini đã tồn tại hơn 300 triệu năm, có nghĩa là chúng đã “già” khi loài khủng long biến mất trên thế giới. Một số nhà khoa học cho biết chúng được tìm thấy ở vùng biển tương đối sâu. Theo họ, chúng không phải là cá nhưng cũng không thực sự là lươn, đôi khi còn được gọi là lươn chất nhờn. Chúng là loài động vật rất kỳ lạ, có một hộp sọ, hai não và có nhiều hơn một cột sống. Chúng bị mù và thường ăn vào ban đêm; thức ăn chủ yếu của chúng là xác các loài động vật lớn (cá, loài thú biển). Chúng sở hữu biệt danh “lươn chất nhờn” là bởi chúng sản xuất chất nhầy để phá hủy mang của các loài cá săn mồi khác. Kết quả là chúng hầu như không có kẻ thù tự nhiên.

2. Cá buồm

Cá buồm mang diện mạo “thời tiền sử” với bộ dạng dữ tợn, hàm răng sắc nhọn và một chiếc vây lưng hình “cánh buồm” gợi nhớ đến hình dáng của một số loài khủng long. Ngay cả tên khoa học của nó cũng mang dấu ấn khủng long (Alepisaurus ferox). Với chiều dài 2 mét, động vật ăn thịt này xuất hiện trong tất cả các đại dương. Chúng rất phàm ăn, thức ăn chủ yếu là những loài cá và mực ống nhỏ, đôi khi chúng ăn cả đồng loại của mình.

3. Cá rồng

Thuộc nhóm cá cổ xưa Osteoglossids, loài cá này đã tồn tại từ kỷ Jura. Ngày nay, chúng được tìm thấy ở Amazon, một vài nơi ở châu Phi, châu Á và Úc. Đôi khi chúng được nuôi như là vật nuôi kỳ lạ. Cá rồng là loài săn mồi phàm ăn, có thể ăn bất kỳ động vật nhỏ nào mà chúng bắt được bao gồm cả chim và dơi trong những lần nhảy lên khỏi mặt nước (chúng có thể nhảy cao cách mặt nước đến 2 mét). Ở Trung Quốc, loài cá này được biết đến với tên gọi “cá rồng” và được cho là tín hiệu của sự may mắn.

4. Cá mập nhăn

Đây thực sự là một con quái vật của biển cả, một trong những loài cá mập nguyên thủy nhất còn sống tới tận ngày nay. Cá mập nhăn là một “di tích” có từ kỷ Phấn Trắng, khi khủng long thống trị hành tinh xanh.

Một con cá mập nhăn cái có thể phát triển tới 2 mét, con đực có thể lớn hơn. Chúng sống ở vùng nước rất sâu và thức ăn chủ yếu là loài mực. Loài cá mập nhăn hầu như không tấn công người (có thể là chúng “chẳng thèm” để ý đến những động vật trên cạn). Nó đã từng được phát hiện tại bờ biển của nước Nhật vào năm 2007 và được xem là một trong những khám phá sinh học quan trọng.

5. Cá tầm

Một đại diện còn sống sót từ thời đại khủng long cho đến ngày nay, đó là cá tầm, loài cá sống ở khoảng đầu kỷ Jura. Loài cá này bị đánh bắt quá mức khiến chúng rơi vào nguy cơ tuyệt chủng lớn. Con cá tầm lớn nhất có thể dài tới 6 mét, to lớn như cá mập trắng lớn. Cá tầm ăn các loại động vật nhỏ dưới đáy biển, đặc biệt chúng lại không gây nguy hiểm (nhưng khi bị khiêu khích thì chúng cũng rất đáng sợ).

6. Cá hải tượng

Một loài cá họ hàng gần với cá rồng là cá hải tượng, đôi khi được coi là loài cá nước ngọt lớn nhất trên thế giới. Theo mô tả ban đầu, nó có thể phát triển lên đến 4,5 mét, nhưng hầu hết chiều dài trung bình là 2 mét. Loài động vật ăn thịt di chuyển chậm này thường ăn các loại cá nhỏ, động vật giáp xác hay bất kỳ loài động vật nhỏ nào có thể vừa với miệng nó. Một đặc điểm thú vị của loài cá này là nó cần phải thở bằng oxy lấy từ không khí, giống như cá voi để tồn tại. Cá hải tượng không gây nguy hiểm cho con người và thường bị săn bắt để lấy thịt. Thật không may, hiện nay loài cá này rất khan hiếm. 

7. Cá đao

Động vật đang ở trong tình trạng nguy cấp này là loài cá sống sót từ kỷ Phấn trắng và chúng có thể được tìm thấy trong các vùng nước mặn hay ở các con sông, kênh, rạch. Với chiều dài 7 mét, cá đao trông giống như cá mập nhưng thực sự lại có liên quan chặt chẽ đến loài cá đuối. Những chiếc “cưa” của chúng chính là vũ khí và là cơ quan cảm giác giúp chúng cảm nhận được con mồi. Mặc dù chúng ôn hòa nhưng cá đao có thể trở nên cực kỳ nguy hiểm nếu bị khiêu khích. Dựa vào một hóa thạch khác thường, chúng ta biết rằng cá đao khổng lồ tiền sử có thể là một nguồn thực phẩm chủ yếu cho loài khủng long ăn thịt lớn nhất – Spinosaurus, bởi một đốt xương sống của loài cá này được tìm thấy bị mắc kẹt giữa các răng của khủng long.

8. Cá sấu mõm dài

Con vật ghê gớm này được tìm thấy ở vùng Nam nước Mỹ, phía Bắc và Đông Mexico và được mệnh danh là loài cá nước ngọt lớn nhất Bắc Mỹ (cho dù cũng có lúc chúng “lang thang” ra biển). Cá sấu mõm dài có thể phát triển dài 4 mét và nặng 200kg. Như đúng tên gọi, chúng có cái mõm rất dài với hàm răng cực kì sắc nhọn, rất giỏi phục kích con mồi và đã từng cắn người. Đây là loài cá cổ nhất còn sống tới ngày nay và được cho rằng tồn tại từ kỷ Phấn trắng.

9. Polypterus Senegalus

Loài cá châu Phi còn được gọi là “Cá chình khủng lon
g” bởi vây lưng có răng cưa và ngoại hình giống loài bò sát. Nó gợi nhớ đến một số loài khủng long.

Chúng không thực sự là cá chình nhưng là thành viên của gia đình cá khủng long vàng. Nếu bạn định nuôi Polypterus Senegalus thì hãy canh chừng cẩn thận bởi chúng rất dễ nhảy ra khỏi bể. Một điểm thú vị là Polypterus Senegalus có khả năng sống không cần nước trong một thời gian cho đến khi vảy của chúng không còn ẩm nữa, điều này giúp chúng sau khi thoát ra khỏi biển có cơ hội tìm tới vùng nước tự do.

10. Cá vây tay

Đây là “ngôi sao” nổi tiếng nhất trong số các hóa thạch sống. Cá vây tay
được cho là tuyệt chủng từ rất lâu rồi và giới khoa học hoàn toàn bất
ngờ khi tìm thấy con cá vây tay bằng da bằng thịt và… có thể thở. Người
ta nói rằng, cá vây tay tuyệt chủng trong kỷ Phấn trắng cùng với khủng
long, nhưng năm 1938, một mẫu vật tìm thấy tại Nam Phi đã chứng minh
điều đó là hoàn toàn sai lầm. Sau đó, người ta cũng tìm thấy cá
vây tay tại Indonexia vào năm 1999.

Loài này là động vật ăn thịt lớn, có thể dài tới 2 mét, ăn các loài nhỏ hơn như cá mập nhỏ. Chúng thường sinh sống ở những vùng nước sâu và tối. Mặc dù chúng hiếm khi bị săn bắt do có mùi khủng khiếp nhưng cá vây tay vẫn được liệt trong danh sách cần bảo tồn.